Αβραάμ Ευαγγελία

Θυμός

Ο θυμός είναι ένα από τα πιο κυρίαρχα και βασικά συναισθήματα της ανθρώπινης φύσης. Συναντάται από την παιδική ακόμη ηλικία Εμφανίζεται απρόβλεπτα όταν αισθανόμαστε, αδικία, απειλή, προσβολή, αμφισβήτηση.

O θυμός θεωρείται ένα φυσιολογικό συναίσθημα. Ωστόσο, αποτελεί πρόβλημα, όταν είναι συχνός, εκφράζεται μη εστιασμένα και προς κάθε κατεύθυνση, εκφράζεται σε άτομα ανίσχυρα που δεν είναι δυνατόν να υπερασπιστούν τον εαυτό τους καθώς και. σε άτομα που δεν είναι υπεύθυνα για την δημιουργία του. Επίσης ο θυμός αποτελεί πρόβλημα όταν θέτει σε κίνδυνο το ίδιο το άτομο και τους γύρω του. Όμως επιπλέον, ο θυμός αποτελεί πρόβλημα και όταν δεν εκφράζεται και παραμένει βουβός. Με άλλα λόγια ο θυμός μπορεί να εκφράζεται με επιθετικό ή παθητικό τρόπο ανάλογο με την ιδιοσυγκρασία του εκάστοτε ανθρώπου και τη προσωπικότητα του.

Μέσω της επιθετικής εκδήλωσης του θυμού, το άτομο προσπαθεί με κάθε τρόπο να εισακουστεί να επιβληθεί και να κυριαρχήσει έναντι του άλλου, προασπίζοντας και υπερασπίζοντας τα δικαιώματά του και αδιαφορώντας για τα δικαιώματα των άλλων. Πολλές φορές ο θυμός συνοδεύεται από σωματική ή λεκτική βία.

Στην παθητική του μορφή κύριο μέλημα του ατόμου είναι η πρόθεσή του να αποφύγει τη σύγκρουση κυρίως από φόβο. Πολλές φορές αυτό γίνεται εις βάρος των δικών του συναισθημάτων. Εν τέλει ο θυμός μπορεί να μην εκδηλώνεται προς τα έξω φανερά, όμως συνεχίζει και υπάρχει.

Και στις δύο ακραίες περιπτώσεις είτε αυτός εκφράζεται βίαια είτε καταπνίγεται έχει αρνητική επίδραση τόσο στην σωματική υγεία (ταχυκαρδία, αυτοτραυματισμός, πρόκληση ατυχήματος εφίδρωση, αρτηριακή πίεση, αϋπνία κ.α) όσο και στην ψυχική υγεία του ατόμου (αίσθημα κενού, έλλειψη αυτοεκτίμησης, θλίψη, ενοχές κ.α). Έχει επίσης σοβαρές επιπτώσεις στην ποιότητα των σχέσεων του ατόμου (κοινωνική απομόνωση κ.α).

Προκειμένου να βοηθηθεί κάποιο άτομο να περιορίσει την επιθετική έκφραση του θυμού του ή να τολμήσει από την άλλη να τον εκφράζει, είναι σημαντικό καταρχήν να διερευνηθεί, το βασικό ψυχολογικό υπόβαθρο του. Γνωρίζουμε πως ο τρόπος καθώς και η έκφραση του θυμού καθορίζεται αρχικά από την οικογένεια και έπειτα από την κοινωνία. Ποια ήταν η εικόνα που είχε εισπράξει το άτομο κατά την παιδική ηλικία από τους γονείς του; Σε επίπεδο οικογενειακό, επιτρεπόταν στα μέλη ο θυμός; Σε ποια μέλη συγκεκριμένα επιτρεπόταν; Ποια εικόνα είχε το άτομο για τον τρόπο έκφρασης του θυμού κυρίως από τον πατέρα ή τη μητέρα του; Υπήρχαν συνέπειες; Ο θυμός συνοδευόταν με τιμωρία ή φόβο;

Πέρα όμως από όλα αυτά πρέπει να διερευνηθούν και τα συναισθήματα, που εγείρονται στο άτομα με κάθε έκθεση σε αδικία, απειλή, προσβολή, ή αμφισβήτηση. Πολλές φορές δεν είναι το γεγονός αυτό κάθε αυτό που μας θυμώνει όμως οι μνήμες, τα βιώματα καθώς και οι ερμηνείες που κάνουμε τη στιγμή της έκθεσης.

Ο θυμός μπορεί να δρα διεκδικητικά και προς όφελος του ατόμου και των σχέσεων του, μπορεί όμως να δρα και αυτοκαταστροφικά στο άτομο στην υγεία του και στις σχέσεις του. Γιατί εν τέλει ο θυμός είναι Παντοδύναμος.