ΨΥΧΟΣΕΞΟΥΑΛΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ

εισαγωγικό κείμενο

I. ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ

Η ομαλή σεξουαλική λειτουργία στον άνδρα και τη γυναίκα

αποτελείται (1) από μια κατάσταση αναμονής: Ή σεξουαλική

κινητήρια κατάσταση ή κατάσταση πόθο , (2) την

αποτελεσματική διέγερση των αγγείων (που οδηγούν στην στύση

τον άνδρα και στην διόγκωση και ύγρανση στη γυναίκα), και (3)

τον οργασμό. Ο οργασμός στον άνδρα περιλαμβάνει την (α)

εκροή η οποία ακολουθείται (β) από την εκσπερμάτιση. Η εκροή

προκαλεί μία αναπόφευκτη αίσθηση εκσπερμάτισης στην οποία

μεσολαβούν συσπάσεις του προστάτη, των σπερματοδόχων

κύστεων και της ουρήθρας. Ο οργασμός στη γυναίκα συνοδεύεται

συνήθως από συσπάσεις των μυών των τοιχωμάτων του έξω

τριτημόριου του κόλπου. Και στα δύο φύλα, συνήθως

παρατηρείται γενική μυϊκή ένταση, περινεϊκές συσπάσεις και

ακούσιες πυελικές ωθήσεις. Ο οργασμός ακολουθείται από τη

λύση, ένα συναίσθημα γενικής μυϊκής χαλάρωσης και ευεξίας.

Κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης, οι άνδρες δεν έχουν στύση και

οργασμό. Αντίθετα οι γυναίκες μπορούν να ανταποκριθούν σε

πρόσθετη διέγερση σχεδόν αμέσως.

II. ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΩΝ ΔΥΣΛΕΙΤΟΎΓΙΩΝ

Όλες οι δυσλειτουργίες μπορεί να είναι πρωτοπαθείς (όταν δεν

υπήρξε ποτέ αποτελεσματική σεξουαλική απόδοση) ή

δευτεροπαθείς (όταν εμφανίστηκαν μετά από μία περίοδο ομαλής

λειτουργίας). Μπορεί να είναι γενικευμένες ( να συμβαίνουν κάτω

από οποιεσδήποτε συνθήκες) ή να περιορίζονται μόνο σε συγκεκριμένες καταστάσεις ή συντρόφους. Οι περισσότεροι

ασθενείς παραπονούνται ότι αισθάνονται άγχος, ενοχές, ντροπή

και απογοήτευση και πολλοί παρουσιάζουν σωματικά

συμπτώματα.

Οι αιτιολογικοί παράγοντες για την πρωτοπαθή και δευτεροπαθή

δυσλειτουργία είναι, πολλές φορές, ψυχολογικοί. Σχεδόν πάντα

παρατηρείται κακή επικοινωνία μεταξύ των συντρόφων. Στους

ψυχολογικούς παράγοντες, περιλαμβάνονται ο θυμός για τον σύντροφο, ο φόβος για τα γεννητικά όργανα, ή της στενής επαφής

με τον άλλο, ο φόβος του να χαθεί ο έλεγχος, ο φόβος της

εξάρτησης, ή της εγκυμοσύνης. Ενοχή μπορεί να αισθάνεται

κάποιος μετά από μία ευχάριστη εμπειρία, κατάθλιψη και

ανησυχία δημιουργείται από συζυγική ασυμφωνία, αγχωτικές

συνθήκες ζωής, γήρανση, άγνοια των κανόνων που διέπουν

κάποια συμπεριφορά (συχνότητα και διάρκεια της σεξουαλικής

επαφής, στοματικό σεξ, άλλες σεξουαλικές πρακτικές), ή εξαιτίας

μύθων για το σεξ (σχετικά με τα καταστρεπτικά αποτελέσματα

του αυνανισμού, της υστεοεκτομής ή της εμμηνόπαυσης). Οι

λεγόμενες άμεσες αιτίες της ανησυχίας είναι ο φόβος της

αποτυχίας, οι απαιτήσεις για καλές επιδόσεις, η θέαση (το να

παρατηρεί κάποιος τις φυσικές του αντιδράσεις), μια υπέρμετρη

επιθυμία να ικανοποιήσει το/η σύντροφο, και η αποφυγή του σεξ

και της συζήτησης για θέματα που σχετίζονται με αυτό. Αυτοί οι

παράγοντες βλάπτουν επιπλέον την απόδοση και την

ικανοποίηση, και η περαιτέρω αποφυγή της σεξουαλικής

δραστηριότητας μαζί με τα προβλήματα επικοινωνίας

δημιουργούν ένα φαύλο κύκλο

Άλλοι ανασταλτικοί παράγοντες περιλαμβάνουν την άγνοια (που

πολύ συχνά είναι συνέπεια ελλεπών γνώσεων, που κι αυτές με τη

σειρά τους βασίζονται στο άγχος, την ντροπή ή την ενοχή), την

απουσία γνώσεων για τα γεννητικά όργανα και τις λειτουργίες

τους, τραυματικά γεγονότα που συνέβησαν στην παιδική ηλικία ή

την εφηβεία (αιμομιξία ή βιασμός), συναισθήματα ανεπάρκειας, η

θρησκευτική εκπαίδευση, η υπερβολική σεμνότητα, και η

πουριτανική απέχθεια για το σεξ

Διαπροσωπικοί παράγοντες ή παράγοντες που προκύπτουν από

συγκεκριμένες καταστάσεις περιλαμβάνουν τη συζυγική

ασυμφωνία ή μία σχέση που προκαλεί ανία και μπορεί να

σχετίζονται με τον τόπο, το χρόνο ή συγκεκριμένο σύντροφο

Οι οργανικοί (μη ψυχολογικοί) παράγοντες αποτελούν κι αυτοί

σημαντικό μέρος της αιτιολογίας των σεξουαλικών

δυσλειτουργιών. Ακόμα κι όταν εντοπίζονται αυτοί οι

παράγοντες, υπάρχουν δευτερογενή ψυχογενή στοιχεία που

περιπλέκουν την κατάσταση.

ΨΥΧΟΣΕΞΟΥΑΛΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ

διαταραχές του οργασμού

αναστολή του γυναικείου οργασμού

αναστολή του ανδρικού οργασμού

πρόωρη εκσπερμάτιση

Ι. ΑΝΑΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΓΥΝΑΙΚΕΙΟΥ ΟΡΓΑΣΜΟΥ

Ορισμός

Πρόκειται για επίμονη ή επαναλαμβανόμενη καθυστέρηση ή απουσία οργασμού, που ακολουθεί μετά από φυσιολογική σεξουαλική διέγερση. Συχνά η ασθενής έχει αναστολή και της σεξουαλικής διέγερσης και του οργασμού. Η διαταραχή μπορεί να είναι πρωτοπαθής (να υπάρχει από την αρχή της σεξουαλικής ζωής) ή δευτεροπαθής (να παρουσιασθεί μετά από μια φυσιολογική περίοδο σεξουαλικής δραστηριότητας). Περίπου το 10% των γυναικών δεν φτάνουν ποτέ σε οργασμό, με κανένα μέσο. Το 50% δεν καταφέρνει να έχει οργασμό κατά τη διάρκεια της συνουσίας. Ωστόσο, οι περισσότερες γυναίκες επιτυγχάνουν οργασμό με κλειτοριδική διέγερση

Αιτιολογία

Τα αίτια της διαταραχής είναι παρόμοια με αυτά της. ανδρικής Όμως αν ο σεξουαλικός σύντροφος ολοκληρώνει προτού η διεγερμένη γυναίκα φτάσει σε οργασμό (εξαιτίας ελλιπούς προκαταρτικής διαδικασίας, ή άγνοιας της κολπικής / κλειτοριδικής ανατομίας και λειτουργίας, ή εξαιτίας πρόωρης εκσπερμάτωσης), η ματαίωση αυτή του οργασμού μπορεί να οδηγήσει σε απώθηση και δυσλειτουργία. Πολλές φορές η αναστολή του οργασμού μπορεί να οφείλεται στις ενοχές που προκαλεί μία ευχάριστη απασχόληση, που φαίνεται να εξαρτά την γυναίκα από τον σύντροφο. Μπορεί επίσης να αντιπροσωπεύει το φόβο ότι χάνεται ο έλεγχος μιας κατάστασης

Θεραπεία

Οι οργανικές (δηλαδή οι μη ψυχικές) διαταραχές πρέπει πάντα να θεραπεύονται. Όταν κυριαρχούν ψυχικοί παράγοντες είναι χρήσιμη η παροχή συμβουλών για την εξάλειψή τους. Συνήθως σ'αυτές τις συμβουλευτικές επισκέψεις θα πρέπει να συμμετέχουν και οι δύο σύντροφοι

Οι ασκήσεις Masters και Johnson περιλαμβάνουν τρεις φάσεις: (1) σταδιακή ηδονή, χωρίς να υπάρχει επαφή με τα γεννητικά όργανα, (2) θώπευση των γεννητικών οργάνων και (3) μη απαιτητική συνουσία. Σε γενικές γραμμές, βοηθούν τις γυναίκες σε όποιο επίπεδο σεξουαλικής αναστολής κι αν βρίσκονται. Οι γυναίκες που είναι συνηθισμένες σε κλειτοριδικούς και όχι συνουσιακούς οργασμούς δεν αντιδρούν τόσο σε αυτή τη μέθοδο θεραπείας. Η μεμονωμένη ψυχοθεραπεία ή η ομαδική θεραπεία μερικές φορές αποδεικνύεται χρήσιμη

Οι γνώσεις που μπορεί να έχει μία γυναίκα για τη λειτουργία των σεξουαλικών της οργάνων και των αντιδράσεων της είναι απαραίτητες. Αυτό περιλαμβάνει την κατανόηση των μεθόδων διέγερσης της κλειτορίδας καθώς και τις πιθανότητες εντονότερων κολπικών αισθήσεων με την ενδυνάμωση του ηβοκοκκυγικού μυός. Ο ηβοκοκκυγικός μυς, που ελέγχει επίσης και τη ροή των ούρων, περιέχει τις νευρικές απολήξεις που δίνουν την αίσθηση στο έξω τριτημόριο του κόλπου. Οι ασκήσεις Kegel αναπτύσσουν τον έλεγχο του μυός αυτού. Μετά από 3 μήνες ο τόνος του μυός βελτιώνεται και μαζί του η αίσθηση του ελέγχου της περιοχής

ΙΙ. ΑΝΑΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΑΝΔΡΙΚΟΥ ΟΡΓΑΣΜΟΥ

Ορισμός

Πρόκειται για ένα σχετικά σπάνιο φαινόμενο κατά το οποίο η ενδοκολπική εκσπερμάτιση δεν συμβαίνει (καθυστέρηση εκσπερμάτωσης).

Αιτιολογία

Οι λόγοι είναι, συνήθως, ψυχολογικοί, αλλά μπορεί να υπάρχουν οργανικές αιτίες όπως ο σακχαρώδης διαβήτης ή φάρμακα (αντιψυχωτικά, αντιυπερτασικά). Πρέπει να γίνεται διαφοροποίηση ανάμεσα στην καθυστερημένη και την παλίνδρομη εκσπερμάτιση (εκσπερμάτιση μέσα στην ουροδόχο κύστη) που, σχεδόν αναπόφευκτα, ακολουθεί την προστατεκτομή. Μερικά φάρμακα καθώς και μερικές νευρολογικές ασθένειες (σκλήρυνση κατά πλάκας) μπορεί να προκαλέσουν παλίνδρομη εκσπερμάτιση, ή σπάνια στύση ή εκροή, χωρίς να υπάρχει εκσπερμάτιση.

Θεραπεία

Η σύντροφος διεγείρει τον ασθενή εξωκολπικά, στα χείλη του κόλπου και μέσα στον κόλπο έως την εκσπερμάτιση. Αν αυτή η τεχνική συμπεριφοράς αποτύχει απαιτείται ψυχοθεραπεία

ΙΙΙ. ΠΡΟΩΡΗ ΕΚΣΠΕΡΜΑΤΙΣΗ

Ορισμός

Πρόκειται για επίμονη και επαναλαμβανόμενη εκσπερμάτιση πριν, κατά τη διάρκεια, ή αμέσως μετά την διείσδυση στον κόλπο. Διαφορετικά, μπορεί να οριστεί ως η εκσπερμάτιση που συμβαίνει πριν από την επιθυμητή στιγμή. Μια και η ομαλή βιολογική αντίδραση είναι να εκσπερματώνει κανείς μέσα σε 2 λεπτά μετά από την κολπική διείσδυση, και μια και λίγες γυναίκες μπορούν να φθάσουν σε οργασμό μέσα σε 2 λεπτά, οι περισσότεροι άνδρες πρέπει να μάθουν να καθυστερούν την εκροή και την εκσπερμάτιση

Αιτιολογία και Διάγνωση

Στον έφηβο, η πρόωρη εκσπερμάτιση είναι κάτι το συνηθισμένο. Μπορεί να επιδεινωθεί από ένα συναίσθημα αμαρτίας για το σεξ ή από το φόβο ότι θα αποκαλυφθεί, ότι θα αφήσει έγκυο το κορίτσι, ή ότι θα προσβληθεί από μια αρρώστια μεταδιδόμενη με σεξουαλική επαφή, καθώς και από το γενικό άγχος για την απόδοση του. Στον ενήλικο, μπορεί να εξακολουθούν να υπάρχουν οι ίδιες ανησυχίες, αλλά και διαπροσωπικοί λόγοι. Σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις υπάρχουν οργανικοί λόγοι, όπως προστατίτιδα ή νόσοι των νεύρων.

Θεραπεία

Μερικές φορές η εξήγηση του μηχανισμού της πρόωρης εκσπερμάτισης, η ενθάρρυνση και οι απλές συμβουλές μπορεί να είναι θεραπευτικές. Η αύξηση του αριθμού των ευκαιριών για εκσπερμάτιση μπορεί να μειώσουν την σεξουαλική ένταση. Η τεχνική "σταμάτα-και-ξεκίνα" (stop-and-start) περιλαμβάνει τη διέγερση του πέους είτε με το χέρι είτε κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής ως ότου ο ασθενής αρχίσει να αναγνωρίζει ότι θα εκσπερματώσει σύντομα αν δεν σταματήσει η διέγερση. Έτσι, υποδεικνύει στη σύντροφο του ότι πρέπει να σταματήσει τη διέγερση, που ξαναρχίζει μετά από 30 δευτερόλεπτα. Το ζευγάρι επαναλαμβάνει αυτή την τεχνική, πρώτα με διέγερση που γίνεται με το χέρι και αργότερα κατά τη διάρκεια της συνουσίας, σταματώντας 3 φορές. Με την τέταρτη διέγερση, επιτρέπεται να υπάρξει εκσπερμάτιση. Με τις επαναλήψεις, ο ασθενής μαθαίνει να έχει τον έλεγχο της εκσπερμάτισης (για 5 ή 10 λεπτά ή και περισσότερο) στο 95% των περιπτώσεων. Κατά καιρούς, η πρόωρη εκσπερμάτιση καλύπτει βαθιές ενδοψυχικές και διαπροσωπικές συγκρούσεις, και ο ασθενής μπορεί να πρέπει να ακολουθήσει ψυχοθεραπεία ή θεραπεία από ειδικούς στα συζυγικά προβλήματα.