Babel - Jan De Leeuw

Post date: Feb 3, 2016 11:43:00 AM

De Belgische psycholoog en schrijver Jan De Leeuw werkte lange tijd aan zijn nieuwe jeugdroman Babel. De Leeuw, die voor eerder werk een Boekenwelp (2004) en een Gouden Uil (2006) kreeg, schrijft in zijn nieuwe roman over eigentijdse thema´s als geld, macht, geloof, terrorisme, vriendschap en liefde. Het verhaal begint bij de zestienjarige Naomi die wordt aangenomen als schoonmaakster op´de meest exclusieve plek van het land´, de toren van Babel. Abraham Babel is zeer rijk en zeer machtig. In de toren heerst een duidelijke hiërarchie: hoe hoger in het gebouw, hoe rijker en machtiger de mensen zijn. Babel woont met zijn kleindochter op de bovenste verdieping; Naomi krijgt een plek in het souterrain toegewezen. Toch komt Naomi op de hoogste verdieping terecht als ze in dienst komt bij Babels kleindochter Alice, een leeftijdsgenoot. Alice heeft pijn en kan niet lopen als gevolg van een bomaanslag waarbij haar ouders en grootmoeder om het leven kwamen. Alleen Alice en haar grootvader overleefden de aanslag. Sindsdien zijn de beveiligingsmaatregelen rond Alice enorm en leidt ze een eenzaam bestaan. Het is de bedoeling dat Naomi als gezelschapsdame het leven van Alice aangenamer maakt. In de kleine entourage van Alice en haar grootvader speelt Samuel Lichtenstein een belangrijke rol. De oude Babel vertrouwt deze man volkomen maar Alice heeft haar twijfels over de motieven van Lichtenstein. De dagelijkse gang van zaken wordt verstoord als Lichtenstein zijn oog op Naomi laat vallen, Alice meer vrijheid wil, Abraham Babel steeds vreemder gaat doen en ondertussen de dreiging van een nieuwe aanslag nooit afneemt. De titel van het boek verwijst niet toevallig naar het Bijbelse verhaal van de toren van Babel. Abraham Babel wordt door zijn werknemers vergeleken met God, hij is de man die in zijn hooggelegen zetel alle touwtjes in handen heeft. Een ding kan Babel echter niet: de doden tot leven wekken.

Jan De Leeuw kaart in zijn lijvige boek regelmatig de rol van het grootkapitaal aan en de macht die slechts enkele rijke mensen bezitten. Ook de rol van het geloof is een thema. De aanslag op Babel en zijn familie werd gepleegd vanuit religieuze motieven. Babel en zijn kleindochter worstelen met geloofsvragen. Alice vraagt zich af of God troost kan bieden en haar eenzaamheid kan verlichten en Babel vraagt zich af of hij God te slim af kan zijn. De Leeuw besteedt veel aandacht aan de innerlijke wereld van zijn hoofdpersonen en aan hun interacties. Met name de relatie tussen de stugge moeilijk te peilen Naomi en de beschadigde Alice is mooi beschreven.

De Leeuw onderbreekt zijn verhaal regelmatig voor een intermezzo: delen uit het fictieve boek Babel, een Droom van Macht. Met hoofdstukken als Wie is Abraham Babel, Wie is Naomi Yen Wie is Samuel Lichtenstein krijgt de lezer meer zicht op de achtergronden en motieven van de personages en dat voert de spanning op.

Na de rustige opbouw komt het verhaal in de laatste honderd pagina´s in een stroomversnelling die de lezer amper bij kan houden: de relatie tussen Alice en Naomi komt onder druk te staan, Abraham Babel staat op het punt een gewaagd plan uit te voeren en de relatie tussen Lichtenstein en Naomi bereikt een beslissend moment. De finale laat de lezer overdonderd en met vragen achter. Een prangende vraag wordt in het nawoord beantwoord.

Babel is een goedgeschreven verhaal dat toch niet helemaal overtuigd. De intermezzo´s om de beweegredenen van de personages duidelijk te maken zijn een wat makkelijke kunstgreep. Toch vult de schrijver niet alles in, er blijven vragen hangen die de lezer met zijn eigen psychologische kennis moet invullen. Vooral de psyche van Naomi blijft moeilijk te doorgronden.

Babel

Jan De Leeuw

De Eenhoorn, 2015 € 24,95

| leeftijd 14+ |