เรื่องที 4 สารประกอบ

สารประกอบ (compound) หมายถึง “สารบริสุทธิ์เนื้อเดียวทีเกิดจากธาตุตังแต่สองชนิดขึ้นไปเป็นองค์ประกอบ” สารประกอบเกิดจากการรวมตัวของธาตุโดยวิธีการทางเคมี สามารถแยกสลายให้เกิดเป็นสารใหม่หรือกลับคืนเป็นธาตุเดิมได้ สารประกอบจะมีสมบัติเฉพาะตัวที่แตกต่างจากธาตุเดิม

เช่น น้ำ มีสูตรเคมีเป็น H2O น้ำเป็นสารประกอบทีเกิดจากธาตุไฮโดรเจน (H2) และออกซิเจน   ( o2) แต่มีสมบัติแตกต่างจากไฮโดรเจนและออกซิเจน น้ำตาลทรายประกอบด้วยธาตุคาร์บอน (C) ไฮโดรเจน (H 2) และออกซิเจน ( o2) เป็นต้น

การเกิดสารประกอบ

สารประกอบเกิดจากการสร้างพันธะเคมีระหว่างอะตอมของธาตุต่างชนิดกัน โดยการแลกเปลี่ยนอนุภาคมูลฐานภายในอะตอม การรวมตัวของธาตุเป็นสารประกอบนั้น เป็นที่น่าสงสัยว่าสารประกอบทีเกิดขึ้นนั้นมีสมบัติที่แตกต่างกันไป และแตกต่างไปโดยสินเชิงจากสมบัติของธาตุเดิมที่เป็นองค์ประกอบ เช่น น้ำตาลทราย เป็นสารประกอบที่เกิดจากธาตุคาร์บอน (C) ไฮโดรเจน (H2) และออกซิเจน ( o2)

น้ำ เป็นสารประกอบทีเกิดจากธาตุไฮโดรเจน (H2) และออกซิเจน ( o2) ดังภาพ

ธาตุและสารในชีวิตประจําวัน

1. สารปรุงแต่งอาหาร หมายถึง สารปรุงรสอาหารใช้ใส่ในอาหารเพื่อทําให้อาหารมีรสดีขึ้น

เช่น น้ำตาล น้ำปลา น้ำส้มสายชู น้ำมะนาว ซอสมะเขือเทศ และให้รสชาติต่าง ๆ เช่น

- น้ำตาล ให้รสหวาน

- เกลือ น้ำปลา ให้รสเค็ม

- น้ำส้มสายชู น้ำมะนาว ซอสมะเขือเทศ ให้รสเปรี้ยว

2. สารทำความสะอาด

ประเภทของสารทำความสะอาด แบ่งตามการเกิด ได้ 2 ประเภท คือ

1. ได้จากการสังเคราะห์ เช่น น้ำยาล้างจาน สบู่ก้อน สบู่เหลว แชมพูสระผม ผงซักฟอก สารทำความสะอาดพื้น เป็นต้น

2. ได้จากธรรมชาติ เช่น น้ำมะกรูด มะขามเปียก เกลือ เป็นต้น

การแบ่งตามวัตถุประสงค์ในการใช้งานเป็นเกณฑ์ แบ่งออกได้เป็น 4 ประเภท คือ

1. สารประเภททำความสะอาดร่างกาย ได้แก่ สบู่ แชมพูสระผม เป็นต้น

2. สารประเภททำความสะอาดเสือผ้า ได้แก่ สารซักฟอกชนิดต่าง ๆ

3. สารประเภททำความสะอาดภาชนะ ได้แก่ น้ำยาล้างจาน เป็นต้น

4. สารประเภททำความสะอาดห้องน้ำ ได้แก่ สารทำความสะอาดห้องน้ำทั้งชนิดผง

และชนิดเหลว