นิวาสสถานเดิมของบรรพชน

            โดย ว่าที่ ร.ต.ชัชวาลย์ คำงาม เรียบเรียงจาก

บันทึกสายเลือดสายสกุล ของอาจารย์สัมฤทธิ์ สหุนาฬุ

             พระสีมาปัจจิมเขตต์ เดิมชื่อ ดวง เป็นบุตรของ พระขุขันธ์ ชาวบ้านมักเรียกบิดาท่านว่า "ท่านบ้านใหญ่" หรือ โลกตาเปเตี๊ยะธม โลกตาแซรธม ตามภาษาเขมร ท่านเป็นผู้มีอำนาจมากในการปกครอง ผู้คนทั้งใกล้ไกลจึงยำเกรงไม่มีใครกล้าลบหลู่ ไม่กล้าเรียกนามจริงของท่าน พระขุขันธ์ผู้นี้ตามบันทึกของคุณปู่สัมฤทธิ์ สหุนาฬุ ปราชญ์ศีขรภูมิ บันทึกว่าพระขุขันธ์ (โลกตาเปเตี๊ยะธม โลกตาแซรธม) เป็นผู้สืบเชื้อสายมาจากเจ้าเมืองขุขันธ์ พระขุขันธ์ผู้นี้เป็นหัวหน้าผู้ปกครองบ้านอนันต์ (อานาร์) ที่ถูกส่งให้มาปกครองชุมชนใหญ่ฝ่ายตะวันตกของเมืองขุขันธ์  

สร้างบ้านแปงเมือง

            ในปี 2306-2390 โดยประมาณ พระขุขันธ์ (โลกตาเปเตี๊ยะธม โลกตาแซรธม) ได้เป็นผู้สืบทอดจากบรรพบุรุษ ได้แยกย้ายอพยพจากเมืองขุขันธ์ บ้านปราสาทสี่เหลี่ยมดงลำดวน มาทางตะวันตก มาตั้งบ้านมะโตม (ปัจจุบันคือบ้านตูม ตำบลตูม อำเภอปรางกู่ จังหวัดศรีสะเกษ) เป็นแห่งแรก จนเป็นปึกแผ่น ต่อมาพบชัยภูมิแห่งใหม่เป็นเนินสูงตั้งอยู่ชายทุ่งลุ่มน้ำกำพอก ด้านตะวันออกของกุดไผทเป็นป่าที่มีดินอุดมสมบูรณ์เหมาะแก่ การเพาะปลูก เลี้ยงสัตว์ จึงได้แยกจากกลุ่มญาติบ้านมะโตม พาบ่าวไพร่มาปักหลักบริเวณบ้านอนันต์ (อานาร์) สืบทอดมาตั้งแต่ปลายสมัยกรุงศรีอยุธยา รัชกาลของสมเด็จพระที่นั่งสุริยาศน์อมรินทร์ บรรพบุรุษที่กล่าวนี้มีการติดต่อไปมาหาสู่กันระหว่างบ้านอนันต์ บ้านตูม และเมืองขุขันธ์ 

            เมื่อพระขุขันธ์ (โลกตาเปเตี๊ยะธม โลกตาแซรธม) ผู้ปกครองบ้านอนันต์ ได้ปกครองชุมชนใหญ่ฝ่ายตะวันตกสืบทอดมาถึงรัชกาลแผ่นดินพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช รัชกาลที่ 1 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ พระขุขันธ์ (โลกตาเปเตี๊ยะธม โลกตาแซรธม) ได้จัดการสมรสให้นายดวงบุตรชายคนโตกับอำแดงอำไพ เชื้อสายลาว บ้านทุ่งไชย (เมืองศรีสะเกษ) ซึ่งเป็นผู้มีความรู้ด้านการทอผ้าปูม ผ้าโฮล ผ้ามัดหมี่ ยกลายต่างๆ ซึ่งต่อมาได้นำแบบอย่างมาเผยแพร่แก่ชาวขแมรเลอเป็นที่แพร่หลายจนถึงปัจจุบัน  

ผู้เป็นใหญ่หัวเมืองฝ่ายตะวันตกของเมืองขุขันธ์

                ต่อมานายดวงผู้นี้ได้รับการแต่งตั้งให้มีบรรดาศักดิ์ที่ พระสีมาปัจจิมเขตต์ ตำแหน่งนายกองนอก หัวหน้าสำรองเจ้าเมือง ปกครองดินแดนปัจจิมเขตต์ คือ ทิศตะวันตกของเมืองขุขันธ์ (ปัจจุบันคือตำบลยาง อำเภอศีขรภูมิ จังหวัดสุรินทร์) ผู้เป็นบรรพบุรุษของสายสกุล สหุนาฬุ/สหุนาลุ และสายสัมพันธ์ สกุลทรงศรี สกุลคำงาม สกุลพวงประยงค์ สกุลศิริมาก สกุลโถเล็ก สกุลขอนเงิน สกุลบุตรเงิน สกุลหุ่นทอง สกุลระดมบุญ สกุลนิสัยกล้า สกุลกำลังหาญ สกุลรัมพณีนิล ฯลฯ  และลูกหลานของท่านได้รับบรรดาศักดิ์ปกครองพื้นที่กองยางอนันต์แห่งนี้เป็นเวลานานไม่ขาดสายจนกระทั่งเกิดการปฏิรูปการปกครอง พ.ศ. 2475