Balangkas ng Pag-aaral: Tatlong Araw at Tatlong Gabi sa Puso ng Lupa

TATLONG ARAW AT TATLONG GABI SA PUSO NG LUPA

"At nagsidulog sa kaniya ang ilan sa mga eskriba at sa mga Fariseo, na nagsasabi, Guro, ibig naming makakita ng isang tanda mula sa iyo. Datapuwa’t siya'y sumagot at nagsabi sa kanila, Isang lahing masama at mapangalunya ay humahanap ng tanda; at hindi siya bibigyan ng anomang tanda kundi ng tanda ng propetang Jonas: Sapagka’t kung paanong si Jonas ay napasa tiyan ng balyena na tatlong araw at tatlong gabi; ay gayon din ang Anak ng tao na mapapasa puso ng lupa na tatlong araw at tatlong gabi." (Mateo 12:38-40).

Bagama’t ilang ulit na nating naipaliwanag ang mga katanungan tungkol sa
(1) kung si Jesus ba ay tunay ngang nasa libingan sa loob ng "tatlong araw at tatlong gabi" upang matupad ang "tanda ni Jonas," o
(2) kung ang tandang ito ay natupad sa ibang paraan, at
(3) kung Siya ba ay ipinako sa krus ng Biyernes, Huwebes, o Miyerkules, tila may ilan pa ring mga punto na hindi malinaw sa lahat. Ang una sa mga ito ay ang tanong:

Ipinako ba si Cristo sa Araw ng Pag-aalis ng Pampaalsa sa mga Bahay—Sa Ikalabing-apat na Araw?

Si Marcos, na isang saksi sa pangyayari, ay nagsabi:
"At nang unang araw ng mga tinapay na walang lebadura, nang kanilang inihahain ang kordero ng paskua, ay sinabi sa kaniya ng kaniyang mga alagad, Saan mo ibig na kami’y magsiparoon at ipaghanda ka upang makakain ka ng kordero ng paskua? At sinugo niya ang dalawa sa kaniyang mga alagad, at sinabi sa kanila, Magsiparoon kayo sa bayan, at doo’y masasalubong ninyo ang isang taong may dalang isang bangang tubig: sundan ninyo siya.... At nagsiyaon ang kaniyang mga alagad, at nagsipasok sa bayan, at nasumpungan ang ayon sa sinabi niya sa kanila: at inihanda nila ang paskua. At nang kinahapunan ay naparoon siyang kasama ng labingdalawa. At samantalang sila’y nangakaupo at nagsisikain, sinabi ni Jesus, Katotohanang sinasabi ko sa inyo, ang isa sa inyo na kasalo ko sa pagkain ay ipagkakanulo ako." (Marcos 14:12-13, 16-18).

Dahil ang kordero ng Paskua ay pinapatay sa kinahapunan ng ikalabing-apat na araw ng unang buwan (Exodo 12:6), at kinakain sa pagsisimula ng ikalabing-limang araw (Mga Bilang 28:17), at yamang ipinapakita ng mga manunulat ng ebanghelyo na kinain ni Jesus ang Paskua sa parehong oras na kinain ito ng buong bansang Judio, matibay ang katunayang ang oras ng pagpapako kay Cristo ay hindi tumugma sa oras ng pagpatay sa kordero sa ikalabing-apat na araw para sa unang kapistahan ng Paskua.

Ngunit ito ay tumugma sa pagpatay ng kordero para sa ikalawang kapistahan, gaya ng makikita sa mga sumusunod na talata. Maging ang mga tala ng astronomiya ay sumasang-ayon na ang pag-aalay ng ikalabing-apat na araw ng Paskua noong taong iyon ay bumagsak sa araw ng Miyerkules, at malinaw na sinasabi ng Bibliya na ang kapistahan ng Paskua ay dapat ipagdiwang sa ikalabing-limang araw (Mga Bilang 28:17), na sa taong iyon ay tumapat sa Huwebes.

Samakatuwid, si Jesus ay hindi maaaring ipinako sa krus sa alinman sa dalawang araw na ito. Ito ay pinagtitibay ng katotohanang, gaya ng naunang nabanggit, ipinagdiwang Niya ang unang kapistahan kasama ang Kanyang mga alagad. Bukod dito, malinaw na ipinahayag sa Mateo 26:5 na ang kapulungan ng mga saserdote at mga eskriba kasama si Caifas sa hukuman ay nagpasyang huwag Siyang patayin "sa araw ng kapistahan"—Huwebes, ang ikalabing-lima.

Samakatuwid, ang tanong: Bakit sinasabi ng Bibliya na Siya ay ipinako sa krus sa Araw ng Paghahanda?

Ang pahayag ni Marcos, "Araw ng Paghahanda, na siyang araw bago ang Sabbath" (Marcos 15:42), ay nagpapaliwanag na ang araw ng paghahanda na ito ay Biyernes, "ang araw bago ang Sabbath." At dahil ang Sabbath na ito ay tinawag ni Juan na "isang dakilang araw" (Juan 19:31), ito ay walang iba kundi ang ikapitong-araw na Sabbath sa loob ng linggo ng Paskua—isang Sabbath sa loob ng isang Sabbath—sapagkat ang Paskua ay isang pitong-araw na okasyon (Mga Bilang 28:17). Kaya naman, sa bawat linggo ng Paskua ay may isang ikapitong-araw na Sabbath, na nangangahulugan na nagkaroon ng dalawang banal na araw sa loob ng isang araw—isang dakilang araw.

Bagama’t sa Kasulatan ang ilang mga araw ng kapistahan ay tinatawag na mga araw ng Sabbath o mga Sabbath, ang mismong Paskua ay hindi kailanman tinawag na Sabbath. Lalo na sa buong Bagong Tipan, hindi ito tinutukoy bilang Sabbath. At kung alinman sa mga apostol ang tumukoy sa araw ng Paskua bilang araw ng Sabbath, hindi lamang nila binabalewala ang katuwiran kundi nalilito rin nila ang Paskua sa "ikapitong-araw na Sabbath," ang tanging araw na tinatawag na "ang Sabbath."

Kaya, mula rin sa pananaw na ito, malinaw na ang "araw ng paghahanda," ang araw na ipinako si Jesus sa krus, ay Biyernes—ang paghahanda para sa Sabbath sa loob ng linggo ng Paskua. Ang kordero ng Paskua, na pinatay noong Miyerkules (ang ikalabing-apat na araw), ay hindi tumugma sa pagpapako sa krus ni Cristo. Kinain ni Jesus ang Paskua noong Huwebes (ang ikalabing-limang araw), inaresto Siya bago magbukang-liwayway ng parehong araw, ipinako sa krus noong Biyernes (ang ikalabing-anim), inilibing bago sumapit ang Sabbath, at muling nabuhay noong Linggo (ang ikalabing-walo). Ang mga katotohanang ito sa Bibliya, na sinusuportahan din ng tradisyon, ay nagbubunga ng tanong:

Hindi ba si Jesus ay Nasa Libingan sa Loob ng Tatlong Araw at Tatlong Gabi?

Huwag nating kalimutan na Siya ay inilibing sa araw na tinatawag na "araw ng paghahanda," Biyernes, at na ang mga punong saserdote at ang mga Fariseo ay pumunta kay Pilato sa "araw pagkatapos ng araw ng paghahanda" (Mateo 27:62), sa Sabbath, upang hingin na bantayan ang libingan. Samakatuwid, ang pangalawang gabi pagkatapos ng Kanyang paglilibing—Linggo, ayon sa oras ng Bibliya—ang libingan ay binantayan.

At dahil ito rin ang gabi ng Kanyang muling pagkabuhay—Linggo (Mateo 28:1-5), pinatutunayan nito na Siya ay nasa libingan lamang sa dalawang gabi—Sabado ng gabi at Linggo ng gabi. Kaya’t ang pahayag na "tatlong araw at tatlong gabi sa puso ng lupa" ay dapat mangahulugan ng higit pa sa Kanyang pagiging nasa libingan lamang, tulad ng pagpapaliwanag ng ilan.

Pagkatapos, sa Mateo 28:1, ang mga salitang "nang mag-uumaga na sa unang araw ng sanlinggo" ay hindi upang ipakita ang oras ng Kanyang muling pagkabuhay, kundi upang ipakita ang oras ng pagdating ng mga kababaihan sa libingan. Samakatuwid, hindi ito maaaring unawain, gaya ng iniisip ng ilan, na tumutukoy sa gabi sa pagtatapos ng Sabbath.

Sapagkat malinaw na ipinakita ng bawat manunulat ng ebanghelyo na ang mga kababaihan ay pumunta sa libingan sa umaga:



Ang pahayag na si Maria Magdalena at ang isa pang Maria ay pumunta sa libingan "nang magbubukang-liwayway na sa unang araw ng sanlinggo" (Mateo 28:1) ay ipinaliliwanag ng ilan na nangangahulugan na sila ay pumunta sa libingan noong Sabbath, bago lumubog ang araw, at natuklasan nilang muling nabuhay na ang Panginoon.

Ngunit dapat tandaan na noong araw na pumunta sila, personal na nakatagpo ni Maria ang Panginoon at nakipag-usap sa Kanya. Kung gayon, kung sinabi sa kanya ng mga anghel noong Sabbath na si Jesus ay muling nabuhay, at nakita na niyang wala na ang katawan sa libingan, at nakipag-usap pa siya mismo sa Panginoon (Mateo 28:1-9), bakit pa siya magpapanggap na walang alam noong Linggo ng umaga at pupunta sa libingan upang hanapin ang katawan ni Jesus, na para bang hindi niya alam ang Kanyang muling pagkabuhay? Sa halip, dapat sana ay sinunod niya ang utos na ipahayag ang balita sa mga alagad at makipagtagpo sa Kanya sa Galilea (Mateo 28:1-7; Juan 20:1-17).

Ang tatlong ebanghelyo—Marcos 16:1-2, Lucas 24:1-10, at Juan 20:1—ay nagpapatunay na bago sumapit ang Linggo ng umaga, wala pang alam si Maria Magdalena tungkol sa muling pagkabuhay ng Panginoon. Sa kanyang pagkamangha, sinabi ng anghel: "Siya'y muling nabuhay; wala Siya rito: tingnan ninyo ang dakong pinaglagyan sa Kanya. Ngunit humayo kayo, sabihin ninyo sa Kanyang mga alagad at kay Pedro na Siya’y mauuna sa inyo sa Galilea; doon ninyo Siya makikita." (Marcos 16:6-7). Dagdag pa rito, sinabi ni Marcos na "Si Jesus ay muling nabuhay nang maaga sa unang araw ng sanlinggo," at na noong "unang araw ng sanlinggo [hindi sa Sabbath] Siya unang nagpakita kay Maria Magdalena." (Marcos 16:9).

Samakatuwid, ang mga nagpapaliwanag sa mga salitang "nang magbubukang-liwayway na sa unang araw ng sanlinggo" na nangangahulugan umanong hapon ng Sabbath at na noon muling nabuhay si Jesus, ay nasa matinding pagkakamali. Sinabi ni Marcos, "nang nakaraan na ang Sabbath," samantalang sinabi ni Mateo, "sa katapusan ng Sabbath." Sa isa pang talata, sinabi ni Marcos, "nang madaling-araw pa sa unang araw ng sanlinggo," samantalang sinabi ni Mateo, "nang magbubukang-liwayway na sa unang araw ng sanlinggo." Ang mga katagang ito ay may parehong kahulugan.

Dagdag pa rito, ang paghahambing sa Mateo 28:1 at Juan 20:1 ay nagpapakita na kapwa tumutukoy ang dalawang talata sa iisa at parehong pangyayari, bagama't marami ang nagtangkang pabulaanan ito. Sinabi ni Juan na ang mga kababaihan ay pumunta sa libingan "sa unang araw ng sanlinggo... nang madilim pa." Hindi ito maaaring mangahulugan na nasa katapusan pa ng Sabbath at palubog pa lamang ang araw, sapagkat kung ganoon nga, hindi sasabihin ni Juan na "nang madilim pa," na malinaw na nagpapahiwatig na ang gabi ay halos lumipas na, ngunit hindi pa ganap. At nang isalaysay ni Mateo ang parehong pangyayari, sinabi niya: "sa katapusan ng Sabbath, nang magbubukang-liwayway na sa unang araw ng sanlinggo."

Kaya, sa liwanag ng lahat ng ebanghelyo, ang salitang "bukang-liwayway" ay maaari lamang mangahulugan ng pagsisimula ng araw—ang umaga. Sinusuportahan din ng diksyunaryong Ingles ang kahulugang ito. Kahit isang simpleng pagsusuri sa apat na magkakatugmang sipi ng ebanghelyo ay magdudulot ng iisa lamang na konklusyon: na ang apat na tagapagsalaysay ay sumulat tungkol sa parehong pangyayari (ang pagbisita nina Maria Magdalena at ang isa pang Maria sa libingan), sa parehong lugar (ang libingan ni Cristo), at sa parehong oras (madaling-araw sa unang araw ng sanlinggo), bagama't bawat isa ay ginamit ang kanya-kanyang paraan ng pagpapahayag—isang tatlong ulit na kumpirmasyon na higit pang pinagtitibay kapag sinuri ayon sa oras ng bawat pangyayari.