Cabadbaranong si Entoy, sa Dagat Naglangoy-langoy

Mga Tauhan:

• Entoy

• Nanay Daday

• Tatay Tonyo

• Antonet

• Arnel

• Ma'am Jessa

• Mga Ginikanan

• Mga Klasmet ni Entoy

Panahon:

• Kasalukuyan

Tagpuan:

• Brgy. Caasinan, Cabadbaran City

• Paaralan sa Siyudad ng Cabadbaran

Unang Tagpo

Didto sa Brgy. Caasinan, sa siyudad sa Cabadbaran, adunay usa ka pamilya nga nagpuyo duol sa dagat. Nganhi makaila nato ang mag-asawa nga sila Daday ug Tonyo. Labi na sab ang ilahang mga anak nga sila Arnel, Antonet, ug si Entoy. Basaha kini ug magdungan kita og katawa ug magkutlo og pagkat.on sa ilahang mga istorya.

(Usa ka adlaw, samtang galaba sa mga labhunon si Nanay Daday, nangita kini sa iyahang anak nga si Entoy para suguon magpalit og mga lamas para sa iyahang lutuonon nga isda.)

[Tagpuan: Sa bahay]

Nanay Daday:   Entoy? Palit sa og mga lamas didto sa tindahan kaw!

Tatay Tonyo:        Aha may Entoy diri nga tua naman sab didto sa dagat galangoy-langoy.

Nanay Daday:   Agoy! Mabunalan na sab lageh ning bataa ni! Wala pa raba to siya naulian sa hilanat! Agoy! Agoy!

Tatay Tonyo:        Hala sige, ako sa apason para makatabang sa mga lihokon dinhi sa balay.

Nanay Daday:   Maayo pa! Kay arun mabunalan ta jud to.

       (Giapas dayun sa amahan ang iyahang anak nga si Entoy didtoa dapit sa dagat.)

[Tagpuan: Sa dalampasigan]

Tatay Tonyo:      Entoy! Ali na diri! Uli na kay gisugo kas imong inahan.

Entoy:                Unya na, tay! Naligo pa ko!

Tatay Tonyo:      Haw.as na diraa! Awa oh! Nanglagom naka.

Entoy:                Ay uy!

       (Nihaw.as na sa dagat si Entoy ug niadto kini sa ilahang balay.)

[Tagpuan: Sa bahay]

Nanay Daday:   Unya, naulian na diay ka?

Entoy:            Wala pa.

Nanay Daday:   Nganong nagligo-ligo man ka nga wa pa man diay ka naulian! (Sabay kusi sa kilid ni Entoy)

Entoy:                Agay!!!

Nanay Daday: Ayaw ra sa paglakaw diri sa balay kay wakoy masugo! Bawng wala moy klase ron. Imong ate, naghimo sa iyang project kauban iyahang mga klasmeyt. Imong manoy, tua nagtrabaho sab. Maong pagpuyo lang nganhi para maulian ka!

Entoy: Lageh, nay! Asa man ang kwarta?

Nanay Daday: Naa ra oh. (sabay hatag sa kwarta)

Entoy: Unsa may paliton nako? Softdrinks?

Nanay Daday: Softdrinks ka dira! Pagpalit didtog mga lamas kaw. Bombay, ahos, ug paminta. Apila na lang sab og toyo.

Entoy: Sige. Ako na ang sukli. (Nidagan dayun si Entoy padulong sa tindahan)

(Niadto dayun sa tindahan si Entoy ug nagpalit sa mga gisugo sa iyang inahan sa iyaha.)

[Tagpuan: Sa tindahan at balik muli sa bahay]

Entoy: Naa ra, nay.

Nanay Daday: Unsa man ni?! Nganong nagpalit man kag luy.a?

Entoy: Luy.a ug bombay baya to imohang giingon tapos toyo dayun.

Nanay Daday: Bombay ug ahos to! Hala, puliha na og ahos aron di tika mabunalan og silhig tukog!

Entoy: Nahhhh uyy! (Nilakaw dayun si Entoy nga gamug.ot ang nawng.)

(Nibalik si Entoy sa tindahan og iya kining gipapulihan og ahos ang luy.a nga iyang napalit.)

[Tagpuan: Balik muli sa tindahan]

Entoy: Ayoooo. Ante Cecil, pabayloan nako ning luy.a nga akoang napalit gaina. Ahos man diay tong gisugo ni nanay sa akoa hahaha.

Ante Cecil: Ayyy kani jud si Entoy. Naa ra ohh.

Entoy: Salamat, te! (Nibalik dayon si Entoy sa ilahang balay.)

...

(Naghikay na og sugod si Nanay Daday, ug tua si Entoy dapit sa dagat nitabang og hipos sa pukot kauban iyahang Tatay Tonyo.)

[Tagpuan: Sa dalampasigan]

Entoy: Daghan kay nakuha nga mga isda, tay?

Tatay Tonyo: Gamay-gamay ra intawn, dong. Pero, sakto na ni. Muabot na ni hantud ugma.

Entoy: Sige, tay. Magpauban tuod ko sa imoha muadto sa skwelahan. Magpa-enrol para makaeskwela ko.

Tatay Tonyo: Giingnan na nimo imohang inahan ana?

Entoy: Oo, adtung gahapon ra. 

Tatay Tonyo: Sige. Paghuman nakog panagat ugma.

Entoy: Salamat, tay.

(Dako ang kalipay nga gibati ni Entoy kay ubanan siya sa iyang pagpalista ngadto sa skwelahan.)

(Gabie na ug nakaluto na si Nanay Daday og sud.an para sa ilahang panihapon. Iyaha kining gitawag ang iyahang mga anak ug ilabi na ang iyang bana.)

[Tagpuan: Sa bahay]

Manoy Arnel: Ali namo! Mangaon na ta! Pagbutang sa og mga plato sa lamesa, Entoy.

Entoy: Ayna, si Antonet ra uyy!

Tatay Tonyo: Ayaw na pagtuklod-tuklod! Pagkuha na og plato kaw.

(Gituman dayon ni Entoy ang sugo nila sa iyaha.)

Nanay Daday: Sige, pag-ampo na.

Entoy: Sa ngalan sa Amahan, ug sa Anak, ug sa Espiritu Santo.  Amen. Among Amahang langitnon, nagpasalamat kami sa kanunayng pag-uban nimo sa amoa ug paghatag sa amoa og pagkaon na among kaunon matag-adlaw ug gabie. Daghang salamat kaayo, among Amahan ug unta kanunay mi nimong ipalayo sa mga dautan. Kini amoang giampo ug nagpasalamat pamaagi sa imong anak nga si Hesus. Amen.

Silang tanan: Amen.

(Nangaon sila nga malipayon sulod sa ilahang balay. Ang sud.an nila kay sinugba nga tamban ug adunay mga kamote gikan sa pikas baryo.)

(Nahuman na og kaon ng tanan ug nag-andam na sila sa ilahang mga gamit.)

Nanay Daday: Katulog na diha Entoy kay muadto pa raba mo sa imohang amahan sa skwelahan.

Entoy: Oo, nay.

(Nangatulog na ang tanan sa ila-ilahang mga balay. Ang banha na lamang sa dagat ug hangin ang madungog. Makaingon jud na hapsay ang pagtulog sa mga tao ania nga gabie.)

Ikalawang Tagpo

(Pagkaugma, niadto dayon silang Entoy ug iyahang amahan didtoa sa skwelahan sa Cabadbaran City National High School. Gidala nila ang mga importanteng papeles para sa iyahang pagpalista sa klase, ug biskwet basin gutumon sila.)

[Tagpuan: Sa paaralan]

Tatay Tonyo: Unsa na ganeh grado nimo, dong?

Entoy: Grade 7, tay.

Tatay Tonyo: Awhh, didto ta adto oh. (gitudlo sa iyahang amahan ang lamesa nga duolan para magpalista.)

(Ila kaning giadtoang ug nipila.)

Ginikanan 1: Hala! Nganong naa may taga-dagat diri? Hahaha

Ginikanan 2: Ganeh, nagpasulod man sila ani diria uyy!

(Nadungog kini ni Tatay Tonyo ug misulti dayon bahin sa iyaha.)

Tatay Tonyo: Unsay problema nato diraa?

Ginikanan 3: Wala man! Natinga lang mi kay naa may taga-dagat magpalista diri.

Tatay Tonyo: Ngano man diay og nagpuyo mi duol sa dagat? Naa ba mi nabuhat nga dili maayo sa inyoha?

Entoy: Tay, ayaw na na sila patuli.

(Nadungog sa maestra ang mga gipangsulti sa uban ginikanan ngadto nilang mag-amahan.)

Ma'am Jessa: Aysa lang mga nanay ahh. Dili lang unta ta magsulti og ing,ana kauban ang atua mga anak kay dili kana maayo! Naa ta diria para mag-uban sa ilahang pagpalista sa skwelahan.

(Nihilom na dayon ang kadaghanan sa pag-istorya sa maestra.)

Ma'am Jessa: Magsinabtanay lang ta ninyo ha? Dili kita manghinaway og tao, ilabi na nga dili nato kaila.

Tatay Tonyo: Salamat, ma'am.

Ma'am Jessa: Walay problema, tay. Asa man ang mga papel sa imohang anak?

Tatay Tonyo: Naa ra, ma'am. (sabay hatag sa mga papel, apil na ang birth certificate ni Entoy.)

Entoy: Maayong buntag, ma'am.

Ma'am Jessa: Maayong buntag sab. Anthony imohang ngalan?

Entoy: Oo, ma'am. Pero ilahang ginatawag sa akoa kay Entoy.

Ma'am Jessa: Ahh sige-sige. Pwede na kamo muuli ug mangandam para karung lunes sa pag-eskwela.

Tatay Tonyo: Daghang salamat, ma'am.

Entoy: Salamat, ma'am. Muadto sa mi.

Ma'am Jessa: Sige. Ayo-ayo kamo, tay!

(Niuli na sila Tatay Tonyo ug Entoy sa ilahang balay sa brgy. Caasinan.)

(Pag-abot nila sa balay, gibalita dayun ni Entoy ang nahitabo sa skwelahan. Maskin si Nanay Daday, wala ganahi sa pamatasan nga gipakita sa uban ginikanan nga niadto didto.)

[Tagpuan: Sa bahay]

Nanay Daday: Ayyy! Sagdiha ra gud na sila!

Entoy: Nay, klase na namo sunod semana. Ihatud ko nimo?

Nanay Daday: Oo, dong. Basta pagbinuotan lang kay mangita kami tatay nimo og pamaagi para mapalitan ka og mga notebook ug ballpen.

Entoy: Salamat, nay! Salamat, tay!

(Nalipay og maayo si Entoy sa iyahang nadungog gikan sa iyahang ginikanan.)

(Sa mga misunod nga adlaw, nagbinuotan kini pero nagsige ra gihapon og ligo sa dagat.)

Ikatlong Tagpo

(Adlaw na tingklase ni Entoy. Nangandam na kini para muadto sa eskwelahan kauban ang iyahang inahan.)

[Tagpuan: Sa bahay]

Nanay Daday: Pagdali na diha, Entoy! Mauwahi jud ka sa klase.

Entoy: Hapit na, nay!

(Nahuman na og taod si Entoy sa liston sa iyahang mga sapatos. Iya na sab gisuot ang iyahang bag. Nilakaw na silang duha ni Nanay Daday ug nananghid sa iyahang tatay na mulakaw na sila.)

Entoy: Muadto sa mi, tay!

Tatay Tonyo: Sige sige! Ayo-ayo mo! Dili magpabadlong sa imong maestra ahh

Entoy: Oh, tay!

(Nisakay na ang duha sa traysikad nga nihunong gaina dapit sa ilahang balay.)

(Paghuman sa pipila ka minuto nga pagsakay, nakaabot na sila sa skwelahan. Gihatod ni Nanay Daday si Entoy sa room sa iyahang klase.)

[Tagpuan: Sa paaralan]

Entoy: Naa ra amoa room, nay!

Nanay Daday: Sige sige. Kaya na nimo ikaw ra isa diri?

Entoy: Kaya kaayo nako nay uy! Si Entoy gud ni!

Nanay Daday: Oh sya, muadto na ko ahh. Pag-amping diria. Dawata kining imong baon oh (sabay hatag sa kwarta para pampalit og baon ni Entoy unya).

Entoy: Salamat, nay!

(Nilakaw na ang iyahang inahan, ug niingkod na og sugod si Entoy sa iyahang ingkuranan.)

(Wala kaayoy miduol sa iyaha tungod kay giisip sa mga bata nga taga-dagat siya ug dili kini kabalo sa mga butang-butang.)

Klasmet 1: Unsa man nang imohang uniform uyy! Lagom man!

Klasmet 2: Ganeh! Tas itom pa jud!

Entoy: Unsa diay sala nako sa inyoha? Manghinawayon lagi mo!

(Wala na natiwas ang panag-inistoryahanay sa mga bata tungod kay nisulod na ang ilahang maestra.)

Ma'am Jessa: Sige, pangingkod namong tanan. Magsugod na ta og klase.

(Nagsugod na og tudlo si ma'am Jessa. Nakita niya kung unsa ka-maayong estudyante si Entoy tungod kay naminaw kini og maayo sa iyahang leksyon.)

(Hantud sa nagpabuhat ang maestra og quiz ngadto sa iyahang mga estudyante. Paghuman, nahibaw.an na ang iskor nga ilahang nakuha. Gitawag-tawag niya isa-isa ang mga pangalan sa mga estudyante niya, ug siya nalipay sa iskor nga nakuha ni Entoy.)

Ma'am Jessa: Wow! Kadako sa iskor nga imong nakuha, Entoy! Class, atuang hatagan og masigarbong palakpak si Entoy! Congrats, Entoy!

Mga Klasmet:   (Nagpalakpak usab ang iyahang mga klasmet, ug ilabi na ang mga nanaway sa iyaha.)

Ma'am Jessa: Oh. Didto lang taman ang atuang klase. Daghang salamat ug pag-amping kamo sa inyohang pag-uli.

Mga Estudyante: Paalam na po, Gng. Jessa! Maraming salamat!

(Gisundo na sa mga ginikanan ang ilahang mga anak. Taud-taud, niabot na ang inahan ug amahan ni Entoy. Nagdungan kini og adto sa skwelahan para kuhaon ang ilahang anak.)

(Sa ilahang paglakaw, nasugatan nila ang mga klasmet ni Entoy. Gitawag kini nila.)

Klasmet 1: Congrats gaina, Entoy!

Klasmet 2: Amigo/Amiga na ta ninyo ha.

Entoy: Oo. Salamat

Ginikanan 1: Diba nagpuyo mo duol sa dagat? Pwede mi muadto sa inyoha? Magtapok kita ug magkaon-kaon.

Nanay Daday: Oo, way problema! Adto lang kamo didto sa Brgy. Caasinan.

Ginikanan 2: Murag nakadungog na ko anang lugara! Nindot daw ang dagat.

Tatay Tonyo: Kaayo! Tapok-tapok lang ta ninyo didtoa.

Ginikanan 3: Sige sige. Salamat sa inyo!

(Nanguli na ang tanan gikan sa skwelahan. Malipayon sila sa ilahang pag-uli tungod kay naa na sab silay nakaila nga mga amigo g amiga nila.)

...

(Adlaw karun sa sabado, Tua ang mga ginikanan sa dagat dapit ilaha Entoy kauban ang ilahang mga anak. Didto sila nagtapok-tapok ug nagdungan og kaon.)

[Tagpuan: Sa dalampasigan]

Nanay Daday: Pangitaa ra kadali si Entoy, Antonet! Kay naa koy isugo sa iyaha. Papaliton nako siya og softdrinks.

Antonet: Nahhh! Ako na lang, nay! Wala si Entoy diri sa payag.

Nanay Daday: Aha naman pud diay to naglakaw?

Antonet: Ay tua sa dagat! Si Entoy tua sa dagat naglangoy-langoy!

Nanay Daday: Agoy!

WAKAS