Inhoudstafel (boek)
1 Indeling
1.1 Kort overzicht 3
1.2 Ken je het verschil tussen …. 5
1.3 Inhoud 8
2 ’t Over-leven is kiezen, en doen 33
2.1 Zelfvoorziening: traditionele kennis bewaren en doorgeven 35
2.2 Bedreigingen, tussen hoop en wanhoop 37
2.3 Zelfvoorziening: shit of fun, merde of romantiek? 40
2.4 Van waar komt de info in dit boek (en op de website)? 41
2.5 Bemerkingen over beperkingen 45
2.6 Test-je: kan ik overleven? 47
2.7 Zélf doen. Bereid je voor. Nu. Niet morgen. 48
2.8 SAMEN-werken, 1 + 1 = 3, beter, fijner 50
2.9 Cursussen: dorst naar kennis lessen 52
2.10 Contact, vragen, uitwisseling,… 53
Eten, drinken, water > p 53
3 Gezonde lucht: eerste levensvoorwaarde 54
3.1 (Waar) is er nog gezonde lucht? 55
3.2 Dieren en planten voorspellen het weer 58
3.3 Verschil tussen weer en klimaat 58
3.4 Weerverschijnselen 60
4 Water, bron van alle leven 65
4.1 Op & in de grond. Tips om water te vinden 67
4.1.1 Bron, wel te wichelen? 68
4.1.2 Je kan water drinkbaar maken - filteren 70
4.1.3 Chemisch desinfecteren 72
4.1.4 Kook ziekmakers dood 73
4.1.5 Gedestilleerd water: zuiver en betrouwbaar 74
4.2 Water in andere vormen: dauw, sneeuw en ijs 74
4.2.1 Menselijke urine is drinkbaar 75
4.2.2 Water, uit de lucht gegrepen: hemelwater, gratis & eco 76
4.2.3 Wolkenmelkers en mistvangers 77
4.2.4 Waterzuivering kan kleinschalig 79
4.2.5 Watervervuiling afgevoerd 80
4.3 Water en wetenschap: hoe lang kan een mens zonder water? 81
4.3.1 Voor hoeveel procent bestaat de mens uit water? 82
4.3.2 Hoeveel procent vd oppervlakte van de aarde is bedekt met water? 83
4.3.3 Chemisch: H2O de samenstelling ontleed 84
4.3.4 Waterverbruik door producten 84
4.4 Water en techniek 85
4.4.1 Wie een put graaft staat erin 87
4.4.2 Water opvoeren 89
4.4.3 Waterslagpomp ramt water bergop 91
4.4.4 Waterpomp: lang niet zo lomp 95
4.4.5 Antieke pomp herstellen 97
4.4.6 De schroef van Archimedes 102
4.4.7 Spiraalpomp: trage pomp, hoge opvoer 103
4.4.8 Waterputten en kanalen uit de oudheid 105
5 Drank: warm, %, koud,° 106
5.1 Koffie: kop op! 106
5.2 Cichorei roosteren: koffiesurrogaat 108
5.3 Eikelkoffie koken 108
5.4 Moutkoffie of gerstekoffie brouwen 108
5.5 Thee voor twee 109
5.6 Kamille soorten: echte, valse, roomse e.a. 111
5.7 Warm weer: warm of koud drinken? 112
5.8 Limonade: met siroop smaken maken 113
5.9 Drank op basis van melk 115
5.10 Alternatief: drink boom-sap 116
6 Alcohol: drank, brandstof, oplos- en reinigingsmiddel 117
6.1 Zelf wijn maken : beknopte basis 118
6.2 Schuimwijn of bubbels maken 121
6.3 Cider en mede maken 123
6.4 Wijn met toevoegingen 124
6.5 Alcohol stoken: voorkom methanol 125
6.6 Stookwijn: basis voor booze 126
6.7 Destilleren: sterk spul 127
6.8 Zelf bier brouwen, een vak 129
7 Voedsel vinden: ken de natuur 132
7.1 Oogsten: pluk fruit tijdig en voorzichtig 133
7.2 Vergeten Vreemde Vruchten -mispel, kerspruim 136
7.2.1 Kweepeer 137
7.2.2 Roodvlezige appels 138
7.3 Pittige nootjes – Van de noot een deugd maken 139
7.3.1 Zonnebloempitten 139
7.3.2 Dennenzaadjes 140
7.3.3 Beukennootjes 141
7.4 Giftig eetbaar 142
7.5 Eetbare bomen 145
7.6 Eetbare bodembedekkers 148
7.7 Eetbare wortels 150
7.8 Eetbare bloemen 150
7.9 Eetbare siertuin eetbare sierplanten 152
7.10 Eetbare kamerplanten 156
7.11 Eetbare onkruiden, de vervelende 159
7.12 Eetbare waterplanten 163
7.12.1 Veelbelovend eendenkroos 165
7.13 Eetbaarheidstest : voorzichtig! 166
7.14 Giftige gelijkenis. Vergissen = vergiffen 167
7.15 Vieze verschillen 170
7.16 Vlierbessen en bloesems 172
7.17 Paddenstoelen: lekker. Voor kenners. 174
7.18 Oogsten in de stad . 177
7.18.1 Bloemenbak wordt groentebak in de eetbare stad 177
7.18.2 Stiekem enten 178
7.18.3 Oogsten buiten de stad 180
7.19 (Niet) eetbare dieren (delen) 181
8 Voedingsleer: voedingsstoffen, voedingswaarde 183
8.1 Honger, trek, vasten, emo-eten 186
8.2 Energie uit voeding 187
8.2.1 Energie in ieder hapje 189
8.3 Vetten: ook verzadigd? 190
8.4 Eiwitten en aminozuren 192
8.5 Koolhydraten, diverse suikers 193
8.5.1 Zoetstoffen 195
8.6 Sporenelementen in de voeding: een ietsje metaal 197
8.7 Een aantal vitamines: een heel ABC 198
8.8 Spijs-verteren 201
8.9 Voedsel beter koken of rauw eten? 205
9 Voedsel opslaan 207
9.1 Lichaamsvetten zijn reserves 208
9.2 Voedsel bewaren: dé overlevingskunst 212
9.3 Bederf: alles verandert 214
9.4 BEPERK VOCHT Voeding drogen, de oudste techniek 216
9.4.1 Hulpmiddelen om voedsel te drogen 219
9.4.2 Rook vlees of vis 220
9.5 BEPERK LUCHT Steriliseren of inmaken 221
9.6 BEPERK temperatuur - koelpot of zeer, en kangeena 223
9.6.1 IJskast: al eeuwen oud 224
9.6.2 IJskelder 224
9.6.3 Diepvriezer energietips 225
9.6.4 Koelte maken in de hitte kon 2.400 jaar geleden al in Perzië (nu Iran) 225
9.7 Vleesch bewaren – tijd van toen 227
9.7.1 Oude huishoudtips 228
9.8 OPLEGGEN op olie, alcohol, azijn, zout, suiker / siroop 231
9.8.1 Gekonfijt bewaart beter 232
9.8.2 Gelei en confituur: jam-jam! 234
9.8.3 Zuurkool 236
9.8.4 Fermenteren, lekkere verzuring 237
9.8.5 Inkuilen volgens de regels 238
9.8.6 Zout uit zee of mijnbouw 241
9.8.7 Microleven: een hekel aan pekel 243
9.9 Waardevolle overwinteraars, wintervaste groenten 245
9.9.1 Wintergroente witlof 246
9.9.2 Weeuwenteelt 247
10 Zuivel 248
10.1 Elk ei eetbaar 248
10.1.1 Rauw ei, uitgekookte bewaartrucs 251
10.2 Melk 253
10.2.1 Procedés voor verbeterde melkbewaring 254
10.2.2 Karnemelk 255
10.2.3 Yoghurt en kefir 255
10.3 (D)room lekker 258
10.4 Boter maken, geen kunst 259
10.5 Kaas is rijpe bewaarmelk 261
10.5.1 Zuursel 261
11 Voedsel bereiden, de thuisbasis 264
11.1 Malen: bloem+zemel=meel, + kaf=graan 266
11.1.1 Brood maken 268
11.1.2 Ontbijtgranen, haver, muesli, vlokken 269
11.1.3 Romeinse methoden om gist te maken: 270
11.1.4 Graanproducten: brood, ouwel, taart, pasta 271
11.2 Suiker zoet: met en klontje in het riet 275
11.2.1 Zelf suiker maken 276
11.2.2 Andere zoetmakers: stevige stroop stoken 277
11.2.3 Stevia, lang verboden zoet 277
11.2.4 Zoethout houdt zoet 278
11.2.5 Zoetmakers, zoetstof, zoethouders 278
11.3 Zelf azijn maken: eenvoudig 279
11.4 Mosterd makkelijk maken 281
11.5 Mayonaise, altijd gelukt! 282
11.6 Snoep zelf maken 284
11.6.1 Inheemse gom: kauw- of eetbaar? 289
11.6.2 Feest en snoepgebak: koekjes, wafels, donuts… zelf maken 291
11.6.3 Party snacks zelf maken 294
11.7 Oorlogsrecepten met hongersaus 296
11.8 Kookvocht vol vitaminen 302
11.9 Koken, braden, stom/ven… 304
11.9.1 Stoompot en wok 306
11.10 Restjes eten verwerken 308
11.11 Oude, minder gekende en vreemde bereidingen 310
12 Vegetarisch - soorten vegetariërs 311
12.1 Waarom zonder (of minder) vlees? 312
12.2 Vleesvervangers (en waarom) 313
12.3 Notenmelk en -gehakt 316
12.4 Zelf seitan maken, en hummus, falafel, tofoe, tahin 318
Tuin- & landbouw p 319
13 Land- & tuinbouw = industrie? Grond, -bewerking en mest 320
13.1 Voedselrijke gewassen voor zelfvoorzieners 321
13.2 Grondsoorten: zand, leem of klei 322
13.3 Hellingen beplanting tegen erosie 325
13.4 Grond, eigenschappen en structuurbegrippen 326
13.5 Vruchtwisseling en vierslagstelsel 328
13.6 Ontginnen van woeste grond 330
13.7 Draineren: water regelen 331
13.8 Water opvangen, bufferen, gedoseerd gebruiken 332
13.9 Gewasfactor en referentiegewasverdamping 333
13.10 Graven en ploegen is zwoegen 334
13.11 Mest, kringloop van leven 336
13.12 NPK kunstmatig geproduceerd mest: duur, vluchtig en schaars 340
13.12.1 Organische mest 340
13.12.2 Kunstmest NPK 340
13.13 Zelf plantengier maken, smeerwortelconcentraat en wortelhormoon 343
13.14 Composteren kan iedereen leren 344
13.14.1 Bokashi (versus compost) 348
13.15 Biologisch is eco logisch 351
13.15.1 Biologisch-dynamische landbouw 352
13.16 Combinatieteelt 354
13.17 Permacultuur en mulchen 357
13.17.1 Mulchen 358
13.18 Agroforestry of boslandbouw 358
13.18.1 Regeneratieve of herstellende landbouw 358
13.18.2 Fytoremediatie: planten saneren de bodem 359
13.19 Voedselbos: natuurvriendelijke productie 361
14 Methoden oogstseizoen verlengen. 363
Broeibak: vroeger oogsten 363
14.1 Serre of kas, huisje in glas 364
14.2 Fruitmuur microklimaat 367
14.3 10 x vroeger én later oogsten, het oogstseizoen spreiden 369
14.4 Onkruidbestrijding, de bij voorbaat verloren strijd 372
14.5 Sproeien met azijn, javel, waspoeder 374
14.6 Wieden is planten kiezen 375
14.7 Observeren om te leren: berenklauw wieden 378
14.8 Groenbemesting met vlinderbloemigen 379
14.9 Graansoorten met en zonder gluten 380
14.9.1 Het kaf van het koren scheiden. 381
14.10 Graan: onderscheid tarwe, rogge, gerst… 384
14.11 Biologische bestrijdingsmiddelen 391
14.12 Bio-logische plantenlabels 392
14.13 Gewas opbrengst 393
14.14 Hoeveel m2 grond moet je bewerken om zelfvoorzienend te zijn? 395
14.15 Indicatorplanten 397
15 De (moes)tuin: groenten en kleinfruit 405
15.1 Aardappel: kost voor survivers 407
15.1.1 Andere aardknollen 412
15.2 Tomaat binden en dieven 415
15.3 Kruipende (ranken) komkommer, augurk 417
15.3.1 Pompoen en courgette 419
15.4 Meloen 420
15.5 Peulvruchten (erwten, bonen) 421
15.6 Knolraap en koolraap, raapkool, koolrabi, apekool 425
15.6.1 Koolweetjes en koolwitjes 428
15.7 Wortelgewassen 431
15.8 Bladgroenten 435
15.9 Ui-achtigen 438
15.10 Peper, paprika, aubergine 441
15.11 Doorlevend in de tuin 444
16 Moestuin extra’s - (Tuin)kruiden 449
16.1 Specerijen van eigen bodem 454
16.2 Fruitsoorten 456
16.3 Speciale technieken: bleken, kiemen … 458
16.4 Groenten in de schaduw 459
16.5 Snij- en pluk groenten die hergroeien 462
16.6 Mini groenten 464
16.7 Victory tuinen 466
16.8 Zuinig water geven in een droge tuin 467
16.9 Zuinig water vangen en recupereren voor de tuin 470
16.10 Paddenstoelen kweken 472
16.11 Zaaien: de kneepjes van het vak 476
16.12 Zaaien: wanneer, hoe diep, welke grond,… 478
16.13 Hoeveel zaad heb je nodig op een perceel? 481
17 Planten en zaden 482
17.1 Bestuiven: plantenseks 484
17.2 Erfelijke eigenschappen en kruising 485
17.3 Hybride: vreemde kruisingen 487
17.4 Inteelt blijft in de familie 488
17.5 Je zaad verspreiden 489
17.6 Zaad verzamelen 490
17.7 Delicaat: bewaar zaad 492
17.8 Lichtkiemers, koudekiemers, donkerkiemers. 494
17.9 Koudekiemers 496
17.10 De internationale zadenbanken van Spitsbergen 497
17.11 Verschil groente en fruit 500
17.12 Wat is het verschil tussen een walnoot en een okkernoot? 501
17.12.1 Kastanje, eikel, pit, boon, zaad 504
18 Vermeerderen en verzorgen. Stekken: stokjes steken 506
18.1 Afleggers laten wortelschieten 508
18.2 Enten: oude voet, andere kop 509
18.3 Plantenhormonen 511
18.4 Tekorten in plantenvoeding 515
18.5 Luchtsnoeien van plantenwortels (bij potplanten) 516
18.6 Plantencommunicatie 518
19 Microbiologie: mini-leven 520
19.1 Virussen leven niet/nauwelijks 521
19.2 Bacterie: nuttig en schadelijk 523
19.3 Schimmels: genezen en doden 525
19.3.1 Schimmels in de tuin 528
19.4 Gist: pep voor brood, bier en wijn 530
19.5 Zuurdesem zelf maken 532
19.6 Melkzuurbacteriën of lactobacilli 533
19.7 Rijsmiddelen: gist, bakpoeder, zuurdesem en baking soda 533
19.8 Biofilm 535
20 Plaagdiertjes 536
20.1 Lak aan slak? Geef ze eend 537
20.2 Escargots, beter dan slakken 539
20.3 Segrijnslakken of caracollen 540
20.4 Fruitvliegjes vervelende stipjes 542
20.5 Bladluizen, vervelende kleinigheden 542
20.6 Mieren: geef ze hun plaats 545
20.7 Kakkerlakken 546
20.8 Nachtvlinders motten oprotten 547
20.9 Houd meelmot, voorraadmot, vruchtmot uit je kot 548
20.10 Zilvervisjes 548
20.11 Zonder rups geen vlinder 549
Dieren p 550
21 Plaag(zoog)dieren - De vos de klos 551
21.1 Hazen ver-jagen 552
21.2 Konijn: knaagtand niet plezant 552
21.3 Ree en ever uit je tuin houden 553
21.4 Hoe mollen mollen? 554
21.5 Egel: nuttige vennoot 556
21.6 Angst voor muizen? Vang ze 559
22 Wie is wild van wild? 561
22.1 Wildraster 562
22.2 TE LAND - ree, gebraad, ragout… 563
22.3 Edelherten, de comeback 565
22.4 Wild zwijn festijn 567
22.5 Konijn smaakt fijn 569
22.6 Konijnen graven pijpen (en niet omgekeerd) 571
22.7 Haas wint van konijn 572
22.8 Hamster: slinkende aantallen 573
22.9 Eekhoorn, mager wild 575
22.10 Rat = eetbaar 576
22.11 Muisjes en muizen: mini maal 579
22.12 Stadswild 581
22.13 Slangen 583
22.14 IN DE LUCHT (of gevleugeld) - gans met glans 585
22.15 Hoe vang je een eend? 587
22.16 Patrijs of veldhoen 591
22.17 Faliekant voor fazant 593
22.18 Houtsnip polygaam 595
22.19 Houtduiven of houd duiven 597
22.20 Kwartel(tje) voor vlees en ei 599
22.21 Kievit, sms voor een ei 600
22.22 Meeuwen: (niet) te (vr)eten? 602
22.23 (Blinde) vink, mus, mees: allemaal vlees. 604
22.24 Broodje lijster, merel of spreeuw 607
22.25 BIJ HET WATER - reiger pannetje 610
22.26 Rillen van kikkerbillen 613
22.27 Muskusrat eet je als waterkonijn 615
22.28 Rivierkreeft geeft de geest 617
22.29 De bever, een (her)introductie 618
23 Onze roofvogels en roofdiertjes 620
23.1 Bijtkracht 622
23.2 Speciale spijsverteringsmethoden 624
23.3 MARTERACHTIGEN - dassen passen in bossen 625
23.4 Steenmarters: overlast 627
23.5 Boommarter: zeldzaam en schuw 628
23.6 De bunzing is een stinkding 629
23.7 Nerts: pelsdier en waterdier 631
23.8 Hermelijn maakt het bont 632
23.9 De wezel, het kleinste roofzoogdier 633
23.10 Otter, verdwenen visjager 634
23.11 HONDACHTIGEN - vossen crossen door bossen 636
23.12 Wolven: comeback? 637
23.13 De goudjakhals is op komst 639
23.14 KATACHTIGEN: wilde kat 640
23.15 Lynx of los: scherpe ogen en klauwen 640
23.16 EXOTEN - wasbeer verovert Europa 642
23.17 Wasbeerhond 644
23.18 Exoten verstoten. 645
23.19 ROOFVOGELS 648
23.20 Havik huist in hoge horst 649
23.21 Buizerds bidden voor het eten 650
23.22 Wespendief: veel loof op het nest 651
23.23 Kiekendieven zijn grondbroedvogels. 652
23.24 De sperwer zweef-vliegt afwisselend 653
23.25 Uilenogen en- oren zijn speciale sensoren 654
23.26 KRAAIACHTIGEN - Vlaamse gaai: kleurrijk alarm 657
23.27 Ekster in zwart wit en spiegel 659
23.28 Kraai, zwarte alleseter 660
23.29 Raaf, wigvormige staart 660
23.30 Roek draagt een broek 661
23.31 Kauw: grijze wang, witte iris. 662
24 Jacht en visvangst waren noodzaak 663
24.1 VISSEN: ken je prooi 664
24.2 Hengel, dobber, haak en aas 665
24.3 Nachtvissen mag niet (meer) 667
24.4 Paling peuren: aal vangen met feeling 668
24.5 Europese zalm: overvloed voor armen 669
24.6 Spiesen met harpoen. Kan licht breken? 670
24.7 Soorten netten voor visvangst 673
24.8 Vis af- en schoonmaken 674
24.8.1 In eigen schaaltje: schaaldieren 675
24.9 Boot(je) bouwen en -varen. 676
24.10 Vogels vissen 678
24.11 JAGEN: niet onze natuur 679
24.12 Werpstok of boemerang 681
24.13 Speer: simpel basiswapen 682
24.14 Speerwerper of atl(atl) 683
24.15 Slinger supersnel 684
24.16 Bola: jacht met ballen 685
24.17 Boog: wereldwijde jachttopper 686
24.18 Kruisboog, verhoogde vuurkracht 688
24.19 Polybolos en snelvuurbogen 689
24.20 Blaaspijp of blaasroer en pijlgif 690
24.21 Fret jaagt konijn. De pijp uit. 692
24.22 Jacht met/op roofvogels 693
24.23 VANGEN met vallen. En opstaan. 696
24.24 Dode dieren eten 697
24.25 Stropen is illegale jacht 699
24.26 Valkuil.. voor een ander… 700
24.27 Vang levend en mooi met een kooi 701
24.28 Een rat doden 703
24.29 Lijmstok, verboden techniek 705
24.30 Netten 707
24.31 Noodonderkomen onderweg 707
24.32 Insecten eten: mini hapjes 708
24.32.1 Wereldwijd insectenmenu 710
25 Geen vlees zonder slacht 714
25.1 Een varken slachten 716
25.2 (Varkens)bloed(worst) 719
25.2.1 Bloedworst en balkenbrij 720
25.3 Villen willen leren 722
25.4 Ontweien: trekken en snijen 723
25.5 Orgaanvlees: alles is eetbaar 723
25.6 Darm: het vel van de worst 725
25.7 Blaas, maag, botjes: alles is bruikbaar 727
25.8 Taboe-delen: uier, testikel: geen bal waard? 729
25.9 Een rund slachten 731
25.10 Pluimvee koppensnellen 732
25.10.1 Hanenkam en kippenpoot 733
25.11 Watervogels plukken of pluimen 734
25.12 Slachtafval 736
25.13 Besterven van vlees 738
25.14 SLACHT VERWERKEN - uitbenen, tot op het bot 739
25.15 Reuze in de pan: reuzel 741
25.16 Vleesgewicht: van hoven naar oven 742
25.17 Begrippen rond slachthuis en vleesrendement 743
25.18 Huiden bewerken tegen rot 745
25.18.1 Roken conserveert huid. (Dode -) 745
25.18.2 Looien, da’s klooien 746
26 Dieren domesticeren 749
27 De honingbij bij de honing 751
27.1 Taakverdeling: werksters werken 752
27.2 Bijenvoedsel 753
27.3 Koninginnenbrij: goddelijk goed 754
27.4 Propolis is kithars 754
27.5 Was: da’s pas kras 755
27.5.1 Soorten was 755
27.6 Bijenkast: productie-unit te huur 757
27.7 Oogsten, honing roven 757
27.8 Bedwelmen: de rook om je hoofd… 758
27.9 Honing slingeren 759
27.10 Bijensteken: pijnlijk gif 759
27.11 Bijen dansen 760
27.12 Bijenkorf, de originele 761
27.13 Alternatieve folie: wasdoek 762
27.14 Bij: naakt-, vroeg- en laatbloeiers 763
27.14.1 Struikachtigen 764
27.15 Dieren houden 766
27.16 HUISDIEREN - de huiskat houdt (van) mensen 768
27.16.1 De hond: van trek- tot schoot- 769
27.17 WATER en DIEREN - visvijver: proteïnebron 772
27.17.1 Reiger weghouden van de visvijver 774
27.17.2 Aquaponics: symbiotische dubbelteelt 775
27.17.3 Een natuurlijke vijver (of dam) (waterdicht) maken 778
27.18 PLUIMVEE - kippen: scharrelen loont 780
27.18.1 Broeden stimuleren of stoppen 782
27.18.2 Kortwieken of leewieken 782
27.18.3 Kippenhok, -ren en –eten 783
27.18.4 Verplaatsbaar hok: hulptuinier 785
27.18.5 Duiven gaan uit eten 787
27.18.6 Ganzen grazen zich vet 788
27.19 Eend: efficiënte slakkenvanger 790
27.20 Zwanen 792
27.21 Kalkoen viert Kerst met ons 793
27.21.1 Pauwen, oog voor de show 794
27.21.2 Broedtijden. Tabel BROEDTeiD 795
27.22 KLEINVEE - kweken als konijnen 798
27.22.1 Zelf hazen kweken 799
27.22.2 Varken, een levende spaarpot 800
27.22.3 Schaap: nuttig tot op de draad 803
28 Vee houden 813
28.1 De ezel: voorzichtig, niet dom 814
28.2 Paard berijden en bereiden 815
28.2.1 Paardentuig 816
28.2.2 Wild paard: van tarpan naar konik en terug 818
28.3 Uitgemolken melkkoe 819
28.4 Wanneer kan je een dier laten dekken 821
28.5 Draagtijden, drachtig voor een tijdje 824
28.6 Nieuw leven 827
28.7 De leeftijd van dieren schatten 830
28.7.1 Een gekregen paard mag je niet in de bek kijken 831
28.7.2 De koe bij de hoorns vatten 833
28.7.3 Schaapjes of tanden tellen 833
28.7.4 Leeftijd van een kip schatten 834
28.7.5 Hond en kat 834
28.8 Hoeveel dieren per m2 grasland 835
DEEL 2
29 Weiland – weidebouw, omheining en stal 841
29.1 Bodemleven 842
29.2 Kringloop van succesvol gra(a)sland 846
29.3 Gras 847
29.4 Graskeuze en eigenschappen 850
29.5 Gras kiest grond ≡ 853
29.6 Wintervoer en stro(oistel) 855
29.7 Gras maaien: sikkel, zeis, zicht 856
29.7.1 Maaien: techniek i.p.v. kracht 857
29.8 Hooien: bewaargras drogen voor je vee 859
29.9 Giftig voor vee 861
29.9.1 100 planten – giftig voor wie? 862
29.9.2 Fototoxische planten en stoffen 875
29.10 OMHEINING 876
29.10.1 De duurzaamheidsklasse van houtsoorten 876
29.10.2 Verduurzamen 877
29.11 Haag, heg en houtwal 882
29.12 STALLEN: comfort voor mens en vee 884
29.13 Eet- drinkbak, ruif, trog 886
29.14 Wondverzorging bij dieren 889
Zelfzorg > 890
30 Nu en morgen voor jezelf zorgen 891
30.1 Schoonmaken, poetsen, (af)wassen: efficiënte technieken 891
30.2 Kleding wassen - (G)een kind kan de was doen 893
30.2.1 Was drogen in de winter 895
30.3 Steriliseren, ziekmakers weren 897
30.4 Hygiëne voor lijf en omgeving, hygiënehypothese 898
30.4.1 De hygiënehypothese 898
30.5 Kleine ziekmakers 900
30.6 Vieze geurtjes: zweetvoet, knoflook e.a. parfum 901
30.7 Vieze klussen klaren 906
30.8 Reinigen met zeep en sop 907
30.9 Zelf zeep zieden 909
30.10 Alternatieve zeep 910
30.11 Shampoo recht uit de natuur 911
30.12 Haarverzorging 912
30.13 Voor tandverzorging kiezen 916
30.14 Maandverband, not always 918
30.15 Geurige luchtjes vinden 919
Toilet of wc, kringloop via de plee 922
30.15.1 Composttoilet: afval scheijtden 923
30.15.2 WC papier, toch wel handig 924
30.15.3 Biogas: scheet in een fles 925
31 Jezelf beschermen 928
31.1 Beschermingsmiddelen en methoden. 929
31.2 Overleef de hitte(golf) 932
31.3 Lang, hard lopen of jezelf verdedigen 935
31.4 Gevecht met een hond 935
31.5 Aanvallende bok stoppen. 937
31.6 Zelfverdediging (Martial art): nuttige sport 937
31.7 Uit de brand 939
31.8 Door het ijs gezakt 941
31.9 Inbraak beveiliging 942
32 E.H.B.O. wonden, breuken, kwetsuren verzorgen 944
32.1 Builen en blauwe plekken, de bluts met de buil 945
32.2 Splinters (doornen, stekels, (cactus)naalden) 946
32.3 Blaren bedaren 946
32.4 Brandwonden: water, de rest komt later 947
32.5 Je schaafwonden likken 947
32.6 Met klem: 10 jaar voor tetanus 948
32.7 Snijwonden, knevel en hechten 949
32.8 Verstuiking, verzwikking, gewrichtsverdraaiing 951
32.9 Ontwricht of uit de kom 951
32.10 Breuk fixeren met spalk 951
32.11 Bloedneus stoppen door druk 952
33 Niet-mechanische letsels: onwel, ziek 953
33.1 (Dreigende) shock behandelen 953
33.2 Zonnesteek, houd het hoofd koel 953
33.3 Hersenschudding: rusten 953
33.4 Reanimeren moet iedereen leren 954
33.5 Koolmonoxide (CO) vergiftiging: sluipmoordenaar 955
33.6 Ziekte en symptomen 956
33.7 Schijt aan diarree 957
33.8 Het menselijk microbioom: ons eigen ecosysteem 958
33.9 Epigenetica: overerving van stress 963
33.10 Verkoudheid en griep: uitzieken 965
33.11 Koorts vanaf +38,5 ⁰C 966
33.12 Kramp: spieren (st)rekken 967
33.13 Hoofdpijn 967
34 Het leven. Slaap vaak en voldoende zzzzz 969
34.1 Enkele natuurproducten en kruiden bij verzorging 972
34.2 Verdovende middelen 974
34.3 Geboorteregeling: de bloem bij de bij 977
34.4 Geboorte, bevallen 978
34.5 Gelukkig zijn… maken of worden 984
34.6 Dokter diertjes 988
34.7 Ongemakjes: hik, wrat, eksteroog of likdoorn 990
35 Gevleugeld. Angels steken, monden bijten 992
35.1 Jeuk 992
35.2 Voorkomen is beter dan steken genezen 994
35.3 Hommel en bij: gifpompen 994
35.4 Wesp: felle steek, leuke taille 994
35.4.1 Hoornaars 995
35.5 Mug: vervelende bug 997
35.6 Steekvliegen zijn d(w)azen 999
35.7 Horzels steken niet 999
35.8 Vlieg, vloog, vlug 1000
36 Ongevleugeld. Mieren: pijn door venijn 1002
36.1 Teken aan de kant 1002
36.2 Netelige kwestie milderen 1004
36.3 Zee-egel: stekel per stekel 1005
36.4 Kwal. (‘t Is niet persoonlijk.) 1005
36.5 Luizen uitpluizen 1006
36.6 Klooien met vlooien 1008
36.7 Mijten mijden 1010
36.8 Wantsen weten van wanten 1012
36.9 Wormen? Ga niet door het lint. 1013
Spullen en producten > 1016
37 Textiel en kleding: een extra vel 1017
37.1.1 Onderkoeling 1018
37.2 VEZELS van DIERLIJKE BRON - 1 schaap = 4 kg wol op een bol 1019
37.2.1 Kaarden en kammen voor madammen 1020
37.2.2 Spin-lol met wiel of tol 1020
37.2.3 Wol verven: elke kleur uit de natuur 1021
37.2.4 Van hetzelfde laken … 1024
37.2.5 Vilt maak je van wol 1025
37.2.6 Zijde: mooi en sterk werk 1027
37.2.7 Plantaardige zijde bestaat: lotuszijde 1028
37.3 VEZELS van PLANTEN - van netel tot neteldoek 1029
37.3.1 Vlas vlaagt Vlaamse vlijt 1029
37.3.2 Rapen, repelen en roten 1030
37.3.3 Brake(le)en en zwingelen 1031
37.3.4 Een hekel aan hekelen 1031
37.3.5 Spinnen 1032
37.3.6 Lijnzaad: grondstof en voedsel 1032
37.3.7 Vezelhennep is geen hasj 1032
37.3.8 Hennep of cannabis: nuttig 1033
37.3.9 Katoen: milieu on-vriendelijk 1034
37.3.10 Jute is hier ver van huis 1035
37.4 Strooien hoedjes: van vogelverschrikker tot exclusief modeaccessoire 1036
37.5 TEXTIELVERWERKING en TECHNIEK - waterdicht maken 1039
37.5.1 Weven: schering en inslag 1040
37.5.2 Breien: geen steek laten vallen 1042
37.5.3 Haken: kleding uit één draad 1043
37.5.4 Naaien: de les gespeld 1044
37.5.5 Donsdeken: warm, maar niet voor de gans 1047
37.5.6 Matras, peluw, kussen en zetel vulling 1047
37.5.7 Klompen snijden: sabotage? 1051
37.5.8 Zelf schoen en –smeer maken 1052
37.6 Touw slaan doet geen pijn 1056
37.6.1 Verse vezel voor snel touw 1057
37.6.2 Vlechten: staartjes, riemen 1059
37.6.3 Nieuwe alternatieven 1059
38 Ambachten: van job naar hobby 1060
38.1 AARDEWERK - klei vinden beklijft 1061
38.1.1 Keramiek in bakgradaties 1062
38.1.2 Aardewerk ultrafijn is porselein 1063
38.1.3 Glazuur als glas, en puur 1064
38.1.4 Klei vormen en kneden 1064
38.1.5 Potten draaien: ge(con)centreerd 1065
38.1.6 Schopschijf schopt nooit terug 1065
38.1.7 Primitief pottenbakken in een veldoven 1067
38.1.8 Steengoed: van glazen fles naar aarden kruik 1068
38.2 GLAS - maken uit zand 1071
38.2.1 Glas blazen tot glazen 1072
38.2.2 Glas slingeren en vormen 1073
38.2.3 Vlakglas gieten of trekken 1073
38.2.4 Kristal: schitterend loodglas 1074
38.2.5 Spiegel: kwik of zilver 1075
38.2.6 Stopverf maken 1076
38.2.7 Glassnijder en breken 1077
38.3 HOUT, VEZEL en TWIJG - basismateriaal 1079
38.3.1 Van duig tot kuip of ton 1080
38.3.2 Lattensplijten voor planfonds en muren 1082
38.3.3 Manden vlechten van twijgen 1083
38.3.4 Biezen pakken en (pit)riet vlechten 1086
38.3.5 Bezems binden 1087
38.3.6 Perkament prepareren 1089
38.3.7 Papyrus maken 1089
38.3.8 Papier slaan en persen 1090
38.3.9 Karton of bordpapier 1091
38.4 BRANDSTOF, LICHT - kaars: vet met pit 1092
38.4.1 Van bijenraat naar waskaars 1094
38.4.2 Waar brandt de olielamp 1096
38.4.3 Olie persen of slaan 1097
38.4.4 Olie opbrengst per gewas 1100
38.4.5 Petroleumlamp: je licht opsteken 1102
38.4.6 Vreemde oude beroepen 1103
39 IJzer uit oer, puimsteen of erts 1106
39.1 Primitief welijzer maken 1108
39.2 Smeedijzer: kwaliteit door labeur 1109
39.3 Staal, beter dan ijzer 1110
39.3.1 Legeringen en toevoegingen 1110
39.4 Staalhard staal harden 1111
39.5 Temperen of ontlaten 1112
39.6 IJzer opkolen tot staal 1113
39.7 Staal uit de hoogoven 1114
39.8 Gietijzer kwaliteiten 1116
39.9 METAAL BEWERKEN - lamineren, generfd staal 1117
39.9.1 Smeden is zweten 1117
39.9.2 Gereedschap zelf smeden 1120
39.9.3 Zilver en koper koud bewerken 1121
39.9.4 Gieten 1122
39.9.5 Decoratieve metaaltechnieken: graveren, emailleren… 1123
39.10 METAAL VERBINDEN - klinken met ponsen en stuiken 1125
39.10.1 Leren solderen 1125
39.10.2 Lassen: metaal smelten en vloeien 1127
39.10.3 Goed slijpen en bramen 1128
39.11 STAAL TOEVOEGINGEN - roestvast staal of inox(idable) 1129
39.11.1 Chroom in staal 1129
39.11.2 Cadmium, slijtvast 1130
39.11.3 Nikkel maakt (pas)munt hard 1130
39.11.4 Kobalt kleurt glas 1130
39.11.5 Vanadium bindt titaan aan staal 1131
39.11.6 Molybdeen voor een sterk staaltje 1131
39.11.7 Titaan: licht gewicht 1131
39.11.8 Kwik: vloeibaar metaal 1132
39.11.9 Natrium: ook in keukenzout 1132
40 Mineralen: voor kenners 1133
40.1 Geologie: aardvorming snappen 1134
40.2 Geobotanie: plant verklikt ondergrond 1135
40.3 Agromining: planten delven ertsen 1136
40.4 Mijnbouwkunde: aarde zoektocht 1138
40.5 Mijnbouw: ondergronds ontginnen 1139
40.6 Metallurgie: metalen uit erts halen 1140
40.7 Chemie 4 dummies 1142
40.8 Chemische reactie -> nieuwe stof 1144
40.9 Zuur (pH laag) <> loog (pH hoog) 1146
40.10 Metalen en belangrijke chemische elementen 1149
40.11 Het zout der aarde NaCl e.a. 1150
40.12 Metaal en erts. Zink in mineralen 1151
40.13 Messing of geelkoper, een legering 1152
40.14 Galvaniseren, verzinken 1153
40.15 Goud zoeken 1154
40.16 Koper, -oxide is giftig 1157
40.17 Tin: van soldeer tot soldaat 1158
40.18 Lood, zwaar en - giftig 1160
40.19 Aluminium, recent uit bauxiet 1161
41 Producten: van hekserij naar chemie 1163
41.1 DROGE STOFFFEN - hoe hout verkolen: houtskool 1163
41.1.1 Houtskool maken 1164
41.1.2 Actieve kool maken en werking 1165
41.1.3 Veen, turf, bruinkool.. etappes 1166
41.1.4 Steenkool: geperste vegetatie 1167
41.1.5 Grafiet, familie van diamant 1167
41.1.6 Potlood: een potje lood? 1168
41.1.7 Kurk stoppen 1168
41.1.8 Zwavel: kenmerkende geur 1169
41.1.9 Buskruit maken: don’t try it at home 1169
41.1.10 Borax: wel- en soldeerpoeder 1170
41.1.11 Calciumoxide: ongebluste kalk 1170
41.1.12 Natriumcarbonaat of soda 1172
41.1.13 Aluin ontsmet en looit 1174
41.1.14 Potas, eeuwenoud gebruik 1174
41.1.15 Hars, wierook en barnsteen 1175
41.2 STROPERIG, het lijm geheim 1176
41.2.1 Dierlijke lijm 1176
41.2.2 Plantaardige lijm 1178
41.2.3 Teer, bemind 1181
41.2.4 Berkenpek maken 1182
41.2.5 Steenkoolteer (mag niet meer) 1183
41.2.6 Carbo olineum: kool olie 1183
41.2.7 Bitumen: taaie aardolie-lijm 1184
41.2.8 Gummi: o.a. rubber van latex 1184
41.2.9 Vaseline, crème of zalf maken 1186
41.3 VLOEISTOFFEN - beits maken, hout verduurzamen 1188
41.3.1 Verf: ieder zijn eigen recept 1189
41.3.2 (Schel)lak: speciaal vak 1191
41.3.3 Kleurstof maken en verzamelen 1191
41.3.4 Inkt maken, en een pen 1195
41.3.5 Terpentijn: hars destilleren 1196
41.3.6 Ammonia(k): adembenemend 1197
41.3.7 Zwavelzuur: blijf er liever af 1198
41.3.8 Bleekwater : javel in concentraties 1198
41.3.9 Waterglas (is geen glas water) 1199
41.3.10 Kiezelzuur: oplosbaar glas 1199
42 Gereedschap: handige hulpen 1200
42.1 Vuursteen afslaan tot mes 1202
42.2 Schietlood: altijd loodrecht 1204
42.3 Waterpas zonder water 1204
42.4 Zaag: zet haar tanden. Er in. 1205
42.4.1 Steen zagen 1206
42.4.2 Handboor, steenboor 1207
42.4.3 Pompboor of boogboor 1209
42.5 Strijkijzer: zwaar, of vulbaar 1210
42.5.1 Wasspelden of –knijpers 1211
42.6 Eg of kluitenbreker 1212
42.7 Trekketting: gevaarlijk krachtig 1213
42.7.1 Andere gereedschappen 1214
42.7.2 Handig in metaal: kram, veer, (schroef)draad, spijker, pen… 1214
42.7.3 Oudste schroeven 1216
42.8 Een thermometer maken en ijken 1219
42.9 Loepzuivere lens 1220
42.10 Blaasbalg: voor hetere vuren 1222
42.11 Schoffelmachine 1223
42.12 Hefboom: vergroot je kracht 1225
42.12.1 Katrol, takel, loopkat 1227
42.13 Kruiwagen, steekwagen, kar 1228
43 Machineonderdelen - wiel, rad, as en naaf 1229
43.1 (Kogel)lager = wrijving lager 1230
43.2 Tandwiel: topmechanisme 1231
43.3 Beweging overbrengen, versnellen, van richting veranderen 1232
43.3.1 Overbrenging of transmissie 1232
43.3.2 Tanden moeten passen 1232
43.3.3 Een rechte beweging omzetten in een draaiende (of omgekeerd) 1233
43.3.4 Het excentriek 1233
43.3.5 Differentieel: verschillende snelheden 1234
43.3.6 Vliegwiel: een batterij voor beweging 1234
43.3.7 Aandrijfriem en v-snaar 1234
43.3.8 Echappement: regel(maa)t 1236
43.3.9 Cardan beweegt op ander niveau 1236
43.3.10 De ketting -aandrijving 1236
43.3.11 De fiets 1237
43.4 Transport en verplaatsingen kan je vergemakkelijken 1237
43.4.1 Dragen op het hoofd is lichter dan een ruglast 1238
44 Machines - molens, man en paardenkracht voor beweging 1239
44.1 Watermolen: een slag in het water 1240
44.2 Windmolens: alle soorten 1242
44.3 Houtmolen zaagt en krabbelt 1244
44.4 Volmolen: een slag van de molen 1245
44.4.1 Bentoniet, vollersaarde of zwelklei 1245
44.5 Mankracht machines, draaibank(en Co) 1246
45 Zonder elektriciteit – kan dat nog? 1248
45.1 Verwarming 1249
45.2 Verlichten 1250
45.3 Koken & douchen 1252
45.4 Voor & na de stroomuitval 1254
45.5 Horeca 1257
45.6 30! hand(ige) apparaten en gereedschappen 1259
45.7 Zuinig (verlichten) met elektriciteitsverbruik 1261
46 Struiken en verwijzingen 1263
46.1 Heidestruiken 1264
46.2 Blauwe (bos)bes, rode- en brem 1265
46.3 Bessenstruiken: rode, zwarte, josta (en krentenboompje) 1266
46.4 Lijsterbes, rode en gele kornoelje, jeneverbes 1267
46.5 Doornvruchten: sleedoorn, duindoorn, meidoorn 1269
46.6 Stekelige struiken met vruchten 1270
46.7 De merkwaardige maretak 1272
47 Het nut van bomen 1276
47.1 Boom planten - Boompje groot plantertje dood 1278
47.2 Bomen snoeien – Snoeien doet groeien 1283
47.3 Struiken snoeien 1286
47.4 Speciale snoeivormen 1288
47.4.1 Boomwonden verzorgen 1290
47.5 Hoe kan je een boom kapot maken? 1291
47.6 Bomen vellen: ze vallen! 1292
47.6.1 Valrichting bepalen 1292
47.7 Bomen ontmantelen 1295
47.7.1 Kettingzaag 1297
47.7.2 Benzine bewaren 1298
47.8 Hoogte van een boom meten 1299
47.9 Gekloven en ge(k)liefd brandhout 1300
47.10 Bomen sleunen: stam takvrij maken 1303
47.11 Bomen snoeien voor houtopbrengst 1306
47.11.1 Japanse snoeimethode: daisugi 1307
47.12 Hakhout, knotten voor kachel, geriefhout, vlechtwerk 1308
47.12.1 Eiken: zomer-, winter- en Amerikaanse- 1311
47.12.2 Vogelkers 1312
47.12.3 Notelaar en kastanjelaar 1313
47.12.4 Verschil kastanje - paardenkastanje 1314
47.12.5 Bijkomende info over bomen, hout en vruchten 1315
Wonen, hout en vuur > 1315
48 Vuur maken: de driehoek 1316
48.1.1 Vuur doven 1317
48.2 Tondel, van kooltje naar vuur 1318
48.3 Koude of warme vonken slaan 1319
48.4 Vuurboog: de theorie 1320
48.5 Vuurpomp: het principe 1321
48.6 Bewaar je vuur voor een later uur 1322
48.7 Vuurcultuur 1323
48.8 Niks boven je eigen (brood)oven 1326
48.8.1 Een leemoven zelf bouwen 1326
48.8.2 De Tandoor(i) of tan(d)yr) 1328
48.8.3 De oven stoken: kunst en ervaring 1328
48.9 Zelf je brood bakken 1330
48.10 Stoof, kachel of fornuis in huis 1332
48.10.1 Een leemkachel maken 1334
48.10.2 Kacheltypes kiezen 1336
48.11 Houtkachel, kolenkachel, allesbrander 1339
48.11.1 Rocket stove 1339
48.11.2 Flamme Verte – ‘Groene Vlam’ 1340
48.11.3 RONDOM de kachel 1340
48.11.4 IN DE KACHEL 1342
48.11.5 OP DE KACHEL 1342
48.12 Kachel attributen 1343
48.12.1 Geïmproviseerde kacheloven 1343
48.12.2 Eco-ventilator (Ecofan): warme lucht zonder stroomverbruik 1343
48.12.3 Vulcan Sterling kachelventilator 1344
48.13 Vuur aanmaken en onderhouden - topvuur 1344
48.14 Goed stoken vervuilt minder 1346
48.14.1 Optimaliseren 1348
48.14.2 Isoleren 1348
48.14.3 Technische aspecten van verbranding 1349
48.14.4 Hoe vermijd je rook in de kamer 1351
49 Schoorsteen: van levensbelang 1352
49.1.1 Roet en vegen 1352
49.1.2 Trek en kanaalprincipes 1353
49.1.3 Kachelpijpen 1353
49.1.4 Condens 1354
49.1.5 Warmte efficiënt(er) benutten – Soorten warmte 1356
49.1.6 Theelichtjes 1359
49.1.7 Bloempotkachel 1359
49.2 Hout stoken verbieden wegens te vervuilend? 1360
49.2.1 Het milieuprobleem van houtkachels en -verbranding 1363
49.3 Papierbriketten, loont het? 1365
49.3.1 Paardenmest briketten 1365
49.3.2 Houtbriketten 1366
49.4 Vergeten hooikist: knap bedacht 1367
49.4.1 Warmwaterkruik of bedkruik, en samowar 1369
49.4.2 Zonneboiler, warm water 1370
50 Hout samenstelling, groei, reactie, stère 1372
50.1 Blote bast: zonder schors 1374
50.2 Scheepsbouw, razendknap 1378
50.3 Wateren, een ander werkwoord 1379
50.4 Markant gebruik van houtsoorten, toepassingen 1380
50.5 Hout smeren (niet op je brood) 1385
50.5.1 Hout bewerken, basistechnieken 1385
51 Woningbouw, maak je eigen (t)huis 1388
51.1 Alternatief wonen: joert, woonwagen, tiny house. 1391
51.1.1 Joert: nomadentent 1391
51.1.2 Woonwagen: rondtrekkend leven 1391
51.1.3 Tiny house, minihuis als levensstijl 1391
52 Muren maken 1393
52.1 Vakwerk: vakken maken en vullen 1394
52.2 Lemen muren: sterk en gezond 1396
52.3 Zodenmuur en aangestampte aarde 1397
52.4 Kalk, krijt, pleister, gips: tips 1399
52.5 Gips 1401
52.5.1 Moet er nog zand zijn? 1403
52.6 Cement soorten en samenstelling 1405
52.6.1 Beton: mix en uitzetvoeg 1406
52.6.2 Betonnen deksel, bak… gieten 1408
52.6.3 Romeins beton 1410
52.6.4 Mortel: soorten en gebruik 1412
52.7 Formeel en gewelf, informeel welfsel 1413
52.8 Isolatie: stilstaande lucht 1416
52.9 Mergel: zachte grotsteen 1417
52.10 Baksteen: gebakken klei of leem 1417
52.11 Gefundeerd metselen 1419
52.12 Steen bewerken is keihard 1421
52.13 Een trap maken 1424
52.14 Bruggen bouwen 1426
52.14.1 Levende bruggen 1427
53 Dakbedekking 1428
53.1 Mossen 1428
53.2 Gras zoden dak 1431
53.3 Riet dekken zonder lekken 1432
53.4 Riet dak leggen 1433
53.5 Dakpannen: over nonnen en paters 1435
53.6 Leien leggen, met gemak op het dak 1437
53.7 Houtschalie, mooi, maar niet lang 1438
54 Omgeving, nuttige tips: het rondkijken waard 1439
54.1 Oriëntatie zonder GPS of kompas 1439
54.2 Tijdrekening: weken dUREN dagen 1441
54.3 Zonnewijzer 1445
54.4 Eenvoudige muziekinstrumenten maken 1446
54.5 Tekens en tekenen 1449
54.6 Schrift: een boost voor evolutie 1452
54.7 Op cijfers kan je rekenen 1455
54.8 Handige meetkundige gegevens en formules 1458
54.9 Maten en eenheden 1462
55 Mensen om je heen: lichaamstaal is veelzeggend 1466
55.1 Ruilhandel: LET’s do it. 1470
55.1.1 Leven zonder geld 1470
55.2 Afval vroeger 1472
55.2.1 Afval nu 1474
55.3 Geplande slijtage: blamage 1476
55.4 Preppers: Fail to prepare = prepare to fail 1478
55.4.1 Survival tools 1480
55.5 Samenhuizen in opmars 1482
55.6 Cradle to Cradle, duurzaam ontwerpen 1483
55.7 Ecologische voetafdruk, amaai mijn - 1486
55.8 Water voetafdruk en regendiefstal 1489
55.9 Regenmakers en regendiefstal 1492
55.10 Wereldmeters - wereldweetjes 1494
55.11 Autarkie en Earthship 1495
56 Einde beschaving 1497
56.1 Experiment ‘Universe 25’ 1499
56.2 Natuurfenomenen - Vulkaanuitbarsting 1500
56.2.1 Tsunami, dodelijke vloedgolven 1504
56.2.2 Meteorieten en aardscheerders 1507
56.2.3 Gaia, planetenconstellatie, de polen verschuiven 1509
56.2.4 Super zonnestorm crasht elektro 1513
56.2.5 Epidemie: populatie uitdunner 1515
56.3 Menselijke oorzaken. EMP de digitale duisternis 1522
56.3.1 Vergif: vergeven en vergeten 1525
56.3.2 Plastic vergiftigt oceanen 1528
56.3.3 Kernachtig: radioactief risico 1530
56.3.4 Wa gen manipulatie? 1536
56.3.5 E-crisis: €lektronische, €conomische, €cologische, €uro: €ind(e) 1538
56.3.6 Ontbossing: groene longen verminkt en verschrompeld 1541
56.3.7 Het drinkwater raakt overal op 1545
56.3.8 Global change: warming of cool down 1548
56.4 Van rel tot revolutie 1550
56.4.1 Verloren beschavingen 1554
57 Speuren en sporen naar een betere wereld 1562
57.1 Kleinschaligheid: op mensenmaat 1563
57.2 (Je) Organiseren, netwerken, verenigingen 1566
57.2.1 Actie-trainingen 1569
57.3 IT, privacy, gratis soft en verbinding, alternatieven 1569
57.4 Wonen, samen-huizen, cohousing 1573
57.5 Financieel: (zonder) geld, (be)sparen, LETSen 1577
57.6 Cryptomunten, supercomputers, blockchain, beurs 1577
57.7 Spullen delen 1583
57.8 Kritisch consumeren, duurzaam, onverpakt 1584
57.8.1 Nieuwe economische modellen 1586
57.9 Duurzame energie, groene coöperatieven 1587
57.10 Een tuin voor iedereen: raam, dak, buurt en verder 1590
57.11 Politieke alternatieven 1592
57.12 Onderwijs alternatieven 1594
57.13 Dieren … gebruiken? 1595
57.14 Natuur & milieu, verenigingen voor behoud en bescherming 1601
57.15 Transport alternatieven 1604
57.16 Gezondheidszorg alternatieven 1606
57.17 Alternatieve media en burgerjournalistiek 1607
57.18 In je eentje in actie? Warme, haalbare verhalen. 1609
57.18.1 Goed doen doet goed 1611
58 Pictogrammen en zoekmogelijkheden 1617
58.1 Afbeeldingen 1617
58.2 Weetjes 1620
58.3 Records 1623
58.4 Historische verwijzingen 1624
58.5 Doorverwijzingen en oneliners 1626
58.6 Lijstjes 1627
58.7 Tabellen 1629
59 Trefwoordenlijst (+5.000 zoektermen) 1630