Vrancken schans (Donkse schans)

HISTORISCH:

De Vranckenschans werd genoemd naar de ernaast gelegen Vran­kenwijers. 'Vranken-' is een afleiding van de voornaam Vrank of Franco. De schans werd opgericht bij de akte van 15 septem­ber 1601 in het gehucht Ter Donck. Ruim een eeuw later, nl. op 3 april 1704 wordt er een aanvraag gedaan om een tweede gracht te mogen opwerpen. Dit is de gracht die we vandaag nog terugvinden. Het huidige terrein is meer dan 1 ha groot. De boerderij is van latere datum. Toen de familie Mommeyer (de voorvaderen van de huidige eigenaars het domein kochten in 1852, richtten zij er een boerderij op. Op dat ogenblik stond er nog een boerderij opgetrokken in vakwerk. In 1874 brandde de stenen boerderij af. Zij werd echter heropgebouwd in 1875. Het oudste gedeelte van het huidige hoevegebouw is vermoedelijk nog een onderdeel hiervan.

De Vranckenschans is in ieder geval de best be­waarde schans in Zonhoven. De aarden wal met prachtige oude eiken en de gracht zijn nu nog duide­lijk te zien. Bij K.B. van 13.04.1981 werd zij trouwens als monument geklasseerd.

(Dank aan Guido Pirotte voor deze tekst en informatie).

KARTOGRAFISCH: (Google+)

• Kaart: Atlas De Ferraris (1777) met detailweergave van de schans.
• Kaart : Uittreksel uit de Atlas der Buurtwegen.
• Uittreksel uit de militaire kaart Vandermaelen (1851) met weergave van de schans.
• Overname kadasterplan + Luchtfoto + topografische kaart met waterlopen (via Marijke Wouters, Ruimte en Erfgoed, Limburg).
• Satellietbeeld : situering van de schans.
• Foto : vooral in de winterperiode (zonder bladeren) is de schansgracht (hier begroeid met verdord rietgewas) en de achterliggende wal nog duidelijk zichtbaar. Ook de verhoging van de hoekbastions is nog waarneembaar.
• Uittreksel uit het digitaal kadasterplan (2012). De schans betrof perceel 787a, 778b. De schansgracht is nog afzonderlijk ingekleurd onder de nrs. 785a, 784b.