THAY LỜI TỰA

BẠO BỆNH

Bạo bệnh đến với tôi không một dấu hiệu nhỏ báo trước. Bạo bệnh như một luồng điện cao thế đấm vào lưng tôi vào một đêm giữa tháng 10 năm vừa qua (2023).

Ba giờ trước và ba giờ sau, cơ thể, cuộc sống của tôi bị thay đổi hoàn toàn. Tôi đã sống sát với biên giới SỐNG và CHẾT. 

Thời gian ở bệnh viện, thời gian tập huấn trở lại, mỗi một giây phút mất đi, lòng đau vì không bao giờ tìm được những gì đã mất. Nó làm cản trở mọi công việc suy tư và viết lách. Tôi phải bỏ rất nhiều đề tài phải viết. Thời gian biên một bài nhỏ cũng mất đi ba bốn lần nhiều hơn khi bình thường vì hậu quả của bạo bệnh.

Trong thời gian này, tôi xin mượn vài dòng chữ để cám ơn anh Cao Xuan An (Paris) và chị Thu Vân (Canada) đã thăm viếng hay đến với tôi qua phone, ân cần an ủi và động viên tôi rất nhiều.

Năm nay Đặc San Xuân Giáp Thìn, tôi cũng rán có mặt bên cạnh các anh chị cựu Giáo sư hay cựu sinh viên Đại Học Khoa Học khắp nơi.

Tôi tự giới hạn vào hai khảo luận Chính Trị Địa Dư (Géopolitiques) hiện tại đang là thời sự nóng và một bài về xứ Nhật đã cho tôi nhiều hình ảnh đẹp từ lúc nhỏ.

Đây là niềm vui lớn của tôi.

QUÃNG ĐƯỜNG MƯỜI KHÚC

Câu chuyện về quãng đường này đã có từ lâu, từ đời Mao Trạch Đông khi thống nhất nước Tàu (1948-1952).

Lúc đó Trung Hoa đã đưa một bản đồ và những yêu sách có 11 khúc xâm chiếm nhiều lãnh thổ và nhiều vùng biển Việt Nam.

Sau năm 1975, Thủ Tướng Phạm Văn Đồng trong giai đoạn thân Trung Cộng. Trung Cộng bớt xuống “hai khúc”.

Sau trận GẠC MA, Trung Cộng lại đưa ra yêu sách quãng đường 9 khúc. Điều này xác nhận lần nữa thâm ý bành trướng của Tàu Trung Cộng. Một thâm ý dùng thời gian làm phương tiện để đánh vào dư luận thế giới.

Ngày 28 tháng 8 năm qua (2023), Trung Cộng lại đưa ra một bản đồ mới, bản đồ này có mười khúc!

Bản đồ mới này trong tình huống kinh tế Tàu Trung Cộng tăng trưởng. Trung cộng nhộn nhịp tái võ trang từ hai mươi năm nay. 

Một điều làm ngạc nhiên mọi người là ban đồ năm 2023 này lại do Bộ Môi Trường xuất bản. Ý định như vậy có thể làm nhẹ mọi phản ứng quốc tế.

Bản đồ mới vẫn chia từng vùng. 

Vùng biển đảo Việt Nam không thay đổi, vẫn là đường lưỡi bò, thêm khúc thứ 10 lấn vào biển đảo Đài Loan.

Về phần biển đảo Việt Nam xen kẽ với những biển đảo Trung Cộng đánh chiếm của VNCH năm 1974 và tiếp tục hải chiến với Việt Nam cho đến năm 1986.

Mặc dù có nhiều xây cất và đồn trú của Hải Quân Việt Nam trên nhiều đảo, đảo chìm và đảo nổi, ổn định phần nào cuộc sống trên đảo: điện, nước, cây cối, … Những đảo này rất khó chống trả trước chiển thuật “biển người” của Trung Cộng. Trung Cộng có một số lớn chiến thuyền và thuyền dân quân hàng trăm lần nhiều hơn số thuyền của Việt Nam để dễ dàng bao vây vào bóp nghẹt các biển đảo này.

Các xứ lân cận Đông Nam Á ghét nhau, yếu đuối và hèn nhát là có tinh thần chư hầu nô lệ đối với Trung Cộng. 

Trung Cộng đã lợi dụng thao túng và mua chuộc nhiều xứ nhỏ trong khối ASIAN.

Bản đồ mới chiếm thêm một phần đất hiện đang tranh chấp với Nga! Đó là một phần đất từ sông Tình Yêu ở cực đông của Nga. Nga bị kẹt vì chiến tranh Ukraine chỉ phản đối lấy lệ. “Há miệng mắc quai”, vì đang được Trung Cộng hỗ trợ lớn về kinh tế và chính trị. Phần tài chính thu được qua xuất cảng năng lượng cho Trung Cộng và Ấn Độ đã hỗ trợ phần lớn khí tài cho cuộc chiến tranh xâm lăng Ukraine.

Ấn Độ cũng bị dính líu trong bản đồ mới. Trung Cộng tự chiếm một phần đất cũng đang tranh chấp về quân sự với Ấn Độ. Ấn Độ lại tỏ ra thái độ yếu đuối. Từ cuộc chiến tranh biên giới năm 1960 đến nay, hơn 60 năm, Ấn Độ chỉ biết chịu đựng mọi hình thức khiêu khích và tấn công của Trung Cộng.

Bản đồ mới này nhắm vào ba mục tiêu:

- Coi thường luật pháp quốc tế

- Tạo nên nguồn tâm lý chiến, gọi là bình thường hàng năm

- Trung Cộng đã chủ động hoàn toàn dư luận thế giới về Biển Đông.

Từ đầu tháng 11 năm 2023, nhiều tàu đánh cá và tàu dân quân xâm chiếm một quần đảo của Philippines đo lường thái độ của Mỹ.

Mỹ, cường quốc, đứng sau bảo vệ Philippines.

Mỹ, Nhật, Úc đứng trước tình trạng Trung Cộng đe dọa xâm chiếm Đài Loan và kiểm soát biển Đông bằng võ lực.

Đài Loan và biển đảo Việt Nam là một mặt trận. Cả hai đều dậy sóng nếu có binh lửa.

CON ĐƯỜNG TƠ LỤA MỚI CỦA TRUNG HOA - PHẢN ỨNG CỦA ÂU MỸ

Con Đường Tơ Lụa mới có hai nhánh: một nhánh đi qua các xứ Trung Á, vết đường cũ của con đường như thời Trung Cổ, nhánh thứ hai bằng đường biển đi từ miền Nam Trung Hoa qua các xứ Đông Nam Á.

Chính nhánh thứ hai là trọng tâm của chiến lược “Con đường và vành Đai”, tên mới là BRI (Belt Road Initiative) thành lập năm 2013.

Ba khía cạnh chính để phân tích:

- Chiến lược của Trung Hoa không tìm cách phát triển kinh tế một cách cân bằng với các đối tác mà chỉ là mục tiêu chiếm ảnh hưởng chính tri và mở rộng biên thùy với những quyền lợi quân sự.

- Trong chiến lược này, Trung Cộng chỉ chú trong vào các đồ án hạ tầng cơ sở: đường sắt, hải cảng, phi trường.

- Hậu quả cho các đối tác: đây là guồng máy phát triển “nợ nần” về kinh tế và làm yếu đuối tài chính quốc gia của các đối tác.

Điều quan trọng là những đồ án này không bao giờ có sự nghiên cứu về hậu quả xấu cho môi trường.

Những đồ án sau đây Trung Hoa đã có những thành quả chính trị và quân sự cụ thể để bao vây Việt Nam.

- Đồ án đường sắt cao tốc cho xứ Lào trị giá (5,01 tỷ dollars) đã được xây cất, khánh thành và hoạt động từ đầu năm 2023,

- Phát triển hải cảng Sihanouk Ville (Campuchia) từ năm 2015,

- Phát triển hải cảng cho tàu quân sự Ream, vùng Sihanouk Ville,

- Phi trường mới Ankor Watt,

- Dự án đường sắt cao tốc tại Thái Lan,

- Hải cảng và phi trường tại Sri Lanka.

- Phải công nhận là vùng biển Đông với các xứ Đông Nam Á đang tranh chấp gay cấn với nhiều xứ trong đó có Việt Nam, Trung Hoa cộng sản đã chiếm được một ưu thế lớn chỉ trong vòng mười năm.

- Một thí dụ thất bại về kinh tế của những đồ án này: hải cảng, phi trường được xây quá lớn ở Sri Lanka.

- 90% kinh tế lớn nhỏ đều rơi vào tay người Trung Hoa, gần như không một kỹ nghệ nào đến từ bản xứ hay ngoai quốc được sử dụng.

- Sri Lanka không còn dự trữ ngoai tệ để mua những hàng hóa thông dụng cho dân chúng như nhiên liệu, essence, …

ĐÂY LÀ MỘT BÀI HỌC SÂU SẮC MÀ MỌI LÃNH TỤ PHẢI SUY NGHẪM VÀ CẨN THẬN TRƯỚC MỌI Ý ĐỊNH PHÁT TRIỂN TRONG NỢ NẦN.

Phản ứng của Âu Châu và Mỹ:

(*) Đầu tháng 09 năm 2023, khi khối G20 (hai mươi nước giàu nhất hành tinh) họp tại New Delhi, khối Tây Phương và Mỹ (USA) đưa chiến lược PGII (Partnership Global Infrastructure and Investment), tượng trưng hình ảnh là một Hành Lang nối liền Ấn Độ và Âu Châu chay qua xứ Arabie Saoudite, Do Thái / Israel, Âu Châu.

(*)(*) FIGARO ÉCONOMOQUE du Lundi 11 Septembre 2023

PGII để lộ nhiều khuyết điểm:

- Mục tiêu không rõ ràng,

- Không có sản phẩm đại chúng,

- Mục tiêu chính chú trọng vào chiến lược đi tìm đồng minh chính tri.

Một điểm dương cực là khuyến khích quỹ đầu tư vốn tư nhân để tránh mọi nợ nần cho mọi quốc gia.

Vài nhận xét làm kết luân:

1. BRI - Con Đường Và Vành Đai cho mọi người phải suy ngẫm và cẩn thận trước mọi ý định phát triển trong nợ nần.

2. Trong giai đoạn kinh tế thịnh vượng và tăng trưởng tốt, các xứ Âu Mỹ đầu tư vào khoa học, nghiên cứu kỹ thuật, kỹ nghệ, văn hóa và xã hội cho dân chúng được thụ hưởng.

Ngược lại trên đường thịnh vượng thì Trung Hoa tái thiết võ trang tìm cách để mở rộng biên thùy, định luật không di dịch từ đời Chiến Quốc Xuân Thu (-400 đến -200 năm trước Công Nguyên) cho đến ngày nay.

HDL.

MINH TRỊ THIÊN HOÀNG (1868-1912-*)

Hà Đức Long

Lời tựa: Đi tìm những bài học cũ cho Việt Nam

(*) Trích dẫn từ Séries “SUY TƯ VÀ CẢM NHẬN” - HDL

Xứ Nhật

Năm 1867, Tướng quân mạnh nhất trong các Shogun hạ kiếm, tuân phục Triều đình.

Ngày 06 tháng Tư năm 1868, Hoàng Tử Mutsihito, 16 tuổi, lên ngôi tại thành phố Kyoto.

Triều đình dời đô tử Kyoto về thành phố Edo và đổi tên là Tokyo.

Mutsihito lấy niên hiệu gọi Triều đại của mình là Meiji – Tiếng Việt dịch là “MINH TRỊ”.

Chấp nhận mọi điều kiện rất bất công của Hiệp Ước Thương Mãi với Hoa Kỳ do Đô Đốc Matthieu PERRY (1854).

Trước mắt:

- Xã hội phong kiến, nghèo nàn,

- Dân tình sống bằng nông nghiệp,

- Khắp nơi giặc giã chiến tranh sứ quân,

- Triều đình trung ương không có quyền hành,

- Tài nguyên thiên nhiên không có.

Vẫn còn nhiều giặc giã do một số sứ quân không tuân phục Triều đình. Tình trạng chiến tranh bất an, tình trạng này kéo dài 9 năm (1877).

Trong giai đoạn đầu của Triều đại, Minh Trị Thiên Hoàng đã làm ngay:

- Bỏ ÂM LỊCH, dùng DƯƠNG LỊCH,

- Bỏ mọi ảnh hưởng Tàu trong văn hóa, trong cách sống,

- Bỏ mọi hủ tục của xã hội phong kiến cổ điển,

- Bỏ cách ăn bận cổ truyền và chọn âu phục.  Nhà vua và các quan lại Triều đình ăn bận âu phục đi làm.

- Cải cách RUỘNG ĐẤT

- Mission Iwakura (1871-1873) đưa người đi ra Âu Mỹ để nhìn cách tổ chức thành phố, xã hội, đời sống,

- Thống nhất tiền tệ cho cả xứ. Đồng tiền là Yen.

- Học hỏi theo 4 xứ Đức, Pháp, Anh, Hòa Lan

  - Đức: Quân sự, Hóa Học, Y Học

  - Pháp: Văn Chương, Luật Pháp, Hàng Hải

  - Anh: Tổ chức kỹ nghệ

  - Hòa Lan: Nông nghiệp

- Quan sát tổ chức quân đôi,

- Áp dụng Giáo dục đại chúng,

- Kỹ nghệ tân tiến: Đúc kim loại, đóng tàu, dùng than đá,

- Năm 1872 xây cất đường xe lửa đầu tiên (4 năm sau khi lên ngôi),

- Năm 1894 đã có 3,338 km đường sắt,

- Xây cất thành phố theo Tây Phương,

- Tự chế biến sản xuất súng đạn và tàu chiến,

- Dân tộc không bị bắt buộc làm việc KHỔ SAI, NÔ LỆ, không ai bị ĐÀY ĐỌA,

- Năm 1877 thành lập Đại Học Tokyo,

- Năm 1882 thành lập ngân hàng đầu tiên (10/10/1882),

- Năm 1889 Hiến Pháp đầu tiên,

- Năm 1890 Quốc Hội đầu tiên

- 1894-1895: Thắng quân đội Trung Hoa trong cuộc tranh giành đất đai, lãnh thổ,

- 1904-1905: Tiêu diệt Hạm Đội Nga tại Thái Bình Dương,

- Năm 1900 thành cường quốc kỹ nghệ (sau 32 năm).

Kết luận giản dị:

Triều đại Meiji - MINH TRỊ 44 năm.

Ngày nay, người Nhật 127 triệu dân.

Trung Hoa cộng sản 1,5 tỷ người, 12 lần đông hơn, có 600 đầu đạn nguyên tử, hai triệu quân, hung hăng với thế giới, gầm gừ gây khó khăn với Mỹ, đè đầu Việt Nam và các xứ Đông Nam Á … nhưng vẫn kính cẩn trước dân Nhật chỉ có 200,000 quân.

Đài Loan, Đại Hàn, Trung Cộng cũng chỉ 25 -30 năm thành công trong cách mạng kỹ nghệ.

150 năm nay từ thời đại Minh Trị Thiên Hoàng, chưa có quốc gia nào trên thế giới đã làm được như xứ Nhật: canh tân xứ sở và thay đổi hoàn toàn con người của một dân tộc.

Thiên Hoàng mất năm 1912 (60 tuổi).

Hình ảnh chính thức để lại vẫn mặc âu phục KHÔNG ĐỘI MÃO MANG HIA.

Cả xứ Nhật tôn kính, cả thế giới nể phục ...

Dân chúng không hò hét, mếu máo, khóc lóc, ca tụng, thờ cúng, lạy lục, cúng kiếng!

Bài học giản dị, nhưng …

Buồn cho xứ Việt.

HDL

(*) Trích dẫn từ Séries “SUY TƯ VÀ CẢM NHẬN” - HDL