Gerheide

HISTORISCH:

De schans van Gerheide werd aangelegd in de buurt van het gelijknamige gehucht. Zij lag naast de vroegere weg van Olmen naar Meerhout en had een oppervlakte van 76a 25ca. Bij haar oprichting lag de schans op de gemeenteheide, ten noorden van de bewoningskern van het gehucht, maar op nauwelijks 100 m van de huizen.

Na 1773, in opvolging van het Brabantse decreet over de ontginning van de heide, werd de heide in de buurt van de schans verkaveld en aan particulieren verkocht.

Het water voor de gracht van de schans werd aangevoerd door een kleine beek (Toogsloot) die van de Heiloop, via de omwalde herenhoeve en de pastorij, in de richting van de schans liep. De schans zelf heeft de vorm van een onregelmatige zeshoek. Aan de noordzijde 'was één zijde geopend (brug, toegangspoort). De woonkern van de schans lag echter ten zuiden van de schans. De bewoners konden de toegangspoort van de schans bereiken via een "schansdijk" die aan de oostzijde naast de schans liep. Deze Schansdijk had ook een vertakking in oostelijke richting. de richting van "de plaatse" van Olmen.

Het kanaal Dessel-Kwaadmechelen, dat tussen 1856 en 1858 werd aangelegd, loopt dwars door het gehucht Gerheide. De schans kwam naast de oprit van een brug te liggen. Door de verbreding van het kanaal vanaf 1967 en de vernieuwing van de brug, loopt de oprit van de brug nu zelfs over de vroegere schans.

KARTOGRAFISCH: (Google+)

• de schans op een oude Franse kadasterkaart.
• de schans in de atlas der buurtwegen.
• de huidige situatie met de helling naar de kanaalbrug.
• Uittreksel uit de Atlas der Buurtwegen met de schans rood omcirkeld. Noord-oostelijk het centrum van Olmen met blauw omcirkeld de Norbertijnen pastorie.
• Zicht op het stukje schansgracht dat nog rest.
• De herinnering wordt levend gehouden door een aankondigingsbord naast de brug.
• Satellietbeeld: situering van de schans.
• Uittreksel uit het digitaal kadasterplan (2012). De voormalige schans bevond zich op de percelen: 756g, 768e en 769g. Het stuk bewaarde schansgracht is blauw ingekleurd. Er is op dit plan geen verdere verwijzing naar de schans terug te vinden.