Burgemeestersportretten

Zes burgemeesters en een eeuw geschiedenis

In de B&W vleugel van het gemeentehuis in Nunspeet hangen zes portretten van burgemeesters uit de 19e en begin 20e eeuw. Ze zijn gemaakt door F. Vissers, een Belgisch kunstenaar die tijdens de 1e Wereldoorlog in Vluchtoord Nunspeet verbleef.

Deze foto toont acht burgemeesters uit Nunspeet. De foto werd gemaakt bij de opening van een tentoonstelling in het Noord-Veluws Museum op 15 december 2014. U ziet van links naar rechts de zes portretten en vervolgens de toenmalige burgemeester Van Hemmen en diens voorganger De Kovel. De zes van de portretten waren burgemeester van de gemeente Ermelo. De twee staande burgemeesters zijn van na 1972, toen de huidige gemeente Nunspeet werd gevormd.

Hieronder de portretten in meer detail met een korte schets van hun respectieve perioden, die samen ruim een eeuw omvatten. De foto's van de 6 portretten in het gemeentehuis te Nunspeet zijn door Wim Bonestroo gemaakt.

C.L. Vitringa (1817-1851) was de eerste burgemeester van een nieuwe gemeente. In 1817 kwamen Elspeet en Vierhouten over uit Barneveld en vormden met Ermelo en Nunspeet de gemeente Ermelo. In de periode dat C.L. Vitringa burgemeester was werd de Zuiderzeestraatweg aangelegd, waardoor Nunspeet meer verbinding kreeg met de buitenwereld. Regelmatig werden diensten per postkoets uitgevoerd over de straatweg, die destijds nog door het dorp Nunspeet liep. De huidige Dorpsstraat was er een deel van. Ook kocht de gemeente Nunspeet in deze periode de rechten van Domeinen op de woeste gronden, de zandverstuivingen en de heidevelden. C.L. Vitringa schreef Gedenkschriften. Lees meer ..

H.H. Vitringa (zoon van C.L., 1851-1875) maakte mee dat Nunspeet door een grote dorpsbrand werd getroffen en weer uit de as herrees. Ook kwam een tweede belangrijke verbinding tot stand, de spoorlijn Amersfoort-Zwolle. De woeste grond werd nuttig gebruikt, de spoorlijn trok investeerders aan, woeste grond werd bebost met dennen en eikenhakhout en de spoorlijn zorgde voor het transport van de producten. Het zat nog even tegen doordat konijnen hun kans schoon zagen en een plaag werden in de jonge aanplant, maar tegen het einde van deze periode was dat probleem onder de knie. De Zoom speelde een belangrijke rol als woonplaats voor arbeidskrachten in de bossen en breidde zich sterk uit. Lees meer ..

J.H. van Marselis Hartsinck (1875-1877) kampte met ziekte en in zijn korte periode als burgemeester zijn volgens Van Heerde in Onder de Clockenslach van Nunspeet geen belangrijke besluiten tot stand gekomen. Nu beschikte Van Heerde niet over digitaal doorzoekbare kranten uit die tijd en daar komt toch een interessante discussie in naar voren, waarin de burgemeester zich mengde. Ontginning van de gemeentelijke heidevelden was de wens van investeerders, maar de meerderheid van de gemeenteraad wilde daar geen haast mee maken om de gebruikers van de heide voor schapenteelt te ontzien. De discussie werd na de raadsvergadering via de krant voortgezet, waarbij duidelijk werd dat de burgemeester het inhoudelijk met de investeerders eens was, maar loyaal het standpunt van de meerderheid van de raad verdedigde. Lees meer ..

A.M. van Oordt (1878-1898) zag in zijn periode gebeuren dat Elspeet en Nunspeet werden ontdekt door het toerisme. Kunstschilders en toeristen ontdekken het natuurschoon, de Zoom, de heide en de schapen. De schrijver Frederik van Eeden eet bij burgemeester Van Oordt thuis na een wandeling van Elspeet naar Nunspeet. Van Eeden had onderweg hutten in het bos had gezien die hem in zijn dagboek deden noteren dat hij nog maar een wens had, te wonen in zo'n hut in dat bos. Romantiek in optima forma. Tegen het einde van de periode vestigde F.A. Molijn zich in Nunspeet en stichtte Maatschappij De Veluwe. Lees meer ..

Jonkheer H.F. Schuurbeque Boeije (1898-1908) maakte mee dat Maatschappij De Veluwe samen met de landschapsarchitect Leonard Springer de Groote Weg en omgeving ontwikkelde, dat werd de oostkant van het dorp. In de bossen kwam Sanatorium Erica voor tuberculose patiënten. Ook verrees in het bos het Ronde Huis met een spoorlijntje, vijvers en rododendrons. Later speelde het Ronde Huis een grote rol in verhalen en nog steeds spreekt het tot de verbeelding. Veel energie en creativiteit werd besteed aan het aantrekken van toeristen, kunstenaars en renteniers naar de gemeente. Een opvallend initiatief van Nunspeet promotie door Maatschappij De Veluwe is een schilderij van Jan van Vuuren van 2 bij 8 meter dat bij het binnenrijden van station Utrecht vanuit het westen vanaf een blinde muur de treinreiziger toeriep: "Bouwt te Nunspeet". Lees meer ..

C.W.F baron Mackay (1908-1938) schreef in 1914 de brief waarin hij de "eindeloze heidevlakten" van de gemeente aanprees voor de vestiging van een vluchtoord voor duizenden Belgische vluchtelingen. Hij zorgde ervoor dat in 1915 deze zes portretten werden vervaardigd door de Belgische vluchteling F. Vissers uit Antwerpen.