วันที่โพสต์: Nov 03, 2013 3:9:50 PM
อาชีพของผู้ปกครองที่ส่งบุตรมาเรียนที่โรงเรียนพระราชชายา
รวบรวมโดย วิสสุดา กระแสชัย
จากการที่ได้ศึกษาค้นคว้าหลักฐาน เก่าของโรงเรียนในเรื่องประวัติของนักเรียนโรงเรียนพระราชชายาซึ่งเป็นโรงเรียนสตรีแห่งแรกของภาคเหนือที่มิชชันนารีได้ทำการเปิดสอนหนังสือให้แก่เด็กหญิง นับเป็นการเปลี่ยนแปลงประวัติทางสังคมและประเพณีเดิมของคนในภาคเหนือที่เคยให้เฉพาะให้เด็กชายได้บวชเพื่อเรียนหนังสือ การศึกษาเริ่มจากเด็กไม่กี่คนต่อมาเมื่อเด็กเหล่านั้นเริ่มเป็นตัวอย่างและบทบาทในสังคมเป็นแม่บ้านที่ดีของสามี
บันทึกของดร. แดแนล แมคกิลวารีในหนังสือกึ่งศตวรรษในหมู่คนไทยและลาวได้กล่าวถึงจุดแนวคิดที่จุดประกายแรกเริ่มของการสอนหนังสือให้แก่ผู้หญิงไว้ดังนี้
“ การเรียกร้องครั้งแรกนั้นเป็นการเรียกร้องให้มีการตั้งโรงเรียนคริสเตียน เพื่อให้การศึกษาอบรมสตรี เนื่องจากครอบครัวคริสเตียนกลุ่มแรกๆมีผู้หญิงเป็นส่วนใหญ่ ภรรยาของผมรวบรวมเด็กหญิงคริสเตียนได้ราวหกถึงแปดคน และสละเวลาให้กับเด็กผู้หญิงเหล่านี้เท่าที่กำลังและภาระของครอบครัวจะเจียดให้ได้ เด็กเหล่านี้เป็นเด็กพิเศษอย่างแท้จริง และพักอาศัยอยู่กับครอบครัวของพวกเรา อย่างไรก็ดี มีคนอยากมาเรียนมากเกินกว่าที่ภรรยาผมจะมีเวลาให้ ดังนั้น จึงมีการขอร้องสุภาพสตรีโสดสองท่านให้เสียเวลาทั้งหมดให้แก่โรงเรียน แต่กว่าที่มิสเอ็ดนา อี. โคล และมิสแมรี แคมเบลล์ จากโรงเรียนพระคริสธรรมสตรีออกซ์ฟอร์ด ที่รัฐโอไฮโอจะเดินทางมาถึงเชียงใหม่ ก็เป็นเวลาถึงสี่ปีล่วงไปแล้ว แต่ถึงกระนั้น ท่านทั้งสองมีนักเรียนถึงยี่สิบคนในระยะเวลาอันรวดเร็ว การเริ่มต้นเล็กๆนี้ได้นำไปสู่การสร้างโรงเรียนสตรีขนาดใหญ่ของพวกเรา นักเรียนสองคนของภรรยาผมได้รับการแต่งตั้งให้เป็นผู้ช่วยครู ซึ่งรวมไปถึงคนอื่นๆในบรรดานักเรียนกลุ่มแรกนี้ได้กลายเป็นกลุ่มที่สร้างประโยชน์ให้แก่โรงเรียนและประเทศชาติ ”
จากความน่าสนใจของการจัดการศึกษาของเด็กผู้หญิงที่เหมือนสิ่งใหม่ในนครเชียงใหม่ ผู้ปกครองหลายกลุ่มให้ความสนใจเพราะการที่ผู้หญิงได้เรียนเขียน อ่าน ฝึกวิชาแม่บ้านแม่เรือนตามแนวการสอนของมิชชันนารีในสมัยนั้น จะเป็นความภาคภูมิใจของครอบครัวและยังจะช่วยพัฒนาครอบครัวให้อยู่อย่างมีความสุขเพราะมีความเข้าใจกันและบางครั้งอาจจะเป็นคู่คิดที่ดีของครอบครัวและสามีดังจะเห็นได้จากบันทึกของดร. แมคกิลวารีที่บันทึกถึงวิสัยทัศน์สภาพเหตุการณ์การจัดการศึกษาระยะแรกๆที่เกิดขึ้นในสมัยนั้นไว้ว่า
อย่างไรก็ดี ความผิดหวังของพวกเราที่มาจากความล่าช้าในการจัดตั้งโรงเรียนชายนั้น กลับช่วยสนับสนุนในการจัดตั้งโรงเรียนหญิงขึ้นก่อน โบสถ์ของคริสตจักรคงจะไม่สบูรณ์อย่างแน่นอน ถ้าหากคนหนุ่มจะต้องเป็นโสด - ซึ่งพวกเขาคงไม่ยอมอย่างแน่นอน-หรือจำต้องแต่งงานกับหญิงที่ไม่ได้เป็นคริสเตียนและไม่รู้อะไรเลยซึ่งจะกลายเป็นภาระที่หนักอึ้งของสามี และพวกลูกๆก็คงคล้อยตามแม่อย่างไม่ต้องสงสัย หลังการแต่งงาน ประเพณีโดยทั่วๆไป ของดินแดนแถบนี้กำหนดให้สามีอาศัยอยู่กับครอบครัวของภรรยาซึ่งทำให้บุรุษผู้นั้นกลายเป็นสมาชิกของครอบครัวภรรยาไป และยังเป็นสมาชิกที่ไม่มีอำนาจใดๆในระยะหนึ่ง หรือจนกระทั่งโยกย้ายออกจากครอบครัวเดิมของตน ในครอบครัวพุทธที่เคร่งศาสนาการเซ่นไหว้ผี และการเข้าวัดเป็นคลื่นที่แรงมากจนเกินกว่าที่บิดาจะต้านทานได้ เพราะฐานะเป็นรองในครอบครัวของภรรยาอยู่แล้วมีอยู่ช่วงเวลาหนึ่งที่พวกเรากลัวว่าสตรีคริสเตียนจะหาสามีได้ยากแต่กลับตรงกันข้าม สตรีที่ได้รับการอบรมจากพวกเรานั้นไม่เพียงแต่เฉียวฉลาดกว่า แต่ยังน่าสนใจกว่าด้วย ไม่ว่าจะเป็นกิริยามารยาท การแต่งตัวและนิสัยใจคอ ดังนั้น พวกเขาจึงเป็นที่ต้องการมากกว่าสตรีอื่นๆ ถ้าเป็นแบบนี้ ครอบครัวก็จะเป็นครอบครัวคริสเตียน พวกลูกๆจะได้รับการอบรมในบรรยากาศคริสเตียน ผลที่ได้รับก็คือ แทนที่ภรรยาจะดึงสามีให้ต่ำลง พวกเธอจะยกย่องสามีให้สูงขึ้น และตามกฎโดยทั่วๆไปแล้ว พวกลูกๆก็จะเป็นคริสเตียนแต่เยาว์วัย
จากสภาพการณ์ดังกล่าวกับประกอบกับการที่ทางเมืองหลวงได้ให้ความสำคัญของการศึกษามากขึ้น ผู้ปกครองในเชียงใหม่จึงให้ความสนใจส่งบุตรหลานมาเรียนหนังสือที่โรงเรียนพระราชชายามากขึ้น จากการศึกษาที่ได้จาก จะรวบรวมพื้นฐานอาชีพของผู้ปกครองที่ส่งบุตรหลานมาเรียนที่โรงเรียนพระราชชายาได้ดังนี้
1 ทำป่าไม้ขอนสัก
2 ครู
3 ทำนา
4 ค้าขาย
5 เป็นครูสอนศาสนา
6 ราชการทหาร
7 หมอ
8 เจ้าผู้ครองเมือง
9 คฤหบดี
10 ลูกจ้าง
11 ปลัดมณฑลประจำจังหวัด
12 ผู้พิพากษา
13 ทนายความ
14 รับจ้างพิมพ์หนังสือ
15 นายอำเภอ
16 ช่างไม้
17 อธิบดีผู้พิพากษา
18 ทำราชการกลาโหม
19 ตำรวจ
20 ไปรษณีย์โทรเลข
21 การรถไฟสายเหนือ
22 ยกกระบัตรศาล
23 ปลัดมณฑล จังหวัดเชียงใหม่
24 ผู้บังคับการกรมทหาร
25 ทำการช่วยหมอที่โรงพยาบาล
26 เสมียน
27ขับรถ
28 ทำโรงสีข้าว
29 สาธารณสุขมณฑลพายัพ
30 เสมียน
31 ผู้ว่าราชการจังหวัดลำปาง
33 คลังจังหวัด
34 ผู้บังคับกรกรมทหารราบที่ 8 เชียงใหม่
35 นายอำเภอเมืองฝาง
36 ช่างถ่ายรูป
37 หมอรักษาตา
38 เสมียนห้างบอเนียว
39 ช่างทอง
40 พยาบาลสำนักโอสถสภา
41 สาธารณสุขมณฑล
42 นายดาบประจำการ
43 เสมียนอำเภอ
44 ทำเครื่องไฟฟ้า
45 ผู้ชวยคลังมณฑลแผนกฝิ่น
46 แพทย์ประกาศนียบัตร
47 เสมียนกรมป่าไม้
48 แก้เครื่องยนต์
49 นายทหารฝ่ายเสนาธิการ
50 เสมียนอำเภอ
51 ช่างทำฟัน
52 ช่างเหล็ก
53 สมุห์บัญชีโรงเรียนมหาดเล็กหลวงเชียงใหม่
54 ทำการที่โรงยาอเมริกัน
55 ทำกับอาจารย์แฮรีส
56 ทำราชการคมนาคม
57 ทำราชการกระทรวงเกษตราธิการ