DDR Medailles - MfS Medaillen Sorge u.a. [II]

II - Medaillen MfS: Abel, Christiansen-Clausen, Dzierzynski, Harnack, Schmenkel, Schulze-Boysen, Sorge, Stöbe

Beschrijving

Achtergronden

Het ministerie van Staatveiligheid kende voor tal van gelegenheden geschenken uit om iemand te eren; bijvoorbeeld bij een jubileum of een andere gelegenheid. Deze geschenken bevatten vaak afbeeldingen van de helden die het ministerie eerde. Zo is er een achttal medailles van uitgebracht met de volgende portretten:

Dr. hc Rudolf Iwanowitsch Abel (1903 - 1971);
Max Christiansen-Clausen (1899 - 1979);
Feliks Dzierzynski (1877 - 1926);
Dr. Arvid Harnack (1901 - 1942);
Fritz Schmenkel (1916 - 1944);
Harro Schulze-Boysen (1909 - 1942);
Dr. Richard Sorge (1895 - 1944);
Ilse Stöbe (1911 - 1942).

De medailles zijn geproduceerd in de tweede helft van de jaren zeventig tot het begin van de jaren tachtig van de twintigste eeuw.

Van de medailles bestaan verschillende uitvoeringen:

Alpaca (nieuwzilver);
Verguld alpaca;
zilver (500/1000);
goud (900/1000) - alleen de Richard Sorge medaille. Vermoedelijk was dit een persoonlijk geschenk dat minister Mielke uitreikte.

In een eregeschenk met penningen gewijd aan Dr. Arvid Harnack (1901 - 1942); Fritz Schmenkel (1916 - 1944) en Ilse Stöbe (1911 - 1942) werd ook het insigne voor 30-jarig bestaan van het Ministerium für Staatssicherheit opgenomen.

De medailles zijn voorzien van twee verschillende tekens die verwijzen naar dezelfde ontwerper. de beeldhouwer en medailleur Fritz Schultz (1909 - 1993). Op een heeft hij de cijfers '75' toegevoegd, dat verwijst naar het jaartal van het ontwerp: 1975. Hij maakte ook de twee versies van de Medaille für vorbildlichen Grenzdienst.

Dr. hc Rudolf Iwanowitsch Abel (1903 - 1971)

Op de voorzijde staat het portret van Rudolf Abel. Daar om heen staat de tekst "DR. HC RUDOLF IWANOWITSCH ABEL (1903 - 1971)". Tevens is het teken van de ontwerper Fritz Schultz (1909 - 1993) afgebeeld.

Op de achterzijde staat de tekst: "KUNDSCHAFTER / KÄMPFEN ALS / INTERNATIONALISTEN". Daar om heen staat de tekst "MINISTERIUM FÜR STAATSSICHERHEIT".

De goudkleurige medaille meet 33 millimeter en weegt 18,1 gram. De zilverkleurige medaille heeft een diameter van 33 mm en weegt 15,0 gram.

Rudolf Iwanowitsch Abel (Russich: Рудольф Иванович Абель) is geboren als William Genrichowitsch Fischer op 11 juli 1903 in Groot-Brittannië. Hij overleed op 15 november 1971 te Moskou. Hij was een van de meest succesvolle agenten van de USSR in de VS. Hij was onder meer betrokken bij het verraad van Amerikaanse nucleaire geheimen aan de Sovjet-Unie. Op 10 februari 1962 werd hij geruild voor de Amerikaanse U-2 piloot en CIA-spion Captain Francis Powers op de Glienicker-brug op de grens tussen Potsdam (DDR) en West-Berlijn.

Max Christiansen-Clausen (1899 - 1979)

Op de voorzijde staat het portret van Max Christiansen-Clausen. Daar om heen staat de tekst "MAX CHRISTIANSEN-CLAUSEN 1899 - 1979)". Tevens is het teken van de ontwerper Fritz Schultz (1909 - 1993) afgebeeld.

Op de achterzijde staat de tekst: "Funker / von / Dr. Richard Sorge". Daar om heen staat de tekst "MINISTERIUM FÜR STAATSSICHERHEIT"

Max Gottfried Friedrich Clausen was een Duitse communist, ondernemer in Japan en radio-operator voor Dr. Richard Sorge. Op 18 oktober 1941 werd hij gearresteerd en op 29 januari 1943 tot levenslange gevangenisstraf veroordeeld. Toen de Amerikaanse troepen in Japan aankwamen, eindigde zijn gevangenschap op 9 oktober 1945.

In 1946 kreeg hij een nieuwe identiteit in de Sowjetzone: Max Christiansen-Clausen. Hij werd lid van de SED.

De zilverkleurige medaille heeft een diameter van 33 mm en weegt 15,0 gram.

Een goudkleurig exemplaar heb ik nog niet aangetroffen.

F.E. Dzierzynski (1877 - 1926)

Op de voorzijde staat een portret afgebeeld van Feliks Dzierżyński met daaronder de volgende tekst: "F.E. DZIERZYNSKI 1877 - 1926". Tevens is het teken van de ontwerper Fritz Schultz (1909 - 1993) afgebeeld.

Op de achterzijde staat de tekst: "HEISSES HART / KÜHLER KOPF / SAUBERE HÄNDE". Daar om heen staat de tekst "MINISTERIUM FÜR STAATSSICHERHEIT". Deze achterzijde is gelijk aan de Richard Sorge medaille.

Er zijn 200 exemplaren gemaakt van verguld alpaca en 14.800 in alpaca.

De zilverkleurige medaille meet 33 mm en weegt 15,1 gram. De medaille is gemaakt van non-ferrometalen.

De medaille werd in de jaren 70 van de 20ste eeuw toegekend o.a. in combinatie met het boekje "Sein Leben - Unser Vorbild" over het leven van Feliks Dzierzynski. Boekje en medaille werden overhandigd aan de deelnemers (leden van het Wachregiment) aan de tiende partijdag van de SED. Maar de medaille werd ook overhandigd bij de viering van 60ste verjaardag van de grote socialistische Oktoberrevolutie, de 100-ste geboortedag van Dzierzynski en de 60ste verjaardag van de Tsjeka (de geheime dienst tijdens de Oktoberrevolutie).

Dr. Arvid Harnack (1901 - 1942)

Op de voorzijde staat het portret van Dr. Arvid Harnack. Daar om heen staat de tekst "DR. ARVID HARNACK (1901 - 1942)". Tevens is het teken van de ontwerper Fritz Schultz (1909 - 1993) afgebeeld.

Op de achterzijde staat de tekst: "KUNDSCHAFTER / UNTER EINSATZ / SEINER GANZEN / PERSÖNLICHKEIT". Daar om heen staat de tekst "MINISTERIUM FÜR STAATSSICHERHEIT"

Arvid Harnack was een jurist, marxistische econoom, communist en verzetsstrijder in nazi-Duitsland. Hij verzamelde militaire en economische inlichtingen voor de Sovjet-Unie. Hij was lid van de verzetsgroep 'Rote Kapelle'. Hij en zijn in Amerika geboren vrouw, Mildred Harnack, werden in 1942 door het naziregime geëxecuteerd.

De goudkleurige medaille meet 33 millimeter en weegt 17,8 gram.

Fritz Schmenkel (1916 - 1944)

Op de voorzijde staat het portret van Fritz Schmenkel. Daar om heen staat de tekst "FRITZ SCHMENKEL (1916 - 1944)". Tevens is het teken van de ontwerper Fritz Schultz (1909 - 1993) afgebeeld.

Op de achterzijde staat de tekst: "PARTISAN / KUNDSCHAFTER / SOLDAT / DER / REVOLUTION". Daar om heen staat de tekst "MINISTERIUM FÜR STAATSSICHERHEIT"

Fritz Schmenkel was een Duitse communist en verzetsstrijder tegen het nazisme, die samen met de Sovjet-partizanen vocht in het door Duitsland bezette Wit-Rusland tijdens de Tweede Wereldoorlog.

In december 1943 werd Schmenkel gevangen genomen door Duitse troepen. Hij werd naar Minsk gebracht, waar een Duitse militaire rechtbank hem op 15 februari 1944 ter dood veroordeelde; hij werd een week later geëxecuteerd door een vuurpeloton.

De goudkleurige medaille meet 33 millimeter en weegt 15,0 gram.

Harro Schulze-Boysen (1909 - 1942)

Op de voorzijde staat het portret van Harro Schulze-Boysen. Daar om heen staat de tekst "HARRO SCHULZE-BOYSEN (1909 - 1942)". Tevens is het teken van de ontwerper Fritz Schultz (1909 - 1993) afgebeeld.

Op de achterzijde staat de tekst: "PATRIOT / INTERNATIONALIST / REVOLUTIONÄRER KÄMPFER". Daar om heen staat de tekst "MINISTERIUM FÜR STAATSSICHERHEIT".

De goudkleurige medaille meet 33 millimeter en weegt 17,8 gram. De zilverkleurige medaille heeft een diameter van 33 mm en weegt 15,1 gram.

Heinz Harro Max Wilhelm Georg Schulze-Boysen (1909 - 1942) was een Duitse journalist en tijdens het nazi-regime een luchtmachtofficier. Als lid van de Rote Kapelle een van de leidende verzetsstrijders tegen het nazisme.

Die Rote Kapelle was een verzetsbeweging en spionagegroep, die volgens de regering van de voormalige DDR een grote invloed had op de nederlaag van Duitsland tijdens de Tweede Wereldoorlog. Dat wordt betwijfeld door westerse historici. Die zien het vooral als verzetsbeweging tegen de nazi's.

Harro Schulze-Boysen werd Schulze-Boysen wegens voorbereiding tot hoogverraad en landverraad ter dood veroordeeld. Hij werd op 22 december 1942 opgehangen.

Van deze medaille is onbekend of hij ook door het Ministerium für Staatssicherheit werd uitgereikt. Mogelijk werd de medaille ter gelegenheid van de onthulling van een gedenkteken uitgegeven. De portretten en de tekst op de medaille zijn namelijk gelijk aan die op het monument aan de Schulze-Boysen-Straße 12 in Berlijn. Het monument is gemaakt door Hans Kies en in 1975 onthult. Toen was er ook nog een plakkette bij met de tekst "Errichtet durch die FDJ-Bezirksorganisation Gera / Anläßlich des "Nationalen Jugendfestivals der DDR" Pfingsten 1979". In de DDR tijd was op deze plaats de Schulze-Boysen-Oberschule geverstigd, tegenwoordig de Mildred-Harnack-Oberschule..

Op de voorzijde van de medaille staat een portret van Harro Schulze-Boysen met opgezette kraag. ZIjn naam, geboorte- en sterfdatum zijn ook vermeld

Op de achterzijde staat het volgende citaat: "Alles was ich tat, / tat ich / aus meinem Kopf, / meinem Herzen / und meiner / Überzeugung heraus". Deze tekst komt uit zijn afscheidsbrief van vlak voor zijn executie. De tekst is omgeven door twee gekruiste lauriertakjes.

Dr. Richard Sorge (1895 - 1944)

Op de voorzijde staat het portret van Richard Sorge. Daar om heen staat de tekst "RICHARD SORGE (1895 - 1944)". Tevens is het teken van de ontwerper Fritz Schultz (1909 - 1993) afgebeeld.

Op de achterzijde staat de tekst: "HEISSES HERZ / KÜHLER KOPF / SAUBERE HÄNDE". Daar om heen staat de tekst "MINISTERIUM FÜR STAATSSICHERHEIT". Deze achterzijde is gelijk aan die van de Dzierzynski-medaille.

De goudkleurige medaille meet 33 millimeter en weegt 18,0 gram. De zilverkleurige medaille heeft een diameter van 33 mm en weegt 15 gram.

Richard Sorge was een Sovjet-spion die als journalist werkte in nazi-Duitsland en Japan. Zijn codenaam was "Ramsay" (Рамзай). In 1941 werd Sorge gearresteerd in Japan op verdenking van spionage. De Sovjet-Unie weigerde hem te ruilen voor Japanse krijgsgevangenen. Sorge werd gemarteld en opgehangen in november 1944. Na twee decennia werd hij postuum onderscheiden met de titel van Held van de Sovjet-Unie in 1964.

Ilse Stöbe (1911 - 1942)

Op de voorzijde staat het portret van Ilse Stöbe. Daar om heen staat de tekst "ILSE STÖBE (1911 - 1942)". Tevens is het teken van de ontwerper Fritz Schultz (1909 - 1993) afgebeeld.

Op de achterzijde staat de tekst: "KLUG / STANDHAFT / UND TREU / FÜR DEN SCHUTZ / DES / SOZIALISMUS". Daar om heen staat de tekst "MINISTERIUM FÜR STAATSSICHERHEIT".

Ilse Stöbe was een journalist en anti-nazi verzetsstrijder. Ze werd op 12 september 1942 gearresteerd door de Gestapo, naar verluidt wegens spionage voor de Sovjet-Unie en wegens lidmaatschap van 'Die Rote Kapelle'. Na zeven weken marteling moest ze bekennen dat ze samen zweerde met de geheime dienst uit de Sovjet Unie. Ze werd op 14 december 1942 door het Reichskriegsgericht ter dood veroordeeld wegens verraad en op 22 december 1942 in de Plötzensee-gevangenis in Berlijn geëxecuteerd.