Bouwland onder het zand?

De foto laat de zijkant zien van de bouwput voor het museum aan de Stationslaan in Nunspeet, anno 2013. Bij de rode pijl ziet u een lichte laag zand tussen twee lagen zwarte grond. De lichte tussenlaag is stuifzand

Zo'n laag stuifzand tussen twee lagen zwarte grond was H. van Heerde al opgevallen. Hij beschrijft in "Onder de Clockenslach van Nunspeet" in 1954 een aantal plaatsen in het dorp waar zo'n laag te zien is geweest: "De Nunspeter boeren zijn eenmaal door het stuifzand overrompeld en ernstig gedupeerd geworden. Dat is aan het licht gekomen toen in 1952 door de Stationslaan een diepe sleuf gegraven was, ten behoeve van de aanleg van de riolering. Men kon in de doorsnede van de oude enkbodem duidelijk twee lagen cultuurgrond onderscheiden, elk circa 50 cm dik, gescheiden door een laag geel zand van ± 25 cm dikte. Een soortgelijk bodemprofiel kwam in 1951 voor de dag bij de bouw van de woning F.A. Molijnlaan 15. Zelfs op de Wheem is deze tussenlaag aanwezig, zoals bleek, toen met het gebouw van het Groene Kruis werd begonnen. Daar is de onderste laag cultuurgrond een handbreed dik. Uit deze bodemprofielen kan dus een triest stukje geschiedenis van Nunspeet zonder meer worden afgelezen. Nadat de enk honderden jaren bebouwd was geweest, is er een tijd gekomen, waarin het stuifzand de overhand heeft gekregen, met het gevolg, dat de enk met een circa 25 cm dikke laag zand is bedekt geworden. De Nunspeter boeren van misschien 400 jaar geleden zijn genoodzaakt geweest de enk opnieuw in cultuur te brengen door de grond diep om te spitten."

Van Heerde schrijft voorzichtig "misschien 400 jaar geleden". OSL datering van de zandlaag bij de pijl in de bouwput geeft aan dat het stuifzand bij Stationslaan 28a daar al in de eerste helft van de 13e eeuw terecht kwam. Was daar echt al landbouw bedreven voordat de stuifzandlaag werd neergelegd?

Zo'n OSL onderzoek kost een half jaar en toen de uitslag kwam was de bouwput weer dicht en stond er een museum. Een nieuwe kans om een monster te nemen voor onderzoek kwam, toen in oktober 2014 het groen in de omgeving werd aangelegd. Uit het gat op deze foto, 15 meter zuidelijk van de vorige monsterlocatie, werd een monster genomen van de onderste zwarte laag. Dat monster is micromorfologisch onderzocht en de uitslag is dat er geen sporen zijn van menselijke activiteit. Er is op deze plek geen sprake van overstoven landbouwgrond