pdf version of this article is attached to bottom of this page. Scroll down and download from attachments.
ഇബാദത്തും അനുസരണവും തമ്മിലുള്ള വ്യത്യാസം സംബന്ധിച്ച് ശൈഖ് ഇബ്നു ബാസ്, ശൈഖ് അബുല് അഅ്ലാ മൗദൂദിക്ക് നല്കിയ മറുപടി
അബുല് അഅ്ലാ മൗദൂദി 2/04/1392 അദ്ദേഹത്തിന്റെയും അദ്ദേഹത്തിനു ശേഷം ജമാഅത്തിന്റെ നേതൃത്വത്തില് വന്ന ഉസ്താദ് തുഫൈലിന്റേയും അവസ്ഥകള് വിശദീകരിച്ചുകൊണ്ട് എനിക്ക് ഒരു കത്തെഴുതി. അതേവര്ഷം തന്നെ ഞാന് മദീനാ ഇസ്ലാമിക് യൂണിവേഴ്സിറ്റിയുടെ തലവനായിരിക്കെ ഞാന് അതിന് മറുപടിയും നല്കി. അതില് നിന്നുള്ള ചില ഭാഗങ്ങള്.
സൗദിയില് താമസിക്കുന്ന മലബാറുകാരായ ചില സഹോദരന്മാര് താങ്കള് ഇബാദത്തിന് അനുസരണം, അടിമത്തം, ആരാധന എന്നിങ്ങനെ അര്ത്ഥം പറഞ്ഞുവരുന്നതായും ആരെയെങ്കിലും അനുസരിക്കുന്നവന് അയാള്ക്ക് ഇബാദത്ത് ചെയ്തു എന്ന വീക്ഷണം വെച്ചുപുലര്ത്തുന്നതായും എന്നോട് പറഞ്ഞു. ഈ വിഷയത്തില് സല്സബീല് പത്രാധിപരായ ശൈഖ് ഉമര് അഹ്മദ് മലബാരി താങ്കളുടെയും ജമാഅത്തിന്റെയും വീക്ഷണം അതു തന്നെയാണെന്ന് സംശയരഹിതമായ നിലയില് എനിക്കെഴുതുകയും എന്റെ അഭിപ്രായം ആരായുകയും ചെയ്തു. അതിന്റെ കോപ്പി ഞാന് അയക്കുന്നു.
ഈ വിഷയത്തില് ഞാന് അല്ഭുതപ്പെടുകയും താങ്കളെ പറ്റി പറയുന്നതിന്റെ നിജസ്ഥിതി ആരാഞ്ഞ് താങ്കള്ക്ക് കത്തെഴുതാന് തീരുമാനിക്കുകയും ചെയ്തു. ഈ സന്ദര്ഭത്തില് ഈ വിഷയകമായി താങ്കളുടെ വീക്ഷണം എന്നെ അറിയിക്കാന് താല്പര്യപ്പെടുന്നു; അതായത് 'ത്വാഅത്ത്'(അനുസരണം) ഇബാദത്തിനേക്കാള് വിശാലമാണെന്ന് നിലയില്.
അല്ലാഹുവിന്റെ ശരീഅത്തിനസൃതമായ എല്ലാ ഇബാദത്തുകളും ത്വാഅത്ത്(അനുസരണം)ആണ്. എന്നാല് അല്ലാഹു അല്ലാത്തവര്ക്ക് അര്പ്പിക്കുന്ന എല്ലാ അനുസരണവും ഇബാദത്ത് അല്ല തന്നെ. അതില് ചില വ്യത്യാസങ്ങളുണ്ട്. അല്ലാഹുവിന്റെ പ്രീതി കാംക്ഷിച്ച് അല്ലാഹുവിനു ചെയ്യുന്ന അനുസരണം അല്ലാഹുവിനുള്ള ഇബാദത്ത് ആണ്. പക്ഷെ അത് സാധുവും അസാധുവുമാകുന്നത് ഇബാദത്തില് പരിഗണിക്കപ്പെടുന്ന നിബന്ധനകള് ഉള്ക്കൊള്ളുകയും പരിഗണിക്കപ്പെടാത്തവ ഒഴിവാക്കപ്പെടുകയും ചെയ്യുമ്പോഴാണ്.
ഈ വിഷയത്തിലുള്ള താങ്കളുടെ വിശദീകരണം ഞാന് പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. കാര്യം ഒന്നുകൂടി വ്യക്തമാക്കിയാല് ശിര്ക്ക് ചെയ്തുകൊണ്ട് ചില കാര്യങ്ങളില് അല്ലാഹുവിനെ അനുസരിക്കുന്നവന് ഇബാദത്ത് ചെയ്യുന്നു എന്ന് പറയാവതല്ല. മുശ്രിക്കുകളെ കുറിച്ച് അല്ലാഹു പറഞ്ഞതുപോലെ
﴿وَلا أَنْتُمْ عَابِدُونَ مَا أَعْبُدُ﴾
109:3 . ഇവിടെ അവര് പ്രതിസന്ധി ഘട്ടങ്ങളില് അല്ലാഹുവിനെ മാത്രം ആരാധിക്കുകയും ഹജ്ജും, ഉംറയും, സദഖയും ചെയ്യുന്നവരായിട്ടുകൂടി അവരുടെ ഇബാദത്തിനെ നിഷേധിച്ചിരിക്കുകയാണ്.
ക്ഷേമകാലങ്ങളില് അവര് ശിര്ക്ക് കലര്ത്തുന്നതിലും, പരലോകവിശ്വാസത്തിന്റെ അഭാവത്താലും മറ്റ് കുഫ്റിന്റെ ഇനങ്ങള് കൊണ്ടും ഈ ഇബാദത്ത് നിഷേധിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ദൈവത്തെ ധിക്കരിച്ചുകൊണ്ട് ഉമറാക്കളേയോ മറ്റോ അനുസരിക്കുന്നവരെ അവര്ക്ക് ഇബാദത്ത് ചെയ്യുന്നവര് എന്ന് പറയാവതല്ല. കാരണം അവര് അല്ലാഹു നിയമമാക്കിയതിന് വിരുദ്ധമായി അവരെ അനുസരിക്കല് അനുവദനീയമാണ് എന്ന് വിശ്വസിക്കുന്നില്ല. അവര് അവരെ അനുസരിക്കുന്നത് ഉപദ്രവം ഭയന്നോ ദേഹേച്ഛക്കനുസൃതമായോ മാത്രമാണ്. ഈ അനുസരണം ശിര്ക്ക് പരമായ കാര്യങ്ങളിലല്ലെങ്കില് ഇതൊക്കെ ദൈവധിക്കാരമായിട്ടാണ് പരിഗണിക്കപ്പെടുക. ശിര്ക്കായിട്ടല്ല. അന്യായമായി ഒരാളെ അടിക്കാനുള്ള കല്പനയോ, വധിക്കാനുള്ള കല്പനയോ, പണമപഹരിക്കാനുള്ള കല്പനയോ അനുസരിക്കുന്നത് പോലെ ഇത്തരത്തിലുള്ള ധാരാളം ഉദാഹരണങ്ങളുണ്ട്.
ഇതൊന്നും പണ്ഡിതന്മാര്ക്ക് അജ്ഞാതമാവേണ്ട കാര്യമല്ല. താങ്കളെ കുറിച്ചുള്ള പ്രചരണം കേട്ടപ്പോള് തെളിവോട് കൂടി പ്രതിരോധിക്കാനും ജമാഅത്തിന്റെ കാര്യത്തില് നിജസ്ഥിതി വ്യക്തമാക്കാനും വേണ്ടി വിശദീകരണമാരായല് എന്റെ ബാധ്യതയായത് കൊണ്ടാണിതെഴുതുന്നത്.
താങ്കളെ പറ്റി പറയപ്പെടുന്നവ സത്യമാണെങ്കില് ആ വിഷയം വ്യക്തമായ തെളിവുകളോടെ നാം സുതരാം വ്യക്തമാക്കി കഴിഞ്ഞു. സത്യത്തോടാണല്ലോ നമ്മുടെ പ്രതിബദ്ധത.
അല്ലാഹു സഹായിക്കട്ടെ.
ശൈഖ് അബ്ദുല് അസീസ് ബിന് അബ്ദുല്ല ബിന് ബാസ്
മജ്മൂഉല് ഫതാവ വാള്യം 5 - തൗഹീദും അത് സംബന്ധമായ കാര്യങ്ങളും....Page 17,18
(Translated by :Adv Ismail Nanminda,Qatar)
http://www.imambinbaz.org/mat/8826
من جوابي لفضيلة الشيخ: أبي الأعلى المودودي فيما يتعلق بالفرق بين العبادة والطاعة
بسم الله الرحمن الرحيم كان أبو الأعلى المودودي قد بعث إلي برسالة رقمها 1526 وتاريخ 2 / 4 / 1392 هـ شرح فيها حاله وحال الأستاذ طفيل الذي خلف فضيلته في إمرة الجماعة الإسلامية، وقد أجبته برسالة عندما كنت رئيسا للجامعة الإسلامية بالمدينة المنورة في نفس العام.. ومنها:
قال لي بعض الإخوان المقيمين في البلاد من أهل مليبار عن فضيلتكم إنكم ترون أن العبادة تفسر بالطاعة وأن كل من أطاع أحدا فقد عبده، كما تفسر بالرق والتأله. وكتب إلي الشيخ عمر بن أحمد المليباري أي صاحب مجلة السلسبيل في هذا الموضوع جازما بما ذكر عن فضيلتكم وعن الجماعة وأرسل إلي نسخة من استفتاء تعميمي في هذه المسألة أرسل إليكم نسخة منه.
وقد استغربت هذا الأمر وعزمت على الكتابة إليكم فيه من قبل مجيء كتابكم المجاب للاستفسار منكم عن صحة ما نسب إليكم. وبهذه المناسبة فإني أرجو من فضيلتكم الإفادة عما لديكم في هذا الموضوع، والذي يظهر لأخيكم أن الطاعة أوسع من العبادة، فكل عبادة لله موافقة لشريعته تسمى طاعة وليس كل طاعة بالنسبة إلى غير الله تسمى عبادة، بل في ذلك تفصيل؛ أما بالنسبة إلى الله سبحانه فهي عبادة له لمن أراد بها وجهه، لكن قد تكون صحيحة وقد تكون فاسدة على حسب اشتمالها على الشروط المرعية في العبادة وتخلف بعض الشروط عنها، فأرجو من فضيلتكم الإفادة المفصلة عما ترونه في هذه المسألة ومما يزيد الأمر وضوحا أن من أطاع الله في بعض الأمور وهو متلبس بالشرك
يستحق أن تنفي عنه العبادة. كما قال الله سبحانه في حق المشركين: ﴿وَلا أَنْتُمْ عَابِدُونَ مَا أَعْبُدُ﴾(109:3 ) فنفى عنهم العبادة من أجل شركهم، ومعلوم أنهم يعبدون الله في الشدة بالتوحيد وبالحج والعمرة وبالصدقات في بعض الأحيان ونحو ذلك، ولكن لما كانت هذه العبادة مشوبة بالشرك في الرخاء وعدم الإيمان بالآخرة إلى غير ذلك من أنواع الكفر جاز أن تنفى عن أصحابها. ومما يزيد الأمر بيانا أيضا أن من أطاع الأمراء وغيرهم في معاصي الله لا يسمى عابدا لهم إذا لم يعتقد جواز طاعتهم فيما يخالف شرع الله وإنما أطاعهم خوفا من شرهم أو اتباعا للهوى، وهو يعلم أنه عاص لله في ذلك فإن مثل هذا يعتبر عاصيا بهذه الطاعة ولا يعتبر مشركا إذا كانت الطاعة في غير الأمور الشركية، كما لو أطاعهم في ضرب أحد بغير حق أو قتل أحد بغير حق أو أخذ مال بغير حق ونحو ذلك، والأمثلة في هذا الباب كثيرة، وما أظن هذا الأمر يخفى على من دونكم من أهل العلم، لكن لما كان هذا الأمر قد أشاعه عنكم من أشاعه وجب علي أن أسألكم عنه وأطلب من فضيلتكم تفصيل القول فيه حتى ننفي عنكم ما يجب نفيه وندافع عنكم على بصيرة ونوضح الحق لطالبه فيما يتعلق بالجماعة الإسلامية.
وإن كان ما نسب عنكم هو كما نسب تذاكرنا فيه وبحثناه من جميع وجوهه وناقشنا مواضيع الإشكال بالأدلة، والحق هو ضالة الجميع.
فنسأل الله عز وجل أن يوفقنا وإياكم لما يرضيه وأن يمنحنا جميعا الفقه في دينه والثبات عليه وأن يصلح قلوبنا وأعمالنا وأن يجعل الحق ضالتنا أينما كنا إنه جواد كريم. والسلام عليكم ورحمة الله وبركاته.
رئيس الجامعة الإسلامية بالمدينة المنورة
عبد العزيز بن عبد الله بن باز