Olmen

Olmen is een deelgemeente van Balen.

In de buurt van de Straalse bossen werden archeologische sporen gevonden die verwijzen naar bewoning in de Gallo-Romeinse periode. De definitieve kolonisatie valt echter te situeren in de Frankisch-Merovingische tijd (5de-8ste eeuw). Toen immers ontkiemden Olmen en zijn kleinere gehuchten (o.a. Gervoort, Gerheide, Heivoort, Germeer) als bescheiden landbouwnederzettingen van veetelers.

In de Middeleeuwen was Olmen een autonome heerlijkheid aan de oostgrens van het Hertogdom Brabant.

In 1288 stond Nicolaas van Olmen de tienden van Olmen af aan de abdij van Floreffe en dit meer bepaald ten voordele van hun jonge landbouwstichting te Postel. Tot in 1795 speelde de abdij van Postel een belangrijke rol in Olmen, o.m. door de jaarlijkse inning van het tiende van de oogst.

De gegevens van de schansen in Olmen zijn overgenomen uit: Historische studie van de schansen in Beverlo, Meerhout, Oostham, Kwaadmechelen, Olmen, Vorst en Koersel, samenwerkingsverband van geschied- en heemkundige kringen, 1994.

In Olmen waren er 6 schansen:

1. Gerheide

2. Germeer

3. Oude schans van Germeer

4. Bukenberg

5. Heivoort

6. Gervoort


Het centrum van Olmen.

Kaart rechts: Graaf Ferraris tekende in zijn atlas mooi het centrum van Olmen. Boven het centrum zie je de omgrachte thuishaven van de heren van Olmen (nu verdwenen). Links is de omgrachte norbertijnenpastorie weergegeven (nog steeds aanwezig).

Prentkaart van de kerk van Olmen. De neogotische St-Willibrorduskerk heeft een toren uit de 15de eeuw.

Foto rechts: de pastorie was door haar omgrachting eveneens beschermd tegen rondtrekkende bendes.