สายที่ 3 อำแดงโคตร

 อำแดงโคตร

โดย อาจารย์สัมฤทธิ์ สหุนาฬุ ปราชญ์ศีขรภูมิ

รวบรวมโดย ศาสตราจารย์ ดร.พงษ์ศักดิ์ สหุนาฬุ 

  เรียบเรียง และจัดทำโดย ว่าที่ ร.ต.ชัชวาลย์ คำงาม

อำแดงโคตรเป็นบุตรคนที่ 3 ของพระสีมาปัจจิมเขตต์(ดวง) กับอำแดงอำไพ นับเป็นผู้สืบสกุลชั้นที่ 4 นับจากพระยาไกรภักดีศรีนครลำดวน(ตากะจะ) ผู้เป็นบรรพบุรุษ พระสีมาฯ บิดาตั้งชื่อให้ว่า โคตร(ขวจ หรือ กะหวจ) คำว่า "ขวจ" หรือ "กะหวจ" ในสมัยโน้นถือเป็นของสูงมีใช้เฉพาะมูลนายเท่านั้น ส่วนไพร่ทาสบริวารไม่มีสิทธิ์ใช้ เพราะมันทำด้วยแก้วเจียรไนมีเหลี่ยม มีจุกยอดแหลมสำหรับใส่น้ำอบ น้ำหอม พวกขุนนางบรรดาศักดิ์เท่านั้นที่มีใช้เพราะเป็นของเมืองนอกบรรทุกสำเภามาจากเมืองจีน พระสีมาฯ อำแดงอำไพ จึงตั้งชื่อลูกสาวคนนี้ว่า ขวจหรือกะหวจ ลูกหลานภายหลังเรียกขานว่า "โคตร" เพราะขวจนั้นกลายเป็นขวดใส่เหล้า ใส่น้ำมะเน็ด น้ำปลาในเวลาต่อมา และมีใช้กันทั่วไปแล้วไม่เป็นกะหวจแก้วใส่น้ำหอมเหมือนสมัยก่อนโน้นเสียแล้ว

คุณย่าทวดโคตร สมรสสองครั้ง ครั้งแรกแต่งกับนายปาน ชาวเสียมเรียบ กัมพูชา มีบุตรหญิงชื่อ "บุญเลียง" แม่บุญเลียงผู้นี้ต่อมาสมรสกับ"หลวงวิจิตรอักษร ต้นตระกูลทรงศรี" ส่วนนายปานบิดานั้นต่อมาถูกขับหนีไปถิ่นเดิมฐานประพฤติชั่ว ชักชวนสมัครพรรคพวกมาปล้นทรัพย์พ่อตาเพื่อล้างแค้น พ่อตาคือพระสีมาฯสืบรู้ภายหลังจึงด่าและขับไล่หนีหายไป

ต่อมาคุณย่าทวดโคตรสมรสครั้งที่สองกับนายมี คนบ้านบิ่ง นายมีผู้นี้เคยเป็นกรมการเมืองขุขันธ์มาก่อน มีบรรดาศักดิ์ว่า"พระสท้านธรณี" มีบุตรหญิงคนเดียวชื่อ "ยิ้ม" ซึ่งต่อมาแม่ยิ้มสมรสกับ นายจุน รัมพณีนิล

ผู้สืบสายสกุลสายคุณย่าทวดโคตรนี้เป็นหญิงจึงใช้สกุลตามสามี คือ ทรงศรี และรัมพณีนิล สืบตระกูลต่อมา

ที่มา: หนังสือรวมผลงานชุดที่ 2 สายเลือด สายสกุล และอัตชีวประวัติของอาจารย์สัมฤทธิ์ สหุนาฬุ