Đúng ra tựa bài này phải là “Chứng hôi nách”, nhưng tựa đó không thanh nhã, nên tôi mượn câu thơ Kiều và chuyện Napoléon để giải thích ý nghĩa tựa bài này.
Người ta kể lại: Có một kỵ sĩ đem tin khẩn từ chiến trường về cho Napoléon, nhưng ngài ngự đang nghỉ trưa, không ai dám đánh thức ngài. Viên cận thần bày một kế: đem miếng phó mát camembert để kế mũi ngài, ngài đang nửa tỉnh nửa mê thốt rằng: “Joséphine, hôm nay ta mệt lắm!”
Chuyện khác, kể rằng trước khi Napoléon trở về gặp hoàng hậu, ngài thường sai sứ giả phóng ngựa về trước, dặn Joséphine không được tắm gội, để ngài có thể thưởng thức trọn vẹn mùi hương gợi nhớ!
Trên da người có hai loại tuyến mồ hôi:
1- Eccrine tuyến ngoại tiết có ở khắp nơi của cơ thể, khi ta hoạt động nhiều, thân nhiệt tăng, mồ hôi tiết ra giúp cơ thể điều nhiệt bằng sự bốc hơi, là loại mồ hôi không mùi, vì chứa tới 100% nước.
2- Apocrine chỉ có ở vùng nách, vùng bộ phận sinh dục ngoài, tiết mồ hôi gồm nước, các phân tử protéine, dầu, nên nhờn, lúc tiết ra cũng không mùi, nhưng khi bị vi trùng biến dưỡng, dù chỉ với một lượng nhỏ cũng cho mùi hôi, như phó mát, mùi chua, xạ hương, hành, v.v…
Theo truyền thuyết, vua Càn Long có được một ái phi biệt hiệu là Hương Phi, đạo Islam, không biết nàng có mùi gì?
Để chữa hôi nách, người ta dùng nước hoa làm át mùi hôi, cộng với rượu ethanol, và chất sát trùng để giết vi trùng.
Mặc dù có rất nhiều loại vi trùng sống ở nách, khoảng 300 loài, chỉ có một số nhỏ gây ra mùi hôi, ví dụ Staphylococcus hominis dùng loại protéine chuyên chở để biến mồ hôi không mùi thành có mùi.
Theo Bác Sĩ Thomas, một ngày không xa, người ta có thể chữa hôi nách bằng cách ức chế protéine chuyên chở, đây là hướng nghiên cứu trong tương lai.
Cho tới nay, cách chữa hôi nách là:
- Tắm rửa mỗi ngày,
- Dùng thuốc sát trùng, hay thuốc ngăn tiết mồ hôi có chứa aluminium
chloride để bít các lỗ chân lông,
- Cạo lông nách, để giúp mồ hôi dễ bốc hơi,
- Mặc áo coton để giúp da dễ thở hơn.
Một câu hỏi khác là liệu quần áo chúng ta mặc có ảnh hưởng tới mùi của cơ thể không?
Chương trình truyền hình “Trust me. I’m a doctor” đã thử giải ảo điều này.
Trong hai khảo cứu của Đại Học Alberta ở Canada và Đại Học Ghent ở Bỉ, người ta nhờ các nhà chuyên môn phân tích mùi, ngửi các loại vải khác nhau trên các quần áo thay ra sau khi tập thể dục. Kết luận là vải polyester gây mùi nặng hơn các chất liệu thiên nhiên như vải coton, laine, …
Xin nhắc lại, mồ hôi lúc tiết ra không có mùi, chỉ khi nào vi trùng ở vùng nách hay bộ phận sinh dục ngoài biến đổi các chất tiết ra ở vùng này thì mới gây mùi. Khảo cứu kể trên chia ra hai nhóm: một nhóm mặc áo thun 100% coton, nhóm còn lại mặc áo thun 100% polyester. Kết quả cho thấy vi trùng không bám vào các loại vải.
Ở các bà, vùng nách có nhiều vi trùng Staphylococcus aureus cho ra mùi bình thường.
Ở nách đàn ông, trái lại, có nhiều vi trùng Corynebacterium cho ra mùi khó ngửi.
Tại sao, áo polyester cho mùi nặng hơn áo coton? Lý do vì coton hấp thu chất ẩm, kể cả mùi hôi do vi trùng tạo ra, vì bị giữ trong sợi coton, không phát ra bên ngoài, nên ta không ngửi thấy.
Trường hợp polyester, không hấp thu được chất ẩm, mặt khác, lại giữ chất dầu của mồ hôi trên mặt các sợi polyester, khiến mùi hôi bốc lên mũi của người chung quanh.
Đặc biệt, người ta tìm thấy một vi trùng tên là Micrococcus làm ra mùi rất nặng, mọc trên sợi tổng hợp mà không sống trên da hay sợi coton, lạ chưa?
Vậy, thời để tránh cái mùi quái quỷ kia, nên sắm quần áo bằng sợi coton là hiệu quả nhất.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Michell Robert BBC News online
“Trust me. I’m a doctor”
Fitzpatrick’s Dermatology in general medicine 8th edition
TQK
Montreal 7/ 2018