Trong bất kỳ tập thể nào, đặc biệt là môi trường bệnh viện – nơi mỗi quyết định, mỗi hành động đều có thể ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và tính mạng con người – thì việc thưởng phạt phân minh là một yếu tố nền tảng để giữ vững kỷ cương, nuôi dưỡng tinh thần trách nhiệm và tạo động lực phát triển cho tập thể.

“Thưởng phạt phân minh” không chỉ là câu khẩu hiệu mang tính quản lý, mà là một biểu hiện của sự công bằng và tôn trọng. Khi một cá nhân làm tốt, được khen thưởng xứng đáng, họ cảm thấy công sức được ghi nhận, từ đó càng thêm nỗ lực. Ngược lại, khi có sai sót, việc phê bình hay kỷ luật cũng cần được thực hiện một cách rõ ràng, minh bạch và có mục đích xây dựng.

Phê bình không phải để làm tổn thương, mà để giúp người được phê bình nhìn rõ lỗi sai, hiểu nguyên nhân, nhận ra hậu quả và có cơ hội sửa chữa, hoàn thiện bản thân. Chính vì vậy, khi phạt hay chê trách, điều quan trọng nhất là phải chỉ ra cụ thể lỗi ở đâu, sai ở chỗ nào, hệ quả là gì và cách khắc phục ra sao. Một lời phê bình chung chung, hoặc mang cảm xúc cá nhân, không chỉ vô ích mà đôi khi còn khiến người bị phê bình cảm thấy bị xúc phạm, mất động lực, thậm chí nảy sinh tâm lý chống đối.

Ngược lại, một lời nhắc nhở đúng mực, công tâm, dựa trên tình đồng nghiệp và tinh thần trách nhiệm, sẽ giúp người phạm lỗi hiểu được giá trị của việc sửa sai. Khi được góp ý bằng thái độ chân thành, ai cũng sẽ dễ đón nhận và trưởng thành hơn.

Trong văn hóa chất lượng của bệnh viện, mục tiêu của kỷ luật không phải là trừng phạt, mà là phòng ngừa và cải tiến. Phạt để nhắc nhớ, để cảnh báo những nguy cơ tương tự có thể tái diễn; phạt để răn đe, nhưng quan trọng hơn cả là phạt để cùng nhau tiến bộ.

Một tập thể biết khen đúng lúc, phê đúng chỗ, sẽ là một tập thể trưởng thành, mạnh mẽ và bền vững. Bởi ở đó, ai cũng hiểu rằng: khi được khen là để khích lệ, khi bị nhắc nhở là để tốt hơn – chứ không ai bị bỏ rơi, trù dập hay hạ thấp.

Thưởng phạt phân minh không chỉ là một nguyên tắc quản lý, mà còn là một biểu hiện của lòng công chính và nhân văn trong mọi tổ chức, đặc biệt là trong ngành y – nơi mỗi con người đều đang cùng nhau hướng đến mục tiêu cao nhất: vì người bệnh, vì chất lượng, vì sự tiến bộ không ngừng.