Cấu tạo và chức năng của cột sống

Trên mỗi cơ thể chúng ta, cột sống được coi là trụ cột đóng vai trò nâng đỡ toàn bộ cơ thể. Các xương trên cột sống kết hợp với dây chằng cùng với đĩa đệm để bảo vệ cho tủy sống. Bên cạnh đó cột sống cũng là nơi gặp nhiều tổn thương, dễ nẩy sinh ra nhiều bệnh về cột sống. Bài viết sau đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về cấu tạo và chức năng của cột sống.

Cấu tạo chung của cột sống cơ thể người

Cột sống trong cơ thể bao gồm 33 đốt sống

Cột sống do 33 đốt sống hợp thành, chia ra :

• 7 đốt sống cổ : C1 đến C7 ( C: Cervicalis )

• 12 đốt sống lưng D1 – D12 ( D : Dozsalis )

• 5 đốt sống thắt lưng: L1 – L5 ( L :Lombalis )

• 5 đốt sống hông: S1 – S5 ( S : Sacrilis )

• 4 đốt sống cụt : Cụt đuôi (Coccyx). Các đốt xương hông dung hợp lại thành một liên tảng lớn, các đốt xương cụt cũng dung hợp lại thành một liên tảng nhỏ. Giữa các đốt sống đều có đĩa đệm.

Cấu tạo chung của một đốt xương sống

Thân đốt sống: hình trụ, có mặt trên và mặt dưới, hơi lõm ở giữa và có vành xương đặc ở xung quanh. Đốt sống có hai mảnh cung và hai cuống cung , cùng với thân đốt tạo thành lỗ đốt sống.

Ở hai bờ trên và dưới của mỗi cuống có khuyết sống trên và khuyết sống dưới. Khi hai đốt sống khớp nhau, thì các khuyết đó tạo thành lỗ gian để các dây thần kinh gai sống chui ra…

Các mõm đốt sống:

• Mõm gai từ giữa mặt sau của cột sống chạy ra sau và xuống dưới .

• Mõm ngang nối giữa cuống và nhánh đi ngang qua phía ngoài .

• Mõm khớp: hai mõm khớp trên và hai mỏm khớp dưới mỗi mõm có 1 diện khớp nối đốt sống liền nhau

Lỗ đốt sống: được giới hạn phía trước bỡi thân đốt sống, ở hai bên và phía sau bởi cung đốt sống, khi các đốt khép lại thành cột sống thì các lỗ sống tạo thành ống sống

Vai trò, chức năng chính của xương cột sống

• Cột sống cùng với các đốt xương sống là một chuỗi khớp xương được xếp lại với nhau thành chồng nối liền thân với đầu và các chi, giúp cho sự vận động của con người trở nên đa dạng, linh hoạt và thoải mái trong mọi hoạt động.

• Cột sống cũng giống như một đường ống bảo vệ tủy sống – phần tiếp theo của não bộ và nơi xuất phát của các rễ thần kinh chi phối mọi hoạt động của cơ thể.

• Cột sống và các xương sườn, xương chậu tạo thành các khung xương của cơ thể để các cơ bám vào và bảo vệ nội tạng trong lồng ngực và ổ bụng.

• Cột sống có hai đoạn ưỡn ở cổ và thắt lưng, một đoạn gù ở ngực nên hình dáng gần giống chữ S. Nhờ đó, cùng với hoạt động của các đĩa đệm nên các lực tác động lên cơ thể, lên cột sống và hai chân luôn được phân tán.

• Sự phối kết hợp nhịp nhàng của các đốt sống, sự căng giãn của các dây chằng, sự co giãn của các cơ và sự thay đổi hình dạng của các đĩa đệm giúp cho vận động của cột sống rất đa dạng và linh hoạt.

5 bệnh liên quan đến cột sống hay gặp

Vì giữ nhiều chức năng quan trọng trong các vận động, vì thế cột sống có thể mắc phải rất nhiều các bệnh lý như:

1. Gai cột sống

Gai cột sống là tình trạng hay gặp ở những người từng bị chấn thương ở cột sống lưng hoặc cột sống cổ. Cụ thể là những va chạm, chấn thương trong quá trình bệnh nhân làm việc, sinh hoạt khiến cột sống bị nứt, vỡ. Lúc này, theo sự phát triển tự nhiên, cơ thể sẽ tu bổ một lượng canxi cần thiết để nối liền xương cột sống. Nhưng do các hạt canxi không trơn láng, mịn màng, vì thế mỗi khi cơ thể di chuyển, chúng sẽ chèn ép và gây nên tình trạng đau nhức, khó chịu.

2. Thoát vị đĩa đệm

Trong cột sống còn bao gồm những đĩa đệm nằm giữa hai đầu đốt sống. Khi các đĩa đệm này bị chệch, thoát khỏi vị trí thông thường, chúng sẽ chèn ép vào gân, cơ, dây chằng và tạo nên những cơn đau nhức, khó chịu. Thoát vị đĩa đệm chủ yếu xảy ra ở những người từng phải lao động nặng nhọc. Nam giới có nguy cơ mắc bệnh nhiều hơn phụ nữ.

3. Thoái hóa cột sống

thoái hóa cột sống thắt lưng diễn ra phần lớn là ở những người trong độ tuổi trung niên. Thực ra đây không phải là một bệnh lý, mà nó chỉ là dấu hiệu cho thấy cấu tạo của cột sống đã bắt đầu có sự thay đổi, hoặc là sụn bọc đốt sống bị rách, mòn dần, hoặc là các đầu xương đốt sống bị tổn thương…

Có thể bạn quan tâm: Thực phẩm chức năng điều trị thoái hóa cột sống

4. Loãng xương

Việc không cung cấp đủ canxi mỗi ngày đặc biệt là ở phụ nữ qua tiền mãn kinh và sau mãn kinh. Biểu hiện mật độ xương giảm, cấu tạo cột sống dễ bị thay đổi, biến dạng do hiện tượng xẹp, lún cột sống, đĩa đệm.

Loãng xương thường diễn ra âm thầm và từ từ do đó rất khó để phát hiện bệnh từ giai đoạn đầu chỉ khi gãy hoặc xẹp khoảng 50% thân đốt sống mất đi sự vững chắc ảnh hưởng đến khả năng cử động thì mọi người mới đi khám và điều trị.

5. Vẹo cột sống

Vẹo cột sống không hề hiếm gặp như nhiều người vẫn nghĩ, vì ở nước ta có khá nhiều người mắc bệnh lý này. Cong vẹo cột sống có thể xảy ra ở mọi đối tượng và lứa tuổi. Khi đó cấu tạo của cột sống bị biến đổi, cột sống bị uốn cong chứ không phải đường cong sinh lý như bình thường. Dấu hiệu nhận biết bệnh dễ nhất đó là hai vai không cân xứng bên cao bên thấp.

Cấu tạo và chức năng của cột sống rất dễ bị biến đổi và suy yếu theo thời gian nếu mọi người vẫn tiếp tục giữ những thói quen không lành mạnh như là làm việc quá sức, ngồi sai tư thế hay không cung cấp đủ chất cho cơ thể. Chính vì thế nếu như không muốn mắc phải những bệnh lý này hãy tiến hành tìm hiểu và phòng ngừa để tránh thoái hoá cột sống ngay từ khi còn trẻ.