Obora

HISTORIA

Wieś położona niespełna 4 km, w kierunku północno - zachodnim, od Lubina. W jej bezpośrednim sąsiedztwie zachowało się ciałopalne cmentarzysko kultury łużyckiej z epoki brązu, które było w latach 1964 i 1968 przedmiotem prac badawczo-ratowniczych. Ponadto na terenie wsi rozpoznano pozostałości osad z okresu wpływów rzymskich oraz wczesnego średniowiecza. Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1298 roku(?). Przez pewien okres osada pełniła „służebną” rolę w stosunku do pobliskiego Lubina. Nazwa wsi pochodzi zapewne od obory istniejącej w osadzie, w której prowadzono hodowlę bydła na potrzeby lubińskiego grodu. Z upływem czasu zmieniała się też forma nazwy osady: Obir (1360), Ober (1366), Obra (1376), by w końcu przyjąć zniemczone brzmienie Oberau. Zapis w dokumencie z 1349 roku mówi o długoletnim sporze granicznym o ziemię, jaki toczyli z Oborą dwaj polscy bracia, Henryk i Peczo z Małomic. Został on rozstrzygnięty sądownie dopiero w 1453 roku. W XVI i XVII wieku wieś należała do znanej śląskiej rodziny Brzuchaczy (von Brauchitsch), którzy swoją rodową posiadłość mieli w niedalekim Chróstniku (Brauchitschdorf). Jeden z ciekawszych, a mało znanych epizodów w dziejach wsi związany jest z burzliwym okresem wojny trzydziestoletniej (1618-1648). Otóż jesienią 1638 roku Wysoki Komisariat Wojenny we Wrocławiu postanowił wysłać do Lubina ekspedycję karną, celem ściągnięcia zaległej kontrybucji na sumę 1345 talarów. Jeden z oddziałów przez kilka miesięcy 1639 roku stacjonował właśnie w Oborze, gdzie jego dowódca, Jerzy Fryderyk von Falkenhayn, urządził kwaterę główną. Pobyt ten zapewne był wielce dokuczliwy dla mieszkańców wsi, gdyż żołnierze bardzo często dopuszczali się gwałtów i grabieży. Najbardziej znaną postacią pochodzącą z Obory był, urodzony w miejscowym domu parafialnym, Konrad Klose (21.05.1866 – 07.02.1924), który po ukończeniu nauki w Królewskim Gimnazjum Johanneum (Akademia Rycerska) w Legnicy studiował we Wrocławiu i Halle. Po studiach powrócił do Lubina, gdzie od 1 lipca 1891 r. pełnił dożywotnio (zm. 07.02.1924 r.) funkcję pastora. Przez całe swoje życie, Klose żywo interesował się przeszłością i historią tych ziem, co zostało uwieńczone wspaniałym, monograficznym dziełem „Przyczynki do historii miasta Lubina” (Beiträge zur Geschichte der Stadt Lüben). Zostało ono wydane dzięki staraniom jego syna Siegfrida, już po śmierci autora. Do 1945 roku dobra rycerskie podzielone były na trzy odrębne części (folwarki). Majątek wraz z pałacem Obora Górna był położony od strony południowej (najbliżej od Lubina) i w XIX wieku jego właścicielami byli kolejno: hrabia Otto von Parkisch-Festenberg, porucznik armii pruskiej hrabia Eberhard von Schmettow z Chróstnika oraz jego syn, pułkownik hrabia Max von Schmettow. Od roku 1886 posiadłość przejął porucznik Landwehry Adolf Scholtz. W 1935 roku nowym właścicielem został Gustaw Hoffman, a w czasie II wojny światowej majątkiem zarządzał wysokiej rangi oficer niemiecki o nazwisku Storb. Po uszkodzeniach wojennych pałac rozebrano.W centrum obecnej wsi, nieopodal kościoła, położone były dwa pozostałe majątki: Obora Środkowa (Średnia) z dworem – od strony zachodniej i Obora Dolna – od strony wschodniej. Oba te majątki należały w II połowie XIX wieku do hrabiego Stefana zu Stolberg-Wernigerode, zaś po jego śmierci zarządzała nimi jego żona hrabina Odalia zu Stolberg-Wernigerode. Jeszcze przed I wojną światową dobra te nabył właściciel majątku w Szklarach Górnych, hrabia Valentin Wolfgang von Ballestrem, a po jego śmierci odziedziczył je jego najstarszy syn hrabia Mikołaj von Ballestrem. W dworze Obory Średniej mieściła się Hrabiowska Dyrekcja Domen, podporządkowana Dyrekcji Koncernu Ballestremów w Gliwicach. Jej ostatnim dyrektorem od 1920 roku był Anton Stützle.

ZABYTKI

Z zachowanych obiektów zabytkowych na uwagę zasługuje kościół filialny p.w. Św. Antoniego oraz położone w jego pobliżu ruiny dworu Obory Średniej.

KOŚCIÓŁ FILIALNY POD WEZWANIEM  ŚWIĘTEGO ANTONIEGO

O istniejącym już w osadzie kościele parafialnym mówi pośrednio dokument z 1361 roku, w którym wymieniany jest proboszcz Jan z Obory. Około 1524 roku świątynia była przebudowana, a w 1614 roku dobudowano kamienną wieżę dzwonnicy. Następnie w 1650 roku od strony wschodniej do prezbiterium dobudowano obszerną salę o konstrukcji szachulcowej. W swojej historii świątynia była w różnym stopniu kilkakrotnie niszczona. Jednak najpoważniejszych zniszczeń obiekt doznał w trakcie działań wojennych w 1945 roku. Ocalały jedynie mury obwodowe kościoła, który został odbudowany dopiero w latach 1968 -1970. Z założenia przedwojennego nie odbudowano kompletnie zniszczonej, wspomnianej już XVII-wiecznej sali szachulcowej oraz wysokiego, trójstopniowego hełmu zwieńczającego wieżę. Obecnie jest to jednonawowa, gotycka budowla zorientowana, wzniesiona z kamienia i cegły na rzucie prostokątnym, z wydzielonym, prostokątnym prezbiterium. Na zachodniej osi założenia znajduje się czworoboczna wieża z przyporami, której górna kondygnacja przechodzi w ośmiobok. Przykryta jest ona stromym, ostrosłupowym dachem o konstrukcji drewnianej, krytej blachą. Również blachą pokryte są wszystkie pozostałe dach świątyni. Otwory okienne oraz główny portal wejściowy są o wykroju półpełnym lub odcinkowym. W skromnie urządzonych wnętrzach, także w murach kościoła zachowały się liczne kamienne nagrobki oraz epitafia z XVII i XVIII wieku. Szczególnie interesujące są całopostaciowe nagrobki Doroty oraz Hieronima von Brauchitsch z lat 1610-1615.RUINY DWORU

Niestety, nie istnieje już ruina zabytkowego dworu, który w ostatnim czasie został rozebrany. Z istniejących jeszcze niedawno murów obwodowych i fragmentów ścian wewnętrznych dawnego, XVI – wiecznego, renesansowego dworu wynikało, iż był to dwukondygnacyjny budynek o rzucie prostokątnym, z amfiladowym układem pomieszczeń. Całość przykryta była ceramicznym, czterospadowym dachem mansardowym z powiekami. Z okazałego niegdyś przydworskiego parku naturalistycznego pozostały jedynie pojedyncze okazy dębów oraz nieliczne lipy.Przez Oborę przebiega LUBIŃSKI SZLAK ROWEROWY.