Miłoradzice

HISTORIA

Pojedyncze znaleziska narzędzi z młodszego okresu epoki kamiennej – neolitu, dowodzą o pobycie na tych terenach pierwszych gromad ludzkich już w czasach przedhistorycznych (ok. 4500 - 1500 lat p.n.e.). W okolicy wsi natrafiono również na pozostałości osady z okresu tzw. kultury łużyckiej (środkowy okres brązu – ok.1000 - 400 r. p.n.e.) oraz grodzisk z wczesnego i późnego średniowiecza. Jest wielce prawdopodobne, iż nazwa miejscowości wywodzi się od słowiańskiego imienia Miłorad, który być może był jej założycielem lub przywódcą miejscowej społeczności. Po raz pierwszy z zapisem wzmiankującym wieś Miloradici, spotykamy się w bulli kanonizacyjnej św. Jadwigi, wystawionej przez papieża Klemensa IV w 1267 roku Kolejny zapis z 1298 roku zawiera informację o nowym kościele we wsi Mylorazicz. Wraz ze wzrostem osadnictwa niemieckiego i jego wpływów nazwa osady ulegała zniemczeniu, przyjmując brzmienie Mühlrädlitz, i w tej formie przetrwała aż do wyzwolenia w 1945 roku. Około 1500 roku wieś była w posiadaniu Georga von Schwenz. Jednak już w 1506 roku nowymi właścicielami dóbr rycerskich w Miłoradzicach została rodzina von Mohl, która miała tu swoją rodową posiadłość do 1699 roku, a więc prze prawie 200 lat.

Pod koniec XVIII wieku właścicielem majątku został starosta Lubiński Nickisch von Rosenegk z Czerńca. Od lat czterdziestych XIX w. Majątek należał do rodziny von Uechtritz – Steinkirch. Późniejszym właścicielem miejscowych dóbr został porucznik von Schweinitz. W 1936 roku majątek rozparcelowano na 17 części, a pałac był od tej pory przedmiotem dzierżawy. Ostatnimi jego dzierżawcami byli: Wilhelm Driemel, Heinrich Bohlen i Wilhelm Rosemann.

Pałac w Miłoradzicach – stan przed 1945 r.

ZABYTKI

Z zachowanych obiektów o charakterze historycznym na uwagę zasługuje gotycki kościół p.w. Trójcy Świętej oraz usytuowany przy drodze na południowo – wschodnim krańcu wsi, krzyż pokutny (ostatnio coraz częściej nazywa się je krzyżami pojednania) – niemy świadek średniowiecznego prawodawstwa. Początki tego prawa sięgają XIII wieku (wg niektórych źródeł – roku 1301). Zgodnie z jego kanonami, morderca, oprócz wypłacenia wysokiego odszkodowania rodzinie ofiary, miał obowiązek własnoręcznie wykonać (najczęściej z kamienia) krzyż pokutny i postawić go w miejscu tragicznego zdarzenia. Często umieszczano na nim wizerunek narzędzia zbrodni. Zwyczaj ten, szczególnie rozpowszechniony był na Śląsku aż do początków XVI wieku. Do dzisiaj nie przetrwały żadne zapiski, kto, kogo, za co i kiedy zamordował w Miłoradzicach. Okoliczności tragedii i powstania krzyża pozostaną zapewne na zawsze nierozwiązaną zagadką.

KOŚCIÓŁ POD WEZWANIEM  TRÓJCY ŚWIĘTEJ

Świątynia wzmiankowana był już w 1298 roku. Obecna świątynia została zbudowana na przełomie XVI i XVII w. Ta zorientowana, jednonawowa budowla została wzniesiona z kamienia i cegły na rzucie prostokąta. Od strony zachodniej przylega do niej prostokątna wieża z przyporami, przechodząca od poziomu kalenicy dachu głównego oktagon (ośmiobok). Do części nawowej od północy dobudowana jest zakrystia, od południa – kruchta, a od strony wschodniej – niewielka kaplica grzebalna rodu von Mohl. Okna części nawowej są ostrołukowe lub o wykroju odcinkowym. Znajdujące się w wieży prostokątne małe okienka mają charakter strzelnicowy. Dachy części nawowej i dobudówek są dwuspadowe, kryte dachówką ceramiczną. Wieża przykryta jest ciekawym, dwustopniowym hełmem barokowym o konstrukcji drewnianej, krytej blachą. Kościół był kilkakrotnie przebudowywany w XVII i XIX wieku. Obiekt jest otynkowany na gładko, na narożnikach zdobiony boniowaniem. Wśród elementów wyposażenia wnętrza świątyni zwraca uwagę bogato zdobiony, wczesnobarokowy ołtarz z około 1640 roku z malowaną sceną Ukrzyżowania oraz polichromowana loża kolatorska. W murach świątyni zachowały się liczne renesansowe nagrobki figuralne oraz kamienne epitafia z XVI i XVII wieku. Wokół świątyni znajdują się pozostałości otoczonego starym, kamiennym murem, przykościelnego cmentarza, którego początki sięgają XIII i XIV wieku. Nieopodal kościoła zachował się piękny drzewostan przydworskiego parku. Niestety, z XVI – wiecznego pałacu pozostały tylko nieliczne elementy przyziemia.