ความหมายของการบัญชี
การทำบัญชี หมายถึง การจดบันทึกข้อมูลเกี่ยวกับรายรับ รายจ่าย ต่าง ๆ ไว้อย่างเป็นหมวดหมู่ โดยสามารถนำข้อมูลที่บันทึกไว้มาสรุปผลและวิเคราะห์รายการที่เกิดขึ้น เพื่อนนำมาใช้ประโยชน์ในการตัดสินใจปรับปรุงแก้ไขด้านการจัดการเงินได้ถูกต้อง การบันทึกรายรับและรายจ่ายนับว่ามีความสำคัญ เนื่องจากเป็นแหล่งข้อมูลที่ต้องการใช้ในการกำหนดรายได้-รายจ่าย การจัดทำแผนและงบประมาณ รวมถึง การกำหนดราคาขายด้วย การทำบัญชีทรัพย์สิน การบันทึกทรัพย์สิน หนี้สิน เป็นการบันทึกรายการทรัพย์สินต่างๆ อุปกรณ์การเกษตรต่างๆ ปุ๋ย ปัจจัยการผลิต อื่นๆ จำนวนผลผลิต ผลผลิตที่คงเหลือ ตลอดจนหนี้สินต่างๆ ที่เกิดขึ้นในการดำเนินการผลิตในการบันทึกทรัพย์สิน – หนี้สินต่างๆ เพื่อจะนำไปใช้ในการสรุปฐานะทางการเงินและเป็นข้อมูลที่จะใช้ใน การคำนวณหารายได้สุทธิต่อไป
ทรัพย์สิน คืออะไร ทรัพย์สิน หมายถึง สิ่งที่มีตัวตนและไม่มีตัวตนซึ่งสามารถตีค่าเป็นตัวเงินได้ เช่น เงินสด และ สิ่งของที่เรานำมาลงทุน ซึ่งตีค่าเป็นตัวเงินหรืออาจจะซื้อมาและจ้างทำขึ้นภายหลัง เช่น ที่ดิน ตัวอาคาร ร้านค้า ตู้ โต๊ะ เก้าอี้ ทรัพย์สินก็คือ สิ่งของที่มีอยู่นั่นเอง
หนี้สิน คืออะไร เมื่อไปซื้อของแต่ยังไม่ได้จ่ายเงินให้ร้านค้า ก็เป็นหนี้ร้านค้าหรือไปกู้ยืมเงิน ก็เป็นหนี้คนนั้น หรือกล่าวได้ว่าหนี้สินคือรายการที่จะต้องจ่ายภายหลัง แต่ยังไม่ได้จ่ายนั่นเอง
ทุน คือ ทรัพย์สินส่วนที่เป็นตัวของตัวเองที่นำมาใช้ในกิจการ ไม่รวมถึงทรัพย์สินที่ยังไม่มี กรรมสิทธิ์โดยสมบูรณ์ เช่น การกู้หรือการยืม ตัวอย่างเช่น นายมานะ มีที่ดิน 1 ไร่ ราคา 15,000 บาท นำที่ดิน 2 งาน มาเป็นโรงเพาะเห็ดฟาง (ที่ราคา = 7,500 บาท) นายมานะมีเงินสดส่วนตัวน ามาลงทุน 2,000 บาท และกู้จากพ่ออีก 2,000 บาท นายมานะมีทรัพย์สินสำหรับกิจกรรม 11,500 บาท (7,500 + 2,000 + 2,000 ) แต่นายมานะมีสิทธิ์ในทุนเพียง 8,500 บาท (10,500 – 2,000 ) เพราะอีก 2,000 บาท ที่กู้พ่อมานั้นต้องส่งใช้ภายหลัง ทรัพย์สิน = หนี้สิน + ทุน
ทุน = ทรัพย์สิน – หนี้สิน
รายได้ คืออะไร ถ้าเราค้าขาย รายได้ ก็คือ เงินที่เราได้จากการขายสินค้าหรือบริการที่เราได้รับก็เป็นรายได้ ของเรา
ค่าใช้จ่าย คืออะไร ค่าใช้จ่าย คือ จำนวนเงินหรือทรัพย์สินที่เราจ่ายให้ผู้อื่นเพื่อประโยชน์ของกิจกรรม เช่น ซื้อสินค้าเข้าร้าน ค่าขนส่ง หรือค่ารถ ค่าจ้างที่เราจ่ายให้ลูกหนี้ ค่าน้ำ ค่าไฟ ค่าของใช้เบ็ดเตล็ดต่าง ๆ เราก็ ถือเป็นค่าใช้จ่าย
การจดบันทึกการปฏิบัติงาน นอกจากการบันทึกทรัพย์สินแล้วการจดบันทึกการปฏิบัติงานก็ควรจัดทำควบคู่กันไป เป็นการบันทึก ข้อมูลในด้านการผลิต ที่สำคัญได้แก่
1. พันธุ์ บันทึก ชื่อพันธุ์ การคัดพันธุ์ รวมถึงรายละเอียดต่าง ๆที่เกี่ยวข้องเพื่อเปรียบเทียบ หาลักษณะ วิธีการที่เหมาะสมและให้ผลดีที่สุดในท้องถิ่นของตน วิธีการเก็บเกี่ยว โรค แมลง ศัตรูพืชอื่น ๆ เพื่อพิจารณาการปลูกครั้งต่อไป
2. ความอุดมสมบูรณ์ของดิน เช่น ผลการทดสอบดิน รวมทั้งชนิดและปริมาณปุ๋ยที่ใช้ความเป็นกรดเป็นด่างของดินเพื่อป้องกันและหาวิธีการปรับปรุงรักษาดินให้สมบูรณ์และรักษาความสมดุลของธาตุอาหารตลอดไป
3. ผลผลิตเป็นรายงานปริมาณของผลผลิตที่ส่งจำหน่ายทั้งตลาดบริโภคและส่งจำหน่ายตลาดอุตสาหกรรมเพื่อเป็นแนวในการวางแผนกำหนดจำนวนและขนาดของพื้นที่ในการผลิตครั้งต่อไปได้อย่างถูกต้อง
4. สภาพแวดล้อมเป็นข้อมูลทั่ว ๆ ไปของสภาพแวดล้อมในการปลูกในขณะนั้นได้แก่ ปริมาณน้ำฝน การกระจายตัวของฝน สภาพแสงอุณหภูมิสูงสุด ต่ำสุด ทิศทางลม กระแสลม รวมถึงโรค – ศัตรูอื่น ๆ มาตรการการป้องกันกำจัด ปริมาณผลผลิตที่ได้คุ้มค่ากับการลงทุนหรือไม่ และเพื่อหาวิธีการปรับปรุงในการปลูกครั้งต่อไป
5. การตลาด ถือเป็นหัวใจที่มีความสำคัญและจำเป็นมากที่ผู้ผลิตควรรับทราบข้อมูลต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการตลาด เช่น แหล่งรับซื้อ พ่อค้าคนกลาง ความเคลื่อนไหวที่เกี่ยวกับปริมาณและราคาของผลผลิตในแต่ละช่วงของปี การบันทึกข้อมูลดังกล่าวนี้จะเป็นข้อมูลพื้นฐานอย่างหนึ่งที่จะช่วยในการตัดสินใจ เกี่ยวกับการจัดกระบวนการปลูกพืช การปรับปรุงดินบำรุงดินต่าง ๆ ตลอดจนช่วงเวลาที่เหมาะสมในการที่จะ ปลูกพืชในปีต่อไป
ประโยชน์ของการทำบัญชี
1. เพื่อควบคุมไม่ให้ทรัพย์สินของกิจกรรมรั่วไหล
2. เพื่อบันทึกเหตุการณ์ที่เกี่ยวกับการเงินที่เกิดขึ้นในช่วงระยะเวลาหนึ่งตามลำดับ ก่อน – หลัง
3. จากบัญชีที่บันทึกไว้ทำให้ทราบถึงกำไรขาดทุน ในการดำเนินงาน