ALGEMEEN:
Straat: Makelschrans - Schandooi
Oppervlakte:
Waterbevoorrading: Grote Laak
Oudste vermelding: 1676 - Oprichtingsjaar: 1622-1630
Terreinkenmerken
Lambertcoördinaten: X: Y:
HISTORISCH:
De Besauwenschans, opgericht in de periode 1622-1630, was gelegen in Veerle tussen de huidige Vorstse Baan en de straat Schandooi.
Besauwen was de benaming van het laag gelegen gebied rond de brug over de Grote Laak richting Vorst en afgeleid van 'Visaulle', het met vissen overstromende land. De schans was dicht bij het centrum van Veerle gelegen en deed vermoedelijk dienst als schuiloord voor inwoners van de heerdgangen 'Plaets' en 'Makel'.
De oudste vermelding van de Besauwenschrans gaat terug naar 16 december 1705 (Spaanse Successieoorlog: 1702-1713). Die dag deden Hollandse troepen een aanval op de schans. Veerlenaar Joannes Boeckmans werd getroffen door een geweerschot en zou aan zijn verwondingen overlijden.
De Besauwenschrans had een oppervlakte van iets meer dan één hectare en was volledig omgeven door een gracht. Deze gracht werd gevoed met water uit de Grote Laak. Delen van de verbindingsgracht tussen de Grote Laak enerzijds en de schansgrachten anderzijds zijn bewaard gebleven. Ook een deeltje van de oostelijke schansgracht is bewaard. Deze schans had een soort van voorschans.
Begin jaren '90 van vorige eeuw werd deze voormalige schans en de aangrenzende percelen verkaveld met als gevolg dat er niets meer aan
de Besauwenschans zelf doet herinneren. De woonwijk Brouwerijstraat is deels op deze schans gelegen.
TOPONYMIE: Makelschrans
KARTOGRAFISCH:
Uittreksel uit het kaartenboek van Averbode (C. Lowis, 1650-1680).
Schets van A. Aernijs, ca. 1690.
Uittreksel uit de Atlas der Buurtwegen met weergave van de schans ten noordoosten van Veerle-centrum + detail uit de Atlas der Buurtwegen.
Uittreksel uit het digitaal kadasterplan (2012). De voormalige schans lag op de percelen: 489r, 490b, 489l, 489m en delen van de aangrenzende percelen. Gezien de opsplitsing van de gronden grenzend aan de straten in bouwloten zijn de perceeelsgrenzen gewijzigd.
BIBLIOGRAFIE & INFO:
Veerle arm en Trots, F. Van Gehuchten, Laakdalse werkgroep voor geschiedenis en heemkunde, 1997.
Glen Van Meeuwen (LWGH-Laakdal) - Verschans je in de Merode, Archeologiedagen 2022.