Naroczyce

HISTORIA

Niespełna 2 km na południe od Chobieni, przy drodze do Ścinawy, znajduje się malowniczo położona miejscowość Naroczyce. Pobytu pierwszych gromad ludzkich należy zapewne doszukiwać się w czasach przedhistorycznych związanych z młodszą epoką kamienną - neolitem, po których zostało sporo śladów w okolicy wsi oraz w sąsiedniej Chobieni. Ze środkowego okresu brązu (ok. 700 r. p.n.e.), aż do początku epoki żelaza (okres halsztacki – ok. 400 r. p.n.e.) oraz z okresu wpływów prowincjonalno - rzymskich (1 - 500 r. n.e.) pochodzą ciałopalne cmentarzyska, zlokalizowane w wyniku badań powierzchniowych. Niewiele zachowało się dokumentów mówiących o najdawniejszych dziejach osady. Pierwsza wzmianka o miejscowości Nerocziczi pochodzi z 1305 roku. Następna wymieniająca nazwę wsi Nerosicz pochodzi z dokumentu księcia ścinawskiego Jana, wystawionego w 1354 roku. Dokumentem tym książę nadaje wieś ze wszystkimi przynależnościami i prawami Szymonowi von Gorin oraz jego spadkobiercom. Nieznane jest pochodzenie nazwy miejscowości, która w późniejszych latach wymieniana była jako: Nertitz (1445), Nersicz (1490), Nersitz (1552, 1573, 1589). Ostatecznie uległa zniemczeniu, przyjmując brzmienie Nährschütz i w tej postaci przetrwała do 1945 roku. W XV wieku (ok. 1462 r.) dobra w Naroczycach były podzielone na dwie części. Jedna była w posiadaniu braci Nickela i Conrada von Rechenberg, zaś druga część należała do Agnes Susskin, która była ich krewną (siostrą ?). Od XVI wieku do połowy XVII wieku właścicielami Naroczyc była rodzina von Kreckwitz. W 1680 roku wieś nabył Fryderyk August I Wettyn, późniejszy elektor saski (od1694 r.) i król Polski (od 1697 r.), znany jako August II Mocny. Dobra te były w jego posiadaniu jeszcze w 1708 r. Ostatnim właścicielem Naroczyc był w latach 1904 – 1937 Fritz Stroch. W najbliższym sąsiedztwie Naroczyc i pobliskiej Chobieni znajduje się użytek ekologiczny „Naroczycki Łęg”, stanowiący zbiorowisko lasów, zarośli i łąk starorzecza Odry, w których występują liczne skupiska chronionych roślin oraz wodno – błotnego ptactwa.

ZABYTKI

We wsi zachował się bardzo interesujący zespół pałacowo – parkowy z końca XVII wieku oraz barokowy spichlerz.

PAŁAC

Pałac został wzniesiony około 1688 roku dla Fryderyka Augusta. Zapewne właśnie tutaj przyszły król Polski robił przerwy na odpoczynek podczas licznych podróży między Dreznem, a Warszawą. Z tego samego okresu co rezydencja powstały zabudowania folwarczne oraz barokowy ogród ozdobny, który powiększono w końcu XVIII wieku.

Pałac był restaurowany w XIX wieku i rozbudowany w 1910 roku. Obecnie jest to czterokondygnacjowa budowla murowana na rzucie prostokątnym, akcentowana silnie wysuniętymi ryzalitami środkowymi na osi centralnej, zarówno od strony frontowej jak i tylnej (ogrodowej), w których umieszczono portale wejściowe. Ryzality od poziomu dwupołaciowego dachu głównego zwieńczone są trójkątnymi frontonami. Elewacje boczne budynku zwieńczone są szczytami, w których znajdują się otwory okienne rozmieszczone w dwóch kondygnacjach poddasza. Naroża pałacu wykończone są podwójnymi lizenami pionowymi. Płaszczyzny elewacji podkreślone są prostokątnymi otworami okiennymi ujętymi w kamienne obramienia z wyakcentowanymi narożami górnymi. Oś centralną wnętrza pałacu wyznacza obszerna sień i klatka schodowa. Układ pomieszczeń amfiladowy. W pomieszczeniach reprezentacyjnych – salonie i jadalni – zachowały się resztki bogatej sztukaterii stiukowej z motywami akantu, gałązek laurowych w postaci girland oraz inicjały króla Augusta II Mocnego. W pomieszczeniach umieszczonych na piętrze pałacu zachowały się fragmenty oryginalnego deskowania stropów z ornamentami roślinnymi, malowanymi w kolorze żółto – złotym na ciemno - niebieskim tle. Opuszczony pałac znajduje się w stanie znacznego zniszczenia, chociaż pojawił się prywatny inwestor, a tym samym i szansa na jego odbudowę. Z zabudowań folwarcznych na uwagę zasługuje budynek dawnego spichlerza, przykryty wysokim dachem z trójpoziomowymi spłaszczonymi lukarnami. Budynek częściowo wykorzystywany jest do chwili obecnej. Z przypałacowego ogrodu ozdobnego zachowały dość liczne okazy drzew, wśród których na uwagę zasługuje pomnikowa jedlica Douglasa (odmiana zielona) oraz białe topole i dęby szypułkowe, których wiek można określić na około 150 – 200 lat.