พุทธประวัติ_1

         พระพุทธเจ้า  มีพระนามเดิมว่า  เจ้าชายสิทธัตถะ  เป็นพระราชโอรสของพระเจ้าสุทโธทนะ  และพระนางสิริมหามายา  พระพุทธเจ้าประสูติในวันขึ้น  15  ค่ำ  เดือน 6  ก่อนพุทธศักราช  60  ปี  ณ สวนลุมพินีวัน  ปัจจุบันอยู่ในประเทศเนปาล  เมื่อพระกุมารประสูติได้  5วันพระเจ้าสุทโธทนะโปรดให้มีพิธีขนานพระนาม และทำนายลักษณะของพระกุมาร โดยเชิญพราหมณ์ 108  คนมาทำพิธี  ได้ถวายพระนามว่า  สิทธัตถะ  และทำนายว่าพระกุมารจะเสด็จออกบวช

          หลังจากเจ้าชายสิทธัตถะประสูติได้   7 วัน  พระราชมารดาก็สวรรคต พระองค์จึงได้รับการดูแลจากพระนางปชาบดีโคตมี เมื่อเจ้าชายสิทธัตถะเจริญวัย  พระราชบิดาทรง ให้ศึกษาศิลปวิทยาการในสำนักครูวิศวามิตรเจ้าชาย     ได้ศึกษาวิชาความรู้ที่ควรจะศึกษา ได้อย่างรวดเร็วเมื่อถึงประเพณีแรกนาขวัญประจำปีเจ้าชายสิทธัตถะ ได้ตามเสด็จพระราชบิดาไปด้วย พระองค์ได้ทรงพิจารณาถึงสิ่งต่างๆ ที่พบเห็น  และทรงมีความเห็นว่า "ความทุกข์อันใหญ่หลวงกำลังครอบงำคนและสัตว์จำนวนมากอยู่ตลอดเวลา"พระเจ้าสุทโธทนะทรงทราบว่า พระโอรสทรงเริ่มคิดไปในทางธรรมพระองค์จึงโปรดให้สร้างปราสาทอันสวยงามขึ้น 3 ปราสาท  สำหรับให้พระโอรสประทับในแต่ละฤดู เพื่อให้   พระโอรสเกิดความรื่นรมย์ซึ่งเป็นการโน้มน้าว จิตใจของพระโอรสให้เพลิดเพลินในทางโลก

          เมื่อเจ้าชายสิทธัตถะเข้าสู่วัยหนุ่มพระองค์ได้อภิเษกสมรสกับพระนางพิมพา(ยโสธรา) แต่พระองค์ยังทรงอยากจะทราบความเป็นไปภายนอกพระราชวังว่าประชาชนมีความ เป็นอยู่อย่างไร จึงได้ทูลขอพระราชานุญาต เสด็จประพาสพระนคร  ทรงพบเห็นคนแก่  คนเจ็บ  ค นตาย  และนักบวช  ทั้ง 4 นี้  รวมเรียกว่า "เทวทูต 4"  เจ้าชายทรงสลดพระทัยที่ทรงเห็น คนแก่ คนเจ็บ และคนตาย  ทรงพอพระทัยที่เห็นนักบวช พระองค์ทรงนำสิ่งที่พบเห็นมาพิจารณาไตร่ตรองหาทางแก้ไขให้ตนเองและผู้อื่น ได้พ้นจากความทุกข์และทรงคิดได้ว่ามีทางเดียวเท่านั้นที่ จะคิดค้นหาทางพ้นทุกข์ได้คือ  การออกบวช  จนกระทั่งเจ้าชายสิทธัตถะพระชนมายุได้ 29 พรรษา พระนางพิมพาประสูติประโอรส นามว่า ราหุล แม้ว่าพระองค์ จะทรงห่วงใยพระโอรส แต่ด้วยมีพระประสงค์ที่จะหาทางช่วยเหลือชาวโลกให้พ้นทุกข์  พระองค์จึงตัดสินพระทัยออกบวชจึงเสด็จออกจากพระนครพร้อมนายฉันนะ มหาดเล็กและม้ากัณฐกะจนกระทั่งเสด็จถึง ริมฝั่งแม่น้ำอโนมา     พระองค์จึงทรงเปลื้องเครื่องประดับ เพื่อให้นายฉันนะนำกลับพระนครพร้อมกับม้าทรง พระองค์ทรงใช้พระขรรค์ตัดพระเมาลี และทรงอธิษฐานเป็นนักบวช พระสิทธัตถะได้ทรงศึกษากับอาฬารดาบสและอุททกดาบส  แต่พระองค์ไม่ทรงพบหนทางที่จะดับทุกข์ที่แท้จริงได้จึงเลิกเสาะแสวงหาวิชาความรู้จากสำนักลัทธิต่างๆ

          หลังจากที่พระสิทธัตถะศึกษาความรู้จากสำนักต่างๆ ไม่ทรงพบหนทางที่จะดับทุกข์ได้พระองค์จึงคิดที่จะศึกษาหาทางพ้นทุกข์ด้วยพระองค์เอง จึงได้ทรงบำเพ็ญ ทุกรกิริยา คือการทรมานกายด้วยวิธีต่างๆ เช่น กัดฟัน กลั้นลมหายใจ อดอาหาร เป็นต้น แต่พระองค์ไม่ทรงค้นพบวิธีพ้นทุกข์ได้ ซ้ำยังทำให้ พระวรกายทรุดโทรมพระองค์จึงเลิก ทรมานพระวรกาย และหันกลับมาบริโภคอาหารจากการบิณฑบาตเช่นเดิมเมื่อมีพระองค์มีพระกำลังอย่างเดิมแล้วพระองค์ทรง เริ่มบำเพ็ญเพียรทางจิตตามหลักการของฌาน หรือสมาธิ โดยทรงยึดทางสายกลางที่เรียกว่า      "มัชฌิมาปฏิปทา"                                                                                                                                                                                      

          เช้าวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 6 ขณะที่พระสิทธัตถะกำลังประทับอยู่ใต้ต้นไทร ริมแม่น้ำเนรัญชรา นางสุชาดา ได้นำข้าวธุปายาสมาถวายด้วยเข้าใจว่า พระองค์เป็นเทวดา เมื่อพระองค์ฉันข้าวมธุปายาสแล้วทรงนำถาดเปล่า ไปลอยที่แม่น้ำเนรัฐชรา แล้วพระองค์ได้ทรงประทับนั่ง ณ โคนต้นโพธิ์โดยตั้งพระทัย แน่วแน่ว่าถ้าไม่ค้นพบ ทางดับทุกข์แล้ว จะไม่ยอมลุกไปไหนโดยเด็ดขาดเมื่อจิตของพระองค์เป็นสมาธิแล้วจึงเกิดปัญญาในการพิจารณา ถึงความเป็นไป ของธรรมชาติทั้งหลาย  พระองค์ทรงเกิดปัญญารู้แจ้ง และตรัสรู้อริยสัจ 4  หรือความจริงอันประเสริฐ 4  ประการ  ได้แก่  ทุกข์  สมุทัย  นิโรธ  มรรค  รวมเวลาตั้งแต่เสด็จออกบวชจนถึงตรัสรู้เป็นเวลา  6  ปี ขณะนั้นพระองค์มีพระชนมายุ  35  พรรษา

         หลังจากตรัสรู้แล้วพระพุทธเจ้าทรงตัดสินพระทัยที่จะเผยแผ่พระธรรมที่พระองค์ตรัสรู้ ทรงระลึกถึงอาฬารดาบส และอุททกดาบส ทรงทราบว่าสิ้นชีวิตแล้ว จึงทรงระลึกถึงปัญจวัคคีย์ก็ทรงทราบว่า ขณะนี้อยู่ที่ป่าอิสิปตนมฤคทายวัน  จึงได้เสด็จไปแสดงธรรมโปรดในวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 8  พระพุทธเจ้าได้ทรงแสดงธรรมชื่อ ธัมมจักกัปปวัตนสูตร  แก่ปัญจวัคคีย์  การแสดงธรรมครั้งนี้เรียกว่า  ปฐมเทศนา  ผลของการแสดงปฐมเทศนาส่งผลให้โกณฑัญญะเกิดดวงตาเห็นธรรม และบวชเป็นพระภิกษุรูปแรกในพระพุทธศาสนา  ต่อมาวัปปะ ภัททิยะ  มหานามะ และอัสสชิ  หลังจากได้ฟังธรรมแล้วก็เกิดความเข้าใจธรรม  กราบทูลขอบวชกับพระพุทธเจ้าในเวลาต่อมาจากนั้นได้แสดงธรรม อบรมพระภิกษุทั้ง 5  จนได้สำเร็จเป็นพระอรหันต์ และเกิดพระรัตนตรัยทั้ง 3 คือ  พระพุทธ  พระธรรม  และพระสงฆ์

          ณ  ตำบลอุรุเวลาเสนานิคม  ริมฝั่งแม่น้ำเนรัญชรา  มีสำนักของชฎิล 3 พี่น้อง  ซึ่งเป็นนักบวชที่บูชาไฟ มีบริวารรวมทั้งสิ้น 1,000 คน  พระพุทธเจ้าเสด็จไปยังสำนักของชฎิล 3 พี่น้อง ทั้งนี้ด้วยเห็นว่า ชฎิล 3 พี่น้องเป็นที่เคารพนับถือของพระเจ้าพิมพิสารและประชาชนชาวเมืองราชคฤห์  ถ้าทำให้ชฎิลเหล่านี้นับถือคำสั่งสอนของพระองค์ได้ การเผยแผ่พระพุทธศาสนาในแคว้นมคธจะทำได้ง่ายขึ้นพระพุทธเจ้าประทับอยู่ในสำนักชฎิล 3 พี่น้องเป็นเวลาประมาณ 2 เดือน  ได้ทรงแสดงธรรมแก่ชฎิล 3 พี่น้องและบริวารจนสำเร็จ ทั้งหมดได้เห็นแจ้งว่า สิ่งที่ตนเชื่อ และปฏิบัตินั้นไร้สาระ  ได้หันมานับถือคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้า  แล้วกราบทูลขอบวชยอมเป็นพระสาวก  พระพุทธเจ้าได้แสดงธรรมอบรมจนทั้งหมด ได้สำเร็จเป็นพระอรหันต์

          พระพุทธเจ้าพร้อมด้วยชฎิล 3 พี่น้อง เสด็จเข้าเมืองราชคฤห์ ทรงพักอยู่ที่ลัฏฐิวันหรือสวนตาลหนุ่มพระเจ้าพิมพิสารทรงทราบข่าว จึงได้พาข้าราชบริพารไปเข้าเฝ้า พระพุทธเจ้าทรงแสดงธรรม ให้ฟังพระเจ้าพิมพิสารพร้อมด้วยข้าราชบริพารและประชาชนที่เข้าเฝ้าเกิดความเลื่อมใสศรัทธาประกาศตนขอนับถือพระพุทธศาสนา และพระเจ้าพิมพิสารได้สำเร็จมรรคผลเป็นโสดาบัน          

           พระเจ้าพิมพิสารได้กราบทูลอาราธนาพระพุทธเจ้าให้เสด็จไปฉันอาหารในพระราชนิเวศน์พร้อมด้วยสาวกหลังจากถวายอาหารเสร็จแล้วพระเจ้าพิมพิสารทรงหลั่งน้ำใส่พระหัตถ์พระพุทธเจ้า ยกอุทยานสวนป่าไผ่ที่เรียกว่า พระเวฬุวัน  ถวายให้เป็นที่ประทับของพระพุทธเจ้าพร้อมด้วยพระสงฆ์สาวก พระเวฬุวันจึงเป็นวัดในพระพุทธศาสนาแห่งแรกของโลก

           ในเมืองราชคฤห์ มีชายหนุ่ม 2 คน เป็นเพื่อนรักกัน ชื่ออุปติสสะ  และโกลิตะ  ได้พาพรรคพวกบริวาร 250 คนไปบวชอยู่ในสำนักหนึ่งเพื่อแสวงหาหนทางตรัสรู้ แต่เรียนจบความรู้ ของสำนักแล้ว ก็ยังไม่พบทางตรัสรู้ จึงลาจากสำนักแยกย้ายกันไปแสวงหาหนทางตรัสรู้ด้วยตนเอง แต่ก็ได้สัญญากันว่า ถ้าใครพบหนทางตรัสรู้ก่อนให้มาบอกด้วยอุปติสสะได้พบกับพระอัสสชิ หนึ่งในปัญจวัคคีย์เกิดความเลื่อมใสในอิริยาบทได้เข้าไปหา และขอให้แสดงธรรมให้ฟังพระอัสสชิได้แสดงธรรมให้ฟังจนอุปติสสะเกิดความเข้าใจ ในธรรมบรรลุมรรคผลเป็นโสดาบัน จากนั้นได้ลาพระอัสสชะและกลับไปบอกโกลิตะเพื่อนรัก  โกลิตะได้ฟังธรรมที่อุปติสสะนำมาบอกก็ได้บรรลุมรรคผล เป็นโสดาบันเช่นกันจึงได้พาพรรคพวกบริวารไปเข้าเฝ้าขอบวช เป็นสาวกของพระพุทธเจ้า  อุปติสสะเมื่อบวชแล้วได้ชื่อใหม่ว่า สารีบุตร บวชได้ 15 วันจึงบรรลุเป็นพระอรหันต์ ต่อมาได้รับการยกย่องจากพระพุทธองค์ให้เป็น อัครสาวกฝ่ายขวา  ผู้มีความเป็นเลิศด้านปัญญา ส่วนโกลิตะได้ชื่อใหม่ว่า  โมคคัลลานะ  บวชได้ 7 วัน ก็บรรลุธรรมเป็นพระอรหันต์ และได้รับการยกย่องให้เป็น  อัครสาวกฝ่ายซ้าย  ผู้มีความเป็นเลิศด้านมีฤทธิ์ คือ มีความสามารถพิเศษที่ได้จากการทำสมาธิ เช่น เหาะเหินเดินอากาศได้ เป็นต้น

          ในวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 3 ปีถัดมาหลังจากพระพุทธเจ้าตรัสรู้ ขณะที่พระพุทธเจ้าประทับอยู่ที่พระเวฬุวัน เมืองราชคฤห์พระสงฆ์สาวกของพระพุทธองค์ที่ออกไปเผยแผ่พระธรรม ยังที่ต่างๆ ได้กลับมาเฝ้าพระพุทธองค์อย่างพร้อมเพรียงกันโดยมิได้นัดหมาย  จำนวน  1,250  รูป พระพุทธเจ้าทรงเห็นเป็นโอกาสเหมาะ จึงทรงให้จัดประชุมพระสาวกขึ้นในวันนั้น  และทรงแสดงธรรมที่เรียกว่า  "โอวาทปาฏิโมกข์"  ซึ่งเป็นธรรมที่ถือว่าเป็นหลักการของพระพุทธศาสนา  คือสอน  ให้ละเว้นการทำความชั่ว ให้กระทำแต่ความดี  และทำจิตใจ ให้บริสุทธิ์ผ่องใส  การประชุมพระสาวกครั้งนี้มีลักษณะเด่นเป็นพิเศษ 4 ประการคือ

          1.  เป็นวันเพ็ญพระจันทร์เต็มดวง เดือน 3

          2.  พระสงฆ์ที่มาประชุมล้วนมากันโดยไม่ได้นัดหมาย

          3.  พระสงฆ์ทั้งหมดเป็นพระอรหันต์

          4.  พระสงฆ์ทั้งหมดพระพุทธเจ้าทรงบวชให้

          ด้วยเหตุนี้การประชุมครั้งนี้จึงเรียกว่า  จาตุรงคสันนิบาต  พระพุทธเจ้าทรงได้กำลังจากพระสงฆ์สาวกเผยแผ่พระพุทธศาสนาไปยังเมืองและแคว้นต่างๆ ทั้งแคว้นเล็กแคว้นใระพุทธศาสนาเริ่มเป็นปึกแผ่น มั่นคง โดยมีบุคคลที่เป็นกำลังสำคัญ 4 กลุ่ม ที่เรียนกว่า  พุทธบริษัท คือ  ภิกษุ  ภิกษุณี  อุบาสก  และอุบาสิกาพระพุทธเจ้าทรงประกาศพระศาสนา โดยมีพุทธบริษัท 4 ดังกล่าวช่วยเป็นกำลังสำคัญเป็นเวลา ทั้งหมด 45 พรรษา  รวมพระชนมายุได้ 80 ปี จึงได้ปรินิพพานที่เมืองกุสินาราในวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 6  ก่อนปรินิพพาน ได้เทศนาแก่  สุภัททปริพาชก  จนได้สำเร็จอรหันต์และบวชเป็นสาวกองค์สุดท้าย เมื่อพระพุทธเจ้าปรินิพพานแล้ว สิ่งหนึ่งที่เป็นเสมือนตัวแทนของพระองค์ คือ พระธรรมวินัย และมี พระสงฆ์ต่างก็เข้ารับหน้าที่สืบทอดพระพุทธศาสนาต่อเนื่องกันมา จนพระพุทธศาสนาได้รับการเผยแผ่ไปยังประเทศต่างๆ รวมทั้งประเทศไทยด้วย

แหล่งอ้างอิง

เหม เวชกร. " สมุดภาพพระพุทธประวัติ," ฉบับอนุรักษ์ภาพเขียนทางพระพุทธศาสนา. 28 ตุลาคม 2545. ที่มา : <http://www.rta.mi.th/23102u/narit/20050928- 0835/tipitaka/picture/f01-f80.htm>. 27 กรกฎาคม 2550.