เรื่องที่ 3 วิธีการหาดาวเหนือ

การหาจากกลุ่มดาวหมีใหญ่

ในบางครั้งเรามองหาดาวเหนือได้จากการดู "กลุ่มดาวหมีใหญ่" (Ursa major) หรือที่คนไทยเรารียกว่า "กลุ่มดาวจระเข้" กลุ่มดาวนี้มีคาวสว่างเจ็ดดวง เรียงตัวเป็นรูปกระบวยตักน้ำ ดาวสองดวงแรกของกระบวย  ตักน้ำ จะชี้ไปยังดาวเหนือเสมอ ไม่ว่าทรงกลมท้องฟ้าจะหมุนไปอย่างไรก็ตามดาวเหนือจะอยู่ห่างออกไป  5 เท่า ของระยะทางระหว่างดาวสองดวงแรกเสมอ ดังที่แสดงในภาพ

การหาจากกลุ่มดาวค้าง

ในบางคืนกลุ่มคาวหมีใหญ่เพิ่งตก ไป หรือยังไม่ขึ้นมา เราก็สามารถมองหาทิศเหนืออย่างคร่าว ๆ ได้โดยอาศัย "กลุ่มดาวค้างคาว (Cassiopcia)" กลุ่มดาวค้างคาวประกอบด้วย คาวสว่าง 5 ดวง เรียงเป็นรูปตัว "V" หรือ "พ" คว่ำ กลุ่มดาวค้างคาวจะอยู่ในทิศตรงข้ามกับกลุ่มดาวหมีใหญ่เสมอดังนั้นขณะกลุ่มดาวหมีใหญ่กำลังตก กลุ่มดาวค้างคาวก็กำลังขึ้น และเมื่อกลุ่มดาวหมีใหญ่กำลังจะขึ้นกลุ่มดาวค้างคาวก็กำลัง                      

กลุ่มดาวนายพรานหันหัวเข้าหาดาวเหนือเสมอ

แต่ในบางครั้งเมฆเข้ามาบังท้องฟ้าทางค้านทิศเหนือ เราก็ไม่สามารถมองเห็นกลุ่มดาวหมีใหญ่

หรือ กลุ่มดาวค้างคาวได้เลข ใบกรณีนี้เราอาจใช้ "กลุ่มดาวนายพราบ (Orion)" ในการนำทางได้เป็นอย่างดี พราะกลุ่มดาวมายพรานจะหันหัวเข้าหาดาวเหนือเสมอ นอกจากนั้นกลุ่มดาวนายพรามยังตั้งอยู่บนเส้นศูนย์สูตรฟ้า นั่นหมายความว่า กลุ่มดาวนายพรานจะขึ้น - ตก ในแนวทิศตะวันออก-ตะวันตก เสมอ