Sistema eragilea: gurpilik gabe, autorik ez!

Zer da Raspbian?

Raspbian da RPi Fundazioak babesten duen sistema eragilea. Debianen komunitatean oinarritzen da, eta kode irekikoa da.

Raspbian sistema instalatzea

Instalatzeko, RPi Fundazioaren webgunean zintzilik dagoen ISO irudia deskargatu eta microSD txartelean kargatu behar da. Ez da kopiatu behar fitxategi soila bailitzan; erretzea deitzen zaion prozesua egin behar da. Erre esaten da CD eta DVD euskarrietan laserrez hala egiten delako; izan ere, ISO batek disko-irudi bat edo kopia bat gordetzen du, baina aintzat hartuta edukia era arruntean kopiatzean ez ikusi egiten zaien fitxategi ezkutuak eta abiokoak. Honela egiten da prozesua pausoz pauso:

1. Deskargatu:

Hau da 1.6 GB dituen ZIP fitxategia deskargatzeko lotura. Gaur-gaurkoz azkena dena aukeratu, Raspbian Stretch with desktop, hain zuzen ere.

2. Erre:

Oraindik ez dago sistema eragilerik kargatuta, eta beraz, RPi erabiltzeko microSD txartelean erre behar da .iso formatuko fitxategia. Adi ñabardura honi: baliokideak dira inoiz .img formatuan agertu izan diren disko-irudiak, eta, hortaz, prozesua ez da aldatzen. Beraz, aurrena, deskonprimatu egin behar da, eta, gero, 4 GB dituen ISOa eskuratu. Kontuan izan jarraibideak aldatu egiten direla ordenagailuko sistema eragilearen arabera:

  • Ubuntu
    1. Lehentasunez dakartza erretzeko aplikazioak. Ireki terminala teklatuan CTRL + ALT + T sakatuta; deskonprimitzeko, joan Deskargak karpetara:
        • cd /home/zure_erabiltzailea/Deskargak
        • gunzip 2017-09-07-raspbian-stretch.zip
    2. Horrela eskuratutako .iso fitxategia erre behar da. Jarraian, sartu micro SD txartela eta desmuntatu. Kontuan izan aginduak moldatu egin behar direla sistemak SD txartela izendatzeko moduaren arabera. Esate baterako, ondoko bi aginduetako lehenak zerrendan adierazten ditu sisteman izendatutako diskoen izenak, haien artean SDarena (adibidez, /dev/sdb1):
        • fdisk -l lists
        • sudo umount /dev/sdx
    3. Izena ezagututa, ez ahaztu x zuzen ordezkatzea dagokionarekin. Ondoren, badaezpada ere, ezarri FAT32 formatua:
        • mkfs.vfat /dev/sdx
    4. Pauso horiek eman behar dira txartelaren partizio bakoitzarekin (adibidez, sdb11 eta sdb12 agertuko lirateke). Txartela berria bada, ordea, partizio bakarra izango du eta behin bakarrik eginda nahikoa da. Azkenik, eman honako agindu hau micro SDan kargatzeko (10-20 minutu jo ditzake erretzeak, eta lasai hartu):
        • sudo dd if=/home/zure_erabiltzailea/Deskargak/2017-09-07-raspbian-stretch.iso of=/dev/sdx
  • Windows

Windowsen kanpoko programak erabili behar dira deskonprimitzeko, formatua emateko zein erretzeko, eta, hortaz, horiek ere aurretik deskargatu behar dira (ordena berean): 7zip, SD Formatter eta Win32 Disk Imager.

  • Mac

Windosen bezala, macOSen ere kanpoko programak erabili behar dira deskonprimitzeko, formatua emateko zein erretzeko, eta, hortaz, horiek ere aurretik deskargatu behar dira (ordena berean): The Unarchiver, SD Formatter.

3. Egiaztatu:

Begiratu ea gailu guztiak RPi3 plakara zuzen lotuta dauden: pantaila, sagua eta teklatua konektatuta, eta sarerako kablea lotuta (lotu gabe badago, lotu orain).

4. Txertatu:

microSD txartelerako zuloa dago RPi gailuko beheko aldean, USB ataken kontrako muturrean. Sartu bertan txartela, eta entxufatu elikadura-iturria. Martxan dago! Une batetik bestera agertuko da Raspbianen mahaigaina.

Euskarazko ezarpenak

Ongi etorri kode irekiko Raspbian sistemara! ala Welcome? Plataforma euskaraz dago, baina ez dago lehenetsita.

Edozein mahaigainetan bezala, atzeko irudia aldatzeko saguko eskuineko botoiari sakatu behar zaio.

Raspbian euskaraz izateko, joan menuko Hobespenak > Raspberry Pi Configuration atalera. Beste bide bat terminala erabiltzea da: ireki teklatua CTRL + ALT + T sakatuta, eta idatzi komando-lerroan sudo raspi-config (pasahitza raspberry da). Leku berera iristen da bi bideetatik. Bertan, aukeratu Localisation erlaitza, sakatu Set Locale botoiari eta ezarri aukerak menuak zabaltzean. Bukatzeko, sakatu OK hizkuntza aukeratzeko:

    • Hego Euskal Herrian: Language = Basque (Country = ES@euro (Spain))
    • Ipar Euskal Herrian: Language = Basque (Country = FR@euro (France)

Hizkuntza aukeratu ostean, erlaitz berean segi eta sakatu Set Timezone botoiari. Aukeratu berriro ondoz ondoko menu zabalgarriak eta sakatu OK. Area = Europe agertzen denean, aukeratu Hego Euskal Herrian Location = Madrid eta Ipar Euskal Herrian Location = Paris. Erlaitz berean, sakatu Keyboard botoiari eta aukeratu agertzen diren bi zerrendetan: Hego Euskal Herrian (Country = Spain eta Variant = Spanish) eta Ipar Euskal Herrian (Country = France eta Variant = French), eta sakatu OK. Azkenik, sakatu beheko Set WiFi Country botoiari, egin aukera menu zabalgarrian eta sakatu OK: Hego Euskal Herrian (Country = ES Spain) eta Ipar Euskal Herrian (Country = FR France).

Hobespen horiek guztiak aplikatzeko, sistemak berrabiarazteko eskatzen du, eta, beraz, baieztatu. Orain bai, Ongi etorri Raspbianera!