Post date: Jan 22, 2012 1:39:48 PM
De Britse schrijver Paul Dowswell brak in 2009 in Nederland door met zijn prachtige historische roman Ausländer. In Groot Britanië is Dowswell een bekendheid, er werden ruim zestig boeken van zijn hand uitgegeven, waaronder veel informatieve kinderboeken. Sector 20 is een van Dowswells historische romans. Deze keer neemt hij de lezer mee naar het Oost-Berlijn van 1972. Het is volop Koude Oorlog, ´de muur´ beschermt de Oost Duitsers in Berlijn tegen het verwerpelijke kapitalisme. Al is er ook kritiek ´als ze die muur niet hadden gebouwd waardoor er niemand meer uit kan, was er in dit land geen kip meer geweest, behalve de Stasi en een handjevol Dummköpfe.´ Alex groeit op in Oost Berlijn en hij valt op met zijn iets te lange haar en zijn voorliefde voor westerse popmuziek, die hij illegaal beluisterd. Zijn grote droom is om in een rockband te spelen. De ouders van Alex zijn loyale partijleden, die zich binnenskamers wel eens een kritische opmerking over de allesbepalende overheid veroorloven.Alex legt vermanende en waarschuwende opmerkingen over zijn recalcitrante houding naast zich neer en denkt dat een en ander wel zal loslopen. Het leven lijkt hem juist toe te lachen als hij verliefd wordt op Sofie. Zij delen de afschuw van de beperkingen die de overheid hun oplegt en dromen ervan ooit te vluchten:´wil jij je leven lang blijven wonen in een land waarvan de politici vinden dat het getuigt van ´westers egocentrisme´ wanneer je andere knopen aan je jas naait?´
Alex komt toch in de problemen en hij krijgt geen toestemming om hoger onderwijs volgen. De Stasi, de Oost-Duitse geheime dienst, houdt hem nauwlettend in de gaten. Vluchten naar het Westen is de grote droom. Alex is dan ook bereid alles achter te laten, ook Sofie, als zijn vader geheel onverwacht het gezin voorstelt een vluchtpoging te wagen.
Dowswell heeft het boek goed opgebouwd. In het eerste gedeelte wordt de lezer Alex´ wereld ingezogen. Door te schrijven over het dagelijks leven van Alex en zijn leeftijdgenoten maakt de beklemmende uitzichtloosheid zich vanzelf meester van de lezer. Als het verhaal saai dreigt te worden brengt Dowswell een nieuwe element in: de vlucht naar West Berlijn. Het is dan nog lang niet gedaan met de spanning in het verhaal.
De schrijver geeft in zijn boek een sfeervol beeld van het leven in Oost Berlijn tijdens de Koude Oorlog. De lezer voelt met Alex de beklemming van het altijd over je schouder moeten kijken en de façade te moeten ophouden dat je een trouwe DDR-burger bent. Met zijn jeugdige overmoed denkt Alex dat het wel een onsje minder kan, maar de Stasi zit er bovenop en zij schuwen gewelddadigheid en intimidatie niet om de burgers, en dus ook Alex, in het gareel te houden. Dowswell mixt de historische feiten mooi door het spannende verhaal. Evenals in Ausländer wordt de hoofdpersoon geconfronteerd met politiek extremisme en de vraag of hij hieraan kan ontsnappen.
Sector 20 beschrijft een boeiende periode uit de geschiedenis en het is nauwelijks voor te stellen dat dit nog geen 25 jaar geleden dagelijkse realiteit was in ons buurland. Het is een leerzaam boek, maar vooral ook een spannend boek.
Sector 20
Paul Dowswell
Callenbach, 2011 € 17,95