Αβραάμ Ευαγγελία

Αυτοεκτίμηση- Αυτοπεποίθηση

Αυτοεκτίμηση έχει να κάνει με την εσωτερική εικόνα που έχουμε για τον εαυτό μας. Περιλαμβάνει τον τρόπο που μιλάμε για τον εαυτό μας. Περιλαμβάνει τις σκέψεις μας για το πόσο και τι αξίζουμε, τις πεποιθήσεις για το ποιοι είμαστε καθώς και υποθέσεις για το πώς μπορεί να μας βλέπουν οι άλλοι. Περιλαμβάνει επίσης, τις προσδοκίες που έχουμε εμείς από τον εαυτό μας και τους άλλους και πιθανά αυτές που θεωρούμε πως μπορεί να έχουν οι άλλοι από μας.

Η αυτοεκτίμηση διαμορφώνεται κυρίως στην παιδική ηλικία, όμως ανατροφοδοτείται, συντηρείται και αναπαράγεται σ όλη την υπόλοιπη ζωή μας. Ο τρόπος που εκτιμάμε, αξιολογούμε και νοηματοδοτούμε τον εαυτό μας και τις πράξεις μας, έχει άμεση σχέση και συνέχεια με τον τρόπο που οι γονείς μας ή οι άνθρωποι που μας φρόντιζαν, κατά την παιδική μας ηλικία, μας αξιολογούσαν και μας συμπεριφερόταν. Δεν είναι λίγες οι φορές που ο τρόπος που βλέπουμε τον εαυτό μας σήμερα είναι απλά η αντανάκλαση αυτών που έβλεπαν οι άλλοι σε μας τότε. Καθώς και πως η γνώμη για τον εαυτό μας είναι η γνώμη που είχαν τα βασικά πρόσωπα της ζωής μας για μας.

Η αυτοεκτίμηση έχει άμεση σχέση με την αυτοπεποίθηση. Και αυτοπεποίθηση είναι η έκφραση του εαυτού μας προς τα έξω. Η έννοια της αυτοπεποίθησης πολλές φορές σήμερα, παρανοείται κοινωνικά, μια και δεν είναι λίγες οι φορές που σχετίζεται, με την υπερεκτίμηση της αξίας μας, των δυνατοτήτων μας, με την διεκδικητική συμπεριφορά δίχως όρια. Δεν είναι όμως έτσι. Η υγιής αυτοπεποίθηση προϋποθέτει αυτογνωσία. Εμπεριέχει αυτοπαρατήρηση και αυτοκριτική όμως χωρίς επικριτική διάθεση.

Ο άνθρωπος που έχει αυτοεκτίμηση αξιολογεί τον εαυτό του, επικροτεί τις επιτυχίες του, όμως ταυτόχρονα αναγνωρίζει τις αδυναμίες του και τα λάθη του, προσπαθεί να βελτιώνεται. Ανακαλεί τους στόχους του που δεν προχωρούν και θέτει νέους στόχους. Υπολογίζει και σέβεται τη γνώμη των άλλων όμως δεν την ασπάζεται απαραίτητα. Παίρνει αποφάσεις, έχει θετική στάση απέναντι στην ζωή. Όλα αυτά συντελούν και δομούν στην αυτοπεποίθηση του.

Αντίθετα η χαμηλή αυτοεκτίμηση εμπεριέχει έντονη ενοχοποίηση και αυτοκριτική. Λαμβάνει πρωτίστως υπόψη της την κρίση και τη γνώμη των άλλων, την οποία θεωρεί και περισσότερο έγκυρη και αξιόπιστη. Αποφεύγει την ανάληψη ευθυνών και πρωτοβουλιών, δεν παίρνει κανένα ρίσκο. Συμπλέει απαραίτητα με τους κοινωνικούς κανόνες. Δεν διεκδικεί πράγματα που δικαιούται. Το αποτέλεσμα είναι η χαμηλή αυτοπεποίθηση του ατόμου.

Όταν το συνειδητοποιήσουμε όλο αυτό και λάβουμε ταυτόχρονα υπόψη μας πως η αυτοεκτίμηση διαμορφώνεται κυρίως στην παιδική ηλικία, άρα πολύ πιθανόν η αυτοεικόνα που έχουμε να μην είναι τελείως δικό μας κατασκεύασμα, τότε μπορούμε να προσπαθήσουμε να ανακατασκευάσουμε την εικόνα που έχουμε για τον εαυτό μας, μέσα από κριτήρια περισσότερο αντικειμενικά και δίκαια για μας σήμερα.

Η ψυχοθεραπεία δίνει τη δυνατότητα να παρατηρήσουμε εκ νέου τον εαυτό μας και να δούμε την πραγματική μας εικόνα κι όχι την αντανάκλαση της εικόνας των άλλων για μας. Δίνει την δυνατότητα μέσα από μια διαλογική διαδικασία να γνωρίσουμε, να αξιολογήσουμε να αποδεχτούμε, να εκτιμήσουμε αυτό που εν τέλει είμαστε. Αυτή η διαδικασία της αυτοεκτίμησης, ανοίγει το δρόμο στην αυτοπεποίθηση μας. Γιατί αυτοπεποίθηση δεν είναι άλλο από την έκφραση της αίσθησης ότι ζούμε μια ζωή που αξίζει κι αν αυτό δεν συμβαίνει είναι στο χέρι μας να την επιδιώξουμε.