Oostereinde

HISTORISCH:

De schans wordt als Oostereijnsche schans vernoemd bij het lenen van een aanpalend perceel (akte van 15.01.1632). De schans wordt vernoemd in een akte van 22.02.1652, 11.03.1694 en van 21.05.1699. In de eerste akte is sprake van een aanpalend veldeken 'de Goor'. In een akte van 29.07.1700 is er sprake van een huis op de schans van Oosterhoven. In een verkoop van 25.11.1700 spreekt van de 'Gooren schans'. Op 25.6.1706 spreekt men dan weer van de schans te Oosterhoven.

Oostereinde heette vroeger Oosterhoven. De schans werd Oosterhovenschans, maar ook Geelescans of Goorenscans genoemd. De atlas van Ferraris spreekt dan weer van een Groene schans.

RAH Schepenbank Lummen binnen vrijheid nr. 64, 1780, 27 april. Folio 30:

Advocaat Henricus Balthasar de Borman laat, voor schepenen Adrianus Vaes, Petrus Fredrix, Joannes Wilborts een akte registreren van notaris H. van Muysen d.d. 18.04.1780. Aerdt Rijnders, wonend op de Gooreschans in Lummen, met later in te brengen consent van zijn vrouw Catharina Wolfs, verkoopt aan advocaat Henricus Balthasar de Borman huis, hof, aanhang op de schans. Last: alleen zijn deel van de oude lasten die de hele schans aangaan. Voor 202 gulden te betalen na inbreng van akkoord van de vrouw. Verkoper mag blijven wonen tot half maart aanstaande wanneer hij het huis en de hele bouwage zal afbreken en de materialen tot zijn profijt meenemen. Voor die tijd zal de verkoper de bariere staande op de schansdijk, waardoor hij zijn passage pleegt te nemen tot zijn ander goed buiten de schans, wegnemen. De koper krijgt alle recht en gerechtigheid van hetgeen de verkoper heeft op de schans en dijken. Behalve de vaart zoals hij ze vanouds gehad heeft over de schansdijk, die reserveert hij voor zich. Gedaan ten huize van de kopers in Hasselt. Getuigen: de voorspreker Joannes Josephus Aerts en Marie Agnes Rijnders, dochter van de verkoper. Akte van ratificatie door Catharina Wolfs, vrouw van de verkoper, is van 20 april 1780 en van dezelfde notaris. Ze houdt tevens kwijting in van 202 gulden. Getuigen: dochter van verkoper en Jan Elsen.

KARTOGRAFISCH: (Google+)

• Kaart: Ferraris 1777. De kaart toont links het centrum van Lummen en rechts de Oosterhovenschans. Centraal zuidelijk ligt het omgrachte kasteel de Burg.
• Kaart: Atlas der Buurtwegen: toont een vergelijkbare situering.
• Kaart: Atlas der Buurtwegen: detail van de schans.
• Satellietbeeld rechts: Restanten van de gracht bestaan nog langs de oost-, zuid- en westzijde. De schans is privé-eigendom.
• Overname kadasterplan 1998 + Luchtfoto + topografische kaart met waterlopen (via Marijke Wouters, Ruimte en Erfgoed, Limburg).
• Uittreksel uit het digitaal kadasterplan (2012). De voormalige schans besloeg de percelen: 158c en 158b. De schansgracht is nog steeds aanwezig. Als verwijzing wordt 'De Geete Schans' vermeld.