Trichelhoekschans

ALGEMEEN:

Straat: St.-Bavostraat - Trichelhoek

Oppervlakte:

Waterbevoorrading:

Oudste vermelding: 1670 - Oprichtingsjaar:

Terreinkenmerken: Het perceel is nu weiland en ligt in bolle vorm. De vijver aan de zuidzijde werd pas recenter uitgegraven (rond 2000).

Lambertcoördinaten: X: Y:

HISTORISCH:

In de zeventiende eeuw werd in de Eindhoutse heerdgang 'Trichelhoek' een schans opgericht in het 'Bavoveld', gelegen rond de Sint-Bavokapel, de oude gehuchtskern. De schans lag een stukje van de weg ter hoogte de kruising van de huidige straten 'Sint-Bavostraat' en 'Trichelhoek'.

De Trichelhoekschans was rechthoekig, had een oppervlakte van ongeveer één hectare en was volledig met een gracht omgeven. Er was een westelijke toegang, via een voetpad vanuit de Sint-Bavostraat. Het oudste kaartmateriaal van deze schans dateert van begin negentiende eeuw, de oudste vermelding van de zeventiende eeuw.

In 1670 wordt de schans tweemaal vermeld als "Schransblok" en "aan perceel de Schrans", in 1694 klinkt het "west Schransblock en noord De Trichelheyde". Waarna er nog twee vermeldingen zijn in de achttiende eeuw: omstreeks 1766 is terug te vinden "de trichelhoeckse schansse" en omstreeks 1796 "de trichel schrans".

Op het Primitief Kadaster (1830-1834) en de Atlas der Buurtwegen (1840) zien we nog steeds een gebouwtje langs de toegangspoort van de, toen al in onbruik geraakte, schans. Dat was het voormalig huisje van de schansmeester-portier.

De schans was eigendom van de gemeente, die ze op haar beurt verder verhuurde. Het schanshuisje bleef nog staan tot in de twintigste eeuw, dit weten we door vermeldingen in oude gemeenteraadsverslagen. In 1875 valt nog te lezen "zal verhuurd worden een Pachterijken, genaamd de Schrans, gelegen in den Trichelhoek alhier, ... "

Vandaag wordt de voormalige 'Trichelhoekschans' als weide gebruikt en zijn het schanshuisje en voetpad verdwenen.

TOPONYMIE: Schans (Atlas der Buurtwegen + kadaster)

KARTOGRAFISCH: (Google+)

  • Uitreksel uit het primitief kadaster (1830) met ingekleurde voorstelling van de schans.

  • Uittreksel uit de Atlas der Buurtwegen met mooie weergave van de schans.

  • Militaire kaart Vandermaelen (1851).

  • Satellietbeelden: de schans in haar ruimere omgeving + detailopname.

  • Uittreksel uit het digitaal kadasterplan (2012). De voormalige schans bevond zich op perceel nr. 260b en is nog steeds als dusdanig benoemd. Op perceel nr. 266 bevindt zich de Sint-Bavokapel.

BIBLIOGRAFIE & INFO:

  • Glen Van Meeuwen (LWGH-Laakdal) - Verschans je in de Merode, 2022.