Czerniec

HISTORIA

Wieś wzmiankowana w 1240 roku w związku z już istniejącą tu świątynią. Następna, związana jest z bullą kanonizacyjną św. Jadwigi, wystawioną przez papieża Klemensa IV w 1267 roku. Według tego dokumentu osada Svarci miała płacić dziesięcinę na rzecz klasztoru cysterek w Trzebnicy, wraz z okolicznymi miejscowościami. W ciągu wieków właściciele dóbr rycerskich w Czerńcu zmieniali się dosyć często. W połowie XVI wieku należały one do rodziny von Stosch. W 1587 roku posiadłość przejął Siegesmund von Gersdorf, a od 1751 roku przeszła ona w ręce rodziny von Pannewitz.

Później właścicielem Czerńca został baron von Kottwitz, po którego śmierci w drodze postępowania spadkowego posiadłość odziedziczył. jego siostrzeniec Ernst Heinrich Gottlieb Nickisch von Rosenegk. W latach 1764 – 1794 był on starostą powiatu lubińskiego. Z kolei po jego śmierci dobra przejął syn Heinrich Ferdynand Nickisch von Rosenegk, który po ojcu przejął także urząd starosty (w latach 1801 – 1822). Jego urzędowanie przypadło w okresie okupacji Śląska prze wojska francuskie w latach 1806 - 1813. W pałacu w Czerńcu urządzono główną kwaterę Francuzów dla okręgu lubińskiego, w której do 1813 roku kwaterował marszałek Marymont. Po zawarciu pokoju wersalskiego w 1815 roku powracający z Paryża król pruski Fryderyk Wilhelm III był gościem starosty lubińskiego w jego posiadłości w Czerńcu, którego wyróżnił za postawę wobec niedawnych okupantów. Na pytanie króla, czego sobie życzy i co może dla niego zrobić, Nickisch von Rosenegk poprosił o zezwolenie na pochówek swoich doczesnych szczątków w przypałacowym parku. Zdziwiony taką prośbą król takiej zgody mu udzielił. Tak, więc zgodnie ze swoim życzeniem został pochowany w przypałacowym parku pod usypanym kurhanem, obsadzonym kasztanowcami. Na mogile umieszczono żelazną tablicę z imieniem starosty i słowami: „Im von ihm selbst gewählten Grabe”, co w wolnym tłumaczeniu znaczy: „ W przez siebie wybranym grobie”. Na początku XX wieku posiadłość wraz z majątkiem kupił Gideon von Wallenberg – Pachaly, po którego śmierci przejął go syn Hubert von Wallenberg – Pachaly. Był on ostatnim właścicielem majątku do 1945 r. Po wkroczeniu wojsk sowieckich w lutym 1945 r. pałac splądrowano i zniszczono, a w majątku „gospodarzyli” Rosjanie do 1947 r.

ZABYTKI

Do chwili obecnej z obiektów zabytkowych zachował się jedynie kościół p.w. Matki Bożej Wspomożenia Wiernych oraz wspaniała drewniana dzwonnica z końca XVIII wieku. Niestety, po równie wspaniałym pałacu nie pozostał nawet ślad, jedynie resztki otaczającego go niegdyś parku.

KOŚCIÓŁ FILIALNY POD WEZWANIEM MATKI BOŻEJ WSPOMOŻENIA WIERNYCH

Nie opodal kościoła znajduje się drewniana dzwonnica, która pochodzi czasów odbudowy świątyni (ok. 1791 - 1794). Drewnianą konstrukcję budowli wzniesiono na ceglanej podmurówce o rzucie kwadratu. Zwężająca się ku górze bryła dzwonnicy zwieńczona jest ośmioboczną wieżyczką z otworami okiennymi o wykroju pełnym. Całość budowli zwieńczona jest oryginalną kopułą krytą gontem. Przez Czerniec przebiega LUBIŃSKI SZLAK ROWEROWY.

Po raz pierwszy kościół w Czerńcu wzmiankowany był już w roku 1240 i prawdopodobnie wówczas też założono przykościelny cmentarz. Następna notatka mówiąca o miejscowej świątyni pochodzi dopiero z roku 1376 i kościół ten przetrwał do roku 1734, kiedy to uległ zniszczeniu wskutek pożaru. W drugiej połowie XVIII wieku odbudowy świątyni podjął się ówczesny właściciel dóbr rycerskich w Czerńcu, królewski radca sądowy Heinrich Gottlieb Nickisch von Rosenegk, który w latach 1764 – 1794 był starostą w pobliskim Lubinie. Budowę nowej ewangelickiej świątyni zakończono w 1794 roku. Obecnie jest to jednonawowa budowla z kamienia i cegły, otynkowana, wzniesiona na oryginalnym rzucie ośmiobocznym z niewydzielonym prezbiterium. Znajdujące się na osi dłuższej główne wejście do świątyni akcentowane jest dwoma prostymi kolumnami bez głowic. Otwory drzwiowe są o wykroju prostokątnym, natomiast otwory okienne o wykroju odcinkowym. Fasady świątyni dzielone są skromnymi zdobieniami w postaci płaskich pilastrów oraz opasek okiennych wykonanych w tynku. Budynek świątyni nakryty jest ośmiopołaciowym dachem ceramicznym. W dosyć skromnym wnętrzu świątyni zachował się drewniany ołtarz z około 1830 roku z krzyżem ołtarzowym z II połowy XVI w., klasycystyczna chrzcielnica z początków XIX w, a także obraz późnorenesansowy, prawdopodobnie szkoły włoskiej przedstawiający Ostatnią Wieczerzę. Na uwagę zasługuje także renesansowe epitafium z 1582 roku, poświęcone zmarłej w wieku ośmiu lat, Annie von Stosch.