Sluis

ALGEMEEN:

Straat: Wouwerken, Klein Rijen

Oppervlakte: 39.75 + 40.50 are

Waterbevoorrading: Vleminkloop

Oudste vermelding: - Oprichtingsjaar:

Terreinkenmerken :

Lambertcoördinaten: X: Y:

HISTORISCH:

In 1592 vinden we het schansperceel terug onder de benaming van "Sint Anna heiden", een weide van 230 roeden in het bezit van Jan Van Limbergen.

Een eerste aanwijzing voor het gebruik als schans vindt men tussen 1607 en 1625. Dan wordt het 238 roeden betreffende perceel vernoemd waarop, zoals eerder aangehaald, door Sluis, Stokt en Achterbos gezamenlijk de belasting van 4 stuivers en 3 mijten werd betaald (Y.257, fO 89 - meetboek Sluis 1607-1625).

Na het Twaalfjarig bestand (1609-1621) zagen Achterbos en Stokt zich blijkbaar genoodzaakt om een eigen versterking op te werpen. Immers tussen 1623 en 1654 wordt deze belasting nog alleen door Sluis gedragen, wat verklaart dat de gehuchten Stokt en Achterbos beschikten over zelfstandige schansen (V.262, e 124 - meetboek Sluis 1623-1654).

Tot 1710/1711 blijft de versterking van Sluis onder het beheer van het plaatselijke zavel. Dan wordt Jan Van Hove (of Peter?) er de eigenaar van. (V.243, fO 222 - meetboek Sluis 1657-1724 en Goedenisboek MBD 1699-1744, e 111).

In 1718 werd het perceel opgedeeld tussen de zonen Peter en Geert. Nadien, in de periode 1760-1812, volgt een opdeling tussen Theresia Van Hoof en Jasper Dirks (V.248, fO 13, 21, 107 - meetboek Sluis 1760-1812 en V.260, fO 85 - meetboek Sluis 1726-1760).

In 1834 was het schansperceel in het bezit van de erven Petrus De Hoeve en Franciscus Fransen, beiden landbouwers op Sluis.

De versterking was dus gelegen op de hoek van het Wouwerken en Kleine Rijen en had een oppervlakte van 39.75 en 40.50 are. De schans van Sluis lag op de Vleminkloop die zorgde voor het nodige water in de schansgracht.

Het schansperceel is momenteel nog te herkennen aan de begroeiing.

Op de Ferrariskaart vinden we eveneens een schans nabij de Sluisse kapel. In 1619 verklaren de zavelmeesters van Sluis aan secretaris Loovens dat zij er een kapel willen oprichten (R.A.A. schepenakte 29 mei 1619). Deze kapel werd dan ook opgericht op het driehoeksplein waar nu de parochiekerk en het Jacob Smitsmuseum gevestigd zijn. Er rond lag de schans.

TOPONYMIE:

KARTOGRAFISCH: (Google+)

  • Uittreksel uit de Atlas der Buurtwegen met situering van de schans tov. het gehuchtscentrum.
  • Overname van het kadasterplan met omlijning van de schanssite.
  • Satellietbeeld van de schans in haar huidige omgeving.
  • Digitaal kadasterplan 2012. De voormalige schans bevond zich op nr. 426-427. Momenteel zijn deze percelen verder opgesplitst in 426a en 426f, 427g, 427k, 427l. Er zijn op deze kaart geen verdere verwijzingen naar de voormalige schans.
Digitaal kadasterplan 2012.

BIBLIOGRAFIE & INFO:

  • Frans Peeters, Staf Sannen en Martin Ver Bruggen, Schansen in de voogdij Mol-Balen-Dessel, Heemkundige Kring Balen VZW, 1995.