Schaduwjongen - Simon Stranger

Post date: Mar 10, 2017 12:21:31 PM

‘Hij zou nooit een geldige verblijfsvergunning krijgen. (...) Hij was niet gemarteld. Hij was niet op de vlucht voor oorlog. Hij was alleen maar misbruikt. Had alleen maar moeten vluchten van zijn familie, van een huis dat zou worden neergehaald, van een stad zonder werk. Hij was alleen maar op zoek naar een plek, een leven, een baan. Nu was hij niemand. Een jongen die eigenlijk niet bestond. Een schaduw aan de buitenkant van het bestaan.’ Hij is Samuel. Hij kwam met een bootje uit Afrika en werd meer dood dan levend op het strand van Gran Canaria gevonden door de vijftienjarige Noorse Emilie. Zij helpt Samuel aan land en verstopt hem voor de politie. Maar na een paar dagen wordt de jongen ontdekt en teruggestuurd naar Senegal. Drie jaar later staat Samuel bij Emilie in Noorwegen voor de deur. Hij is gewond, vies en heeft honger. Schaduwjongen van de Noorse schrijver Simon Stranger is het derde deel van een trilogie. In het niet vertaalde eerste deel wordt de geschiedenis van Emilie en Samuel verteld. Het tweede deel (Wereldredders, uitgeven door Van Goor in 2014) gaat over Emilie en haar acties tegen kinderarbeid. In dit derde deel gaat het vooral over Samuel. Schaduwjongen kan makkelijk los van de eerdere delen gelezen worden. Het verhaal wordt uit verschillende perspectieven verteld, waarbij de nadruk op Samuels verhaal ligt. Hij laat aan Emilie niet het achterste van zijn tong zien en vertelt weinig. De lezer krijgt echter de volle laag en leest over misbruik, de illegale overtocht naar Europa, de druk om geld naar de familie te sturen, uitbuiting, wanhoop en uitzichtloosheid.

Naast dit schrijnende verhaal staat het verhaal van Emilie. Zij wil best helpen maar weet niet hoe. Samuel verwijt haar dat zij niets van zijn situatie begrijpt en Emilie vraagt zich af of ze zich daar schuldig over moet voelen. Wat kan zij eraan doen dat ze in Noorwegen geboren is, ze probeert toch haar steentje bij te dragen aan het verbeteren van de wereld?

Simon Stranger laat met Samuels verhaal overtuigend zien hoe zwaar het bestaan van een illegale vluchteling is. Het is wel jammer dat hij de lezer de omvang en ernst van het probleem zo wil inwrijven. Hij laat bijvoorbeeld Emilie informatie op het internet opzoeken en zo wordt de lezer getrakteerd op drie pagina’s Noorse statistieken. En dan is er nog een raar intermezzo waaruit zou blijken dat Samuel en Emilie dezelfde voorouders hebben. Waarschijnlijk moet deze onderbreking van het verhaal nogmaals benadrukken dat het lot bepaalt wie in de villawijken van de wereld mag opgroeien en wie de pechvogels zijn.

Stranger is op zijn best als hij in zijn sobere stijl de gebeurtenissen voor zich laat spreken.

De lezer kan dan niet anders dan sympathie voelen voor Samuel en zich zijn lot aantrekken. Vragen over lot, rechtvaardigheid en hulp komen vanzelf bij de lezer op. Het zijn lastige vragen waar geen eenvoudige antwoorden op zijn.

Schaduwjongen is een confronterend en relevant verhaal over een jongen waarvoor geen plek op de wereld lijkt te zijn. Verplichte kost voor iedereen die denkt dat de oplossing van het vluchtelingenprobleem eenvoudig is.

Schaduwjongen

Simon Stranger (vertaald door Sofie Maertens en Michiel Vanhee)

Clavis, 2017 € 15,95

| leeftijd 14+ |