Rise of the Robot

ภาพที่ 3 ประมาณการว่าในปี 2030 จะ In-vitro meat (Cultured meat) เริ่มผลิตเพื่อการบริโภคได้จริงในราคาที่ถูกกว่าเนื้อสัตว์จากปศุสัตว์

การใช้ Blockchain และระบบเงินอิเลคทรอนิค จะทำให้บุคคลากรด้านการเงินและการธนาคารลดจำนวนลงเป็นอย่างมาก รวมถึงสาขาของธนาคารที่จะค่อยๆ น้อยลงไปเรื่อยๆ

เทคโนโลยี deep learning ที่ใช้สร้าง chatbot ที่ฉลาดมากขึ้น ซึ่ง chatbot เหล่านี้จะมาทดแทน customer service, telemarketer มากกว่า 90% ของงาน (ส่วนอีก 10% ที่เป็นปัญหาซับซ้อน จะยังคงต้องใช้มนุษย์ต่อไป)

แม้แต่งานบริการที่เราคาดกันว่าหุ่นยนต์จะมาแทนมนุษย์ได้ยาก ก็ยังจะได้รับผลกระทบจากการส่งออกบริการไปยังต่างประเทศเช่นอินเดียหรือทวีปแอฟริกาที่ประชากรวัยแรงงานจะเติบโตเพิ่มจำนวนถึงขีดสุดในช่วง 20 ปีข้างหน้านี้ (ถ้านับจากอัตราการเกิดอินเดียจะแซงจีนเป็นประเทศที่มีประชากรสูงที่สุดในโลก) และเทคโนโลยี Virtual Reality ที่จะพัฒนาก้าวกระโดดในยุคหน้านี้ จะทำให้เราสามารถทำงานบริการแบบข้ามทวีปได้โดยไม่ต้องเจอตัวเป็นๆ กันด้วยซ้ำ ประเทศค่าแรงสูงอย่างสหรัฐอเมริกา ประเทศในยุโรป หรือญี่ปุ่น ก็จะเจอการไหลออกของการเอาท์ซอร์สแรงงานไปยังแหล่งแรงงานที่มีราคาถูกมากขึ้นเรื่อยๆ

การเปลี่ยนแปลงด้านเทคโนโลยีในครั้งนี้มีแนวโน้มรุนแรงมากยิ่งกว่าการปฏิวัติอุตสาหกรรมหลังการค้นพบถ่านหินในศตวรรษที่ 18 เสียอีก เพราะการปฏิวัติอุตสาหกรรมในยุคนั้นสร้างงานจำนวนมากให้กับมนุษย์ ในขณะที่การปฏิวัติเทคโนโลยีในทศวรรษหน้านั้นเป็นสิ่งที่ตรงข้ามกันเลย

จากรัฐที่เคยต้องช่วยเหลือเฉพาะกลุ่มประชากรวัยเกษียณ กับประชากรทุพพลภาพ กลับต้องเพิ่มภาระอีกอย่างคือ การช่วยเหลือประชากรวัยแรงงานที่ไร้งาน

แน่นอนครับว่าสิ่งที่พวกเรากังวลกันเป็นเรื่องแรก จากการเข้ามาทดแทนกำลังแรงงานของเทคโนโลยีสมัยใหม่ ก็คืออัตราการว่างงานที่จะเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วในประเทศพัฒนาแล้ว แต่ในความจริงแล้ว การเปลี่ยนแปลงที่รุนแรงนี้จะเกิดผลกระทบต่อเนื่องไม่เพียงแต่กับประชากรแรงงาน แต่จะส่งผลไปถึงกลุ่มประชากรวัยเกษียณอีกด้วย และท้ายที่สุดมันอาจจะรุนแรงถึงขั้นทำลายความมั่นคงของรัฐเลยทีเดียว

นั่นก็คือปฏิกริยาลูกโซ่ถัดไปที่จะไปสู่สังคมผู้สูงอายุ

2. Social Security Crisis

เรื่องของ aging society นั้นถูกพูดถึงกันมานานแล้ว อ้างอิงจากเว็บไซต์ populationpyramid ประมาณการกันว่าในปี 2100 ประชากรไทยจะลดจำนวนลงจาก 68 ล้านคนมาอยู่แถวๆ 40 ล้านคน (-41%) ส่วนญี่ปุ่น ประชากรจะลดจาก 127 ล้านคน เหลือเพียงแค่ 83 ล้านคน (-34%)

ในขณะที่ประเทศพัฒนาแล้วส่วนใหญ่ประชากรมีจำนวนลดลงเนื่องจากอัตราการเกิดต่ำมากจากค่านิยมของคนยุคใหม่ที่ไม่นิยมการมีบุตร และอัตราการตายต่ำจากพัฒนาการของเทคโนโลยีทางการแพทย์ ในขณะที่ประเทศในกลุ่มแอฟริกากลับมีอัตราการเกิดที่เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว ทำให้โครงสร้างประชากรในอนาคตเปลี่ยนแปลงแตกต่างกันมากในแต่ละทวีป

ภาพที่ 4 เปรียบเทียบประชากรปี 2015 และประชากรคาดการณ์ปี 2035 ในกรณีที่ไม่เกิดสงครามโลกครั้งที่สาม (ลองเล่นได้ที่เว็บไซต์ http://populationpyramid.net)

ลองคิดภาพนะครับว่า ในประเทศพัฒนาแล้วคนวัยแรงงานไม่มีงานทำ ทำให้รัฐบาลขาดรายได้จากการเก็บภาษี รวมไปถึงรายได้ของระบบประกันสังคมก็จะขาดหายไปอย่างมาก

แถมยังต้องเจอกับปัญหาเรื่องการเพิ่มปริมาณของประชากรวัยเกษียณ เมื่อคนเกิดน้อยลง แถมตกงาน รัฐขาดรายได้ แต่ตรงกันข้ามคนวัยเกษียณกลับเพิ่มขึ้น

Social Security Trust Fund ของสหรัฐอเมริกาเริ่มเกิดอาการกระแสเงินสดติดลบมาตั้งแต่ปี 2010 (รายได้ที่เก็บจากประชากรวัยแรงงาน น้อยกว่ารายจ่ายที่จ่ายให้กับประชากรวัยเกษียณ ทำให้เกิดงบประมาณขาดดุล) และแนวโน้มว่ากองเงินประกันสังคมขนาด $2.7 ล้านล้านเหรียญอาจจะหมดเกลี้ยงเหลือ 0 ภายในปี 2030 (ซึ่งจริงๆ แล้วการประมาณการนี้ยังไม่ได้คำนวนความเร่งของพัฒนาการเทคโนโลยีที่จะทำให้ประชากรวัยแรงงานตกงานมากขึ้นในสิบปีข้างหน้านี้นะครับ)

ภาพที่ 5 ประกันสังคมสหรัฐเริ่มเข้าสู่ภาวะขาดดุลตั้งแต่ปี 2010 และมีแนวโน้มขาดดุลหนักขึ้นเรื่อยๆ จากรายได้ที่น้อยลง และรายจ่ายที่มากขึ้นตามจำนวนผู้สูงอายุ

วิบากกรรมซ้ำกองทุนประกันสังคมของประเทศพัฒนาแล้วอีกต่อหนึ่ง ก็คือเงินกองกลางที่ประกันสังคมเก็บเอาไว้ จำเป็นจะต้องหาผลตอบแทนที่ความเสี่ยงต่ำ ส่วนใหญ่กองทุนประกันสังคมจึงมักจะปล่อยกู้ให้กับรัฐบาลในรูปแบบของการซื้อพันธบัตร ประกันสังคมของสหรัฐเป็นเจ้าหนี้รายใหญ่ให้กับรัฐบาลมานาน ถือพันธบัตรสหรัฐอยู่เป็นสัดส่วนคือเกือบ 100% ของเงินกองทุน..!! ($2.7 ล้านล้าน) เป็นเจ้าหนี้อันดับ 1 ของรัฐบาล คิดเป็นสัดส่วนหนี้ประมาณ 14.4% ของมูลหนี้ $19 ล้านล้านเหรียญ มากกว่าปริมาณพันธบัตรสหรัฐที่ญี่ปุ่นกับจีนถือรวมกันเสียอีก..!! (แต่ในระยะยาวถ้ารัฐบาลสหรัฐยังผลาญเงินเป็นกระดาษแบบนี้ FED จะกลับกลายมาเป็นเจ้าหนี้อันดับ 1 แทน)

ภาพที่ 6 สัดส่วนเจ้าหนี้ของสหรัฐอเมริกา (อัพเดทกลางปี 2016) ในที่นี้ถ้าไม่นับสถาบันและนักลงทุนรายย่อย กองทุนประกันสังคมเป็นเจ้าหนี้อันดับ 1 ถึง 14.4% หรือ $2.7 ล้านล้าน

แต่แนวโน้มอัตราดอกเบี้ยทั่วโลกกลับลดลงอย่างต่อเนื่อง ในระดับที่บางประเทศอัตราดอกเบี้ยพันธบัตรเข้าขั้นติดลบไปแล้ว (สวิสเซอแลนด์, ญี่ปุ่น, เยอรมัน) นั่นหมายความว่า เจ้าหนี้อย่างประกันสังคม ไม่เพียงแต่จะได้ผลตอบแทนต่ำลงเรื่อยๆ ยังจะเจอสถานการณ์ที่เงินต้นลดลงจากอัตราดอกเบี้ยที่ติดลบซะอีก และนี่เป็นระเบิดเวลาก้อนใหญ่ที่ซ่อนอยู่ในระบบประกันสังคมของประเทศพัฒนาแล้วแทบทุกประเทศ (ความเห็นส่วนตัวของผม FED จำเป็นจะขึ้นดอกเบี้ยก็เพราะแรงกดดันจากระเบิดก้อนนี้ เรื่องเศรษฐกิจฟื้นตัวอะไรนั่นผมไม่ให้น้ำหนักซักเท่าไหร่)

รายได้น้อยลงฮวบฮาบ รายจ่ายเพิ่มขึ้นปรี้ดๆ แถมเงินกองกลางที่มีก็ผลตอบแทนต่ำติดดิน ถ้าปล่อยให้เป็นแบบนี้ต่อไป ระบบประกันสังคมของประเทศพัฒนาแล้วทั่วโลกก็จะเข้าสู่ภาวะล้มละลายในที่สุด (ประมาณการกันว่าระบบประกันสังคมของสหรัฐจะล้มละลายภายในไม่เกิน 10-20 ปีข้างหน้านี้แล้ว)

คำถามคือ ระบบประกันสังคมจะรอดได้ยังไง..?

1. หาทางเพิ่มรายได้..? อันนี้ยากมากถึงมากที่สุด ในเมื่อคนไม่มีงานทำ ประกันสังคมจะสร้างรายได้จากไหน
2. หาทางลดรายจ่าย..? อันนี้พอเป็นไปได้บ้าง ด้วยเทคโนโลยีที่พัฒนาอย่างก้าวกระโดด ต้นทุนการรักษาพยาบาลอาจจะลดลงเป็นเงาตามตัว แต่ก้างขวางคอชิ้นใหญ่คือ ธุรกิจยักษ์ใหญ่ในเซกเตอร์ healthcare แทบทั้งหมดไม่ใช่องค์กรการกุศล และคงจะไม่ช่วยรัฐในการลดต้นทุนได้ง่ายอย่างที่คิด
3. หาทางเพิ่มผลตอบแทนของกองทุน..? อันนี้จะมาพร้อมกับความเสี่ยง นั่นก็คือการที่กองทุนประกันสังคมจะทิ้งพันธบัตรรัฐบาล และโยกเงินไปลงทุนในสินทรัพย์อื่นที่ผลตอบแทนน่าจะสูงกว่า เช่น หุ้น หรือหุ้นกู้เอกชน

ตัวอย่างของทางออกนี้มีให้เห็นแล้วในปี 2014 กองทุนประกันสังคมของประเทศญี่ปุ่น (GPIF: Government Pension Investment Fund) ที่มีขนาดกองทุน $1.2 ล้านล้านเหรียญสหรัฐ ลดการถือพันธบัตรรัฐบาล และเพิ่มสัดส่วนการลงทุนในหุ้นญี่ปุ่นจาก 12% เป็น 25% หรือย้ายไปถือหุ้นถึง 1 ใน 4 ของกองทุน!! (และนี่เป็นเหตุผลหนึ่งที่ Nikkei วิ่งขึ้นมาเยอะมากในช่วง 2014-2015)

ภาพที่ 7 กองทุนประกันสังคมของญี่ปุ่น (GPIF) เพิ่มสัดส่วนการลงทุนในหุ้น และลดการลงทุนในพันธบัตร

แต่แน่นอนว่าการตัดสินใจทางเลือกนี้ย่อม ‘เพิ่มความเสี่ยง’ ให้กับกองทุนอย่างเลี่ยงไม่ได้ ถ้าตลาดหุ้นพัง นั่นหมายถึงเงินของประชาชนจะหายไปทันที (Nikkei มี market cap ลดลงเกือบ 30% ในช่วงปลายปี 2015 ถึงกลางปี 2016 แน่นอนว่าเงินกองกลางของ GPIF ก็ลดลงตามไปด้วยไม่มากก็น้อย)

เราลองมาดูสมการกันว่า b = a + c ถ้าเกิด a ลดลงเร็วกว่า b ยังไงแล้วทางเลือกเดียวก็คือต้องเพิ่ม c ให้ได้

ในทางทฤษฏีถ้าจะเพิ่มผลตอบแทนของกองทุน มีแค่สองทางครับ ก็คือ ทิ้งพันธบัตร หรือเพิ่มผลตอบแทนให้พันธบัตรใหม่ ด้วยการขึ้นอัตราดอกเบี้ย หรืออาจจะต้องทำทั้งสองทาง

ซึ่งทั้งสองทางจะทำให้เกิดปฏิกริยาลูกโซ่ลำดับที่สาม ก็คือ วิกฤติภาระหนี้ภาครัฐ หรือ Soverign Debt Crisis ที่จะเป็นระเบิดลูกใหญ่กว่าที่อาจจะตามมา ซึ่งผมจะมาเล่าให้ฟังต่อในตอนที่ 2 เพราะเขียนเพลินๆ ตอนนี้เริ่มยาวเกินไปเสียแล้ว

PS. บางคนอาจจะสงสัยว่า GPIF ทิ้งพันธบัตรรัฐบาลญี่ปุ่นไปถือหุ้น แล้วทำไม yield พันธบัตรญี่ปุ่นไม่พุ่ง กลับดิ่งต่ำไปกว่าเดิม (ในช่วงนั้น) แล้วใครกันเป็นคนที่มารับซื้อพันธบัตรที่ GPIF ทิ้งออกมา..? ความจริงแล้ว ธนาคารกลางญี่ปุ่นหรือ BOJ นี่แหละครับ ที่ควบคุม yield curve ของพันธบัตรเอาไว้ ด้วยการกว้านซื้อพันธบัตรที่ GPIF ทิ้งออกมา (BOJ’s bond-buying program) มันเหมือนการลักไก่ที่ FED พิมพ์แบงค์ให้รัฐบาลสหรัฐใช้จ่าย ของญี่ปุ่น BOJ ก็พิมพ์เงินมารับซื้อหนี้ของรัฐบาลญี่ปุ่นจาก GPIF เหมือนกัน ธนาคารกลางของพวกประเทศมหาอำนาจเล่นกันแบบนี้ระยะยาวน่ากลัวจะเกิดวิกฤติพันธบัตรมาก

อ่านต้นฉบับที่นี่...

ภาพที่ 2: สัดส่วนการถือพันธบัตรของธนาคารกลาง ซึ่งตอนนี้ QE ของ ECB นำโด่งไปแล้ว

ช่วงปลายปีดันมีข่าวว่า ECB วางแผนจะลดและหยุด QE

ECB หยุด QE แล้วไงต่อ..?

ตอนนี้ ECB ถือพันธบัตรของยูโรโซนอยู่ 40% ของพันธบัตรรัฐบาลทั้งหมด..!?!

และถ้าดูในรูปจะเห็นว่าที่ผ่านมา ECB ซื้อพันธบัตรในปริมาณเกิน 2.5 เท่าของพันธบัตรที่รัฐบาลของประเทศในยุโรปออกมาในรอบ 1 ปีเลยทีเดียว ถือว่าทำสถิติสูงสุดในทุกประเทศที่เคย QE กราฟนี้เป็นตัวบ่งบอกได้ดีว่า วิกฤติยุโรปจริงๆ มันเน่าเฟะมากขนาดไหน

และถ้า ECB หยุดพิมพ์เงิน.. ก็ไม่มีเงินไปซื้อพันธบัตรเพิ่ม

คำถามคือ ใครจะซื้อพันธบัตรรัฐบาลในยุโรปต่อจาก ECB..?

การซื้อขายพันธบัตรก็คล้ายๆ หุ้นครับ

ถ้าหุ้นไม่มีฝั่ง Bid ราคาหุ้นก็ทิ้งดิ่ง

ถ้าพันธบัตรไม่มีฝั่ง Bid ราคาพันธบัตรก็ทิ้งดิ่ง (Yield ก็จะพุ่งแบบที่พันธบัตรกรีซเคยเป็นมาก่อน)

ดังนั้น ECB ต้องมีแผนรองรับถ้าจะหยุด QE จริง ทำยังไงที่จะทำให้พันธบัตรรัฐบาลเน่าๆ แบบที่ ECB ซื้อมาสะสมมีคนอยากได้ต่อไป..?

ตอนนี้ ECB กำลังผลักดัน proposal ที่จะออก Eurobond..!!

ฟังดูเท่ห์น่าเชื่อถือนะครับ

แต่จริงๆ Eurobond ก็เป็นเหมือนเอาพันธบัตรของหลายประเทศในยุโรปที่ทั้งเน่าและไม่เน่ามาจับมัดรวมกัน และแต่งหน้าแต่งตาให้ใหม่ เรียกว่า Eurobond ใส่ตะกร้าล้างน้ำ ออกขายให้นักลงทุน

วิธีการมันก็คล้ายๆ ตอนวิกฤติ subprime ในอเมริกาที่เอาพวก Subprime มามัดรวมกันเป็น MBS แล้วเอา MBS มามัดรวมเป็น CDO น่ะแหละครับ คล้ายๆ กัน คือแอบเอาไข่เน่าใส่ผสมลงไปในถาดไข่ปกติแล้วมัดรวมขายในราคาหลอกลวงผู้บริโภค เป็นกระบวนการที่นักการเงินตั้งชื่อเท่ห์ๆ ว่า Securitization ซึ่งเคยเกือบทำลายมหาอำนาจอย่างสหรัฐอเมริกามาแล้ว

ของที่เน่า จะแต่งหน้าทาปากให้สวยยังไง ข้างในมันก็ยังเน่าอยู่วันยังค่ำ Eurobond (ถ้ามันเกิดจริง) มันเป็นแค่การเตะถ่วงปัญหาความเน่าของยุโรปไปในอนาคตแค่นั้นแหละครับ และถึงเวลาที่เตะถ่วงไม่ได้ เมื่อทุกคนรู้ความจริงและไม่มีใครอยากได้ Eurobond มันก็จะระเบิดแบบที่ subprime เคยระเบิดมาก่อน

ผลสรุป ECB ประกาศต่ออายุ QE ไปเรื่อยๆ แบบไม่มีกำหนด (แม้จะลดวงเงิน QE ลงก็ตาม) ซื้อเวลาตายของกลุ่มยูโรออกไปอีก

แปลกดีครับที่หุ้นยุโรปและเงินยูโรในปีนี้วิ่งกลับขึ้นมาสู่ภาวะกระทิงอีกครั้ง ในขณะที่ดอลล่าร์อ่อนตัวลงต่อเนื่อง (ซึ่งผมคาดการณ์ผิดว่าจะอ่อนไม่นานก่อนจะกลับตัวมาแข็งใหม่ แต่ตอนนี้ลากยาวมาหลายเดือนละครับ) ทั้งๆ ที่ตั้งแต่ปัญหาปี 2011 จนถึงตอนนี้ ผมไม่เห็นว่ายุโรปมีพัฒนาการที่ดีขึ้นตรงไหนเลย

ความเห็นส่วนตัว ผมยังเชื่อว่าการแข็งค่าของยูโรตอนนี้เป็นเพียงแค่ภาพลวงตาระยะสั้น และผมเชื่อว่ายุโรปไม่ได้ฟื้น (ในระดับฐานราก) ปัญหาทุกปัญหาที่กลุ่มยูโรเคยมี มันยังอยู่อย่างครบถ้วน และกลับจะหนักข้อขึ้นกว่าเดิมเสียอีก

ปัญหาของยูโร คือการรวมกลุ่มที่ครึ่งๆ กลางๆ ยุบรวมใช้เงินสกุลเดียวกัน แต่กลับแยกหนี้ของแต่ละประเทศออกจากกัน แต่ละประเทศมีพันธบัตรของตัวเอง เครดิตแตกต่างกันไป แต่ล้วนซื้อขายเป็นสกุลเงินยูโร

คหสต. ผมคิดว่าทางเดียวที่พอจะช่วยแก้วิกฤติหนี้ของกลุ่มยูโรในระดับฐานราก คือการรวมหนี้ของทุกประเทศในกลุ่มยูโรเข้าเป็น single euro debt ไม่ใช่แค่หนี้ในอนาคต แต่คือหนี้ในอดีตทั้งหมดที่กลุ่มยูโรมีต้องพร้อมที่จะถูกลดมูลค่า (Devaluation) ซึ่งก็พอเดาได้ว่ามันคงเป็นไปไม่ได้เลย โดยเฉพาะเยอรมันไม่เอาด้วยแน่ๆ

พักปัญหาหนี้ยูโรไว้ก่อน แล้วปิดท้ายกันด้วย หนี้ญี่ปุ่น

หนี้ญี่ปุ่น

อันนี้ผมขอเล่าแค่สั้นๆ เพราะญี่ปุ่นก็ไม่ต่างไปจากสหรัฐอเมริกาและกลุ่มยูโรครับ คือภาระหนี้ท่วมจากการกระตุ้นเศรษฐกิจแบบไร้ผลมาอย่างยาวนานร่วม 30 ปี เพื่อฉุดกระชากให้ประเทศญี่ปุ่นพ้นจากภาวะเงินฝืดเรื้อรัง (ซึ่งเป็นประเด็นปัญหาที่น่าสนใจมากๆ ในทางเศรษฐศาสตร์ ซึ่งผมน่าจะมีโอกาสเล่าสู่กันฟังในโพสต่อๆ ไปถ้ามีพลังเขียนมากพอ)

โพสที่แล้วผมเล่าไปแล้วว่าประกันสังคมของญี่ปุ่นเจอปัญหาว่าผลตอบแทนของการถือพันธบัตรต่ำมาก จนต้องทิ้งพันธบัตรรัฐในพอร์ตโฟลิโอ ย้ายไปถือหุ้นซึ่งผลตอบแทนสูงกว่าแทน

เอาล่ะสิครับ “ทิ้งพันธบัตร” คำนี้น่ากลัวมากครับ ผมจะลองยกตัวอย่างง่ายๆ ให้ฟัง

ลองคิดกันเล่นๆ ครับ ถ้าคุณปล่อยกู้ให้เพื่อนคุณคนนึง แต่เมื่อคุณรู้สึกไม่อยากจะเป็นเจ้าหนี้อีกต่อไปแล้ว (อาจจะเพราะผลตอบแทนต่ำ หรือเครดิตลูกหนี้ไม่ดี หรืออะไรก็ตามแต่) คุณก็จะรีบขายหนี้ต่อให้คนอื่นให้เร็วที่สุดเท่าที่จะทำได้

พอคุณอยากรีบขายหนี้ คุณก็จำเป็นจะต้องลดราคาหนี้ลง พอลดราคาหนี้ลง อัตราดอกเบี้ยก็เพิ่มสูงขึ้นเมื่อเทียบกับราคาขายลด ยกตัวอย่าง หนี้ 100 บาท อัตราดอกเบี้ย 1.5% ถ้าเจ้าหนี้กลัวหนี้สูญ อยากรีบขายหนี้ เลยลดให้เหลือ 90 บาท พอคำนวนแล้ว 90 บาทได้ผลตอบแทน 1.5 บาท นั่นก็คือ อัตราดอกเบี้ยเทียบราคาปรับลดแล้วเพิ่มเป็น 1.67% นั่นเอง

คุณก็เหมือนกองทุนประกันสังคมของญี่ปุ่น และลูกหนี้ของคุณก็คือรัฐบาลญี่ปุ่น

ตามหลักแล้วถ้าคุณขายพันธบัตรทิ้ง Yield พันธบัตรจะยิ่งเพิ่มสูงขึ้น (บ่งบอกถึงความเสี่ยงของพันธบัตรนั้นๆ เช่น กรีซที่ผมเคยพูดถึงว่า Yield พันธบัตรพุ่งสูงถึงกว่า 20% แปลได้ว่ามันเสี่ยงแบบสุดๆ) เพราะคนแห่ขายพันธบัตรในราคาถูกลง

นี่แหละปรากฏการณ์ที่เราได้ยินบ่อยๆ ว่า “Yield พุ่ง” จริงๆ ก็คือราคาขายพันธบัตรถูกลงนั่นเอง ยิ่งขายพันธบัตรถูกลงแค่ไหน Yield ยิ่งพุ่งแรงเท่านั้น ดังนั้นเวลาคุณเห็น Yield พุ่ง คุณพอจินตนาการได้เลยว่าคนโยนซ้ายพันธบัตรกันแบบหน้ามืดตามัวแน่นอน

แต่แปลกไหมครับ Yield พันธบัตรญี่ปุ่น เคยต่ำยังไงก็ยังต่ำอย่างนั้น บางครั้งเด้งสูงขึ้นมานิดนึง ซักพักก็ค่อยๆ ลดลงไปในระดับปกติ

นั่นแปลว่าพันธบัตรญี่ปุ่นน่าเชื่อถือใช่หรือเปล่า..?

เอาจริงๆ แล้วตรงข้ามเลย ทุกท่านทราบหรือไม่ครับ สาเหตุที่คนแห่ทิ้งพันธบัตรของรัฐบาลญี่ปุ่นแต่ Yield กลับไม่เพิ่มสูงขึ้นเพราะธนาคารกลางญี่ปุ่นหรือ BOJ โกงเกม!!

BOJ มีนโยบาย Bond Buying Program พูดง่ายๆ ว่า BOJ พิมพ์เงิน QE แบบไม่จำกัด เพื่อนำมากว้านซื้อพันธบัตรรัฐบาลที่มีคนโยนทิ้งออกมาแบบ unlimited เพื่อกด Yield ให้ต่ำติดดินไปเรื่อยๆ

โคตรโกง..!!

นั่นแปลว่าในระยะยาวหากมีคนทิ้งพันธบัตรรัฐบาลมากๆ เข้า BOJ ก็จะเข้าไปทรงเดียวกันกับ ECB คือในที่สุด BOJ จะกลายไปเป็นเจ้าหนี้อันดับหนึ่งของรัฐบาล!! (ปัจจุบันเจ้าหนี้อันดับ 1 ของรัฐบาลญี่ปุ่นก็คือประชาชนญี่ปุ่นเอง แต่หลังๆ ประชาชนญี่ปุ่นก็เริ่มถือพันธบัตรรัฐไม่ไหวละครับ พอเข้าวัยเกษียณ ก็ต้องเริ่มขายพันธบัตรมาใช้จ่ายแล้ว รวมถึงคนวัยทำงานบางคนก็ทนกับผลตอบแทนต่ำติดดินของพันธบัตรไม่ไหว ก็จำต้องขายเพื่อย้ายเงินไปลงทุนสินทรัพย์อื่น)

สัญญาณนี้เป็นสัญญาณที่อันตรายมากครับ เพราะมันคือสัญญาณที่บ่งบอกว่า รัฐหมดความน่าเชื่อถือแล้ว ไม่มีใครอยากปล่อยกู้ให้รัฐบาลจนธนาคารกลางต้องมาแบกรับภาระนี้ไว้กับตัวเอง..

(ซึ่งใครที่อ่านบทความเรื่อง Bitcoin ของผมในหลายตอนที่เขียนมา จะเริ่มเชื่อมโยงภาพได้ว่า ทำไม Cryptocurrency จึงเริ่มได้รับความน่าเชื่อถือ นั่นเพราะนักลงทุนเริ่มเสื่อมความเชื่อถือในภาครัฐลง และเริ่มแสวงหาแนวทางการลงทุนทางเลือก ซึ่ง Cryptocurrency เป็นสินทรัพย์ที่เป็น “อิสระ” จากรัฐจึงเติบโตอย่างรวดเร็วและรุนแรง สองสิ่งนี้เกิดในเวลาไล่เลี่ยกันไม่ใช่เรื่องบังเอิญ)

การที่ธนาคารกลางต้องมารับภาระเป็นเจ้าหนี้รายใหญ่ของรัฐนั้นเป็นสัญญาณที่บ่งบอกว่า ธนาคารกลางของมหาอำนาจเหล่านี้จะหยุดพิมพ์เงินไม่ได้..!!

เพราะถ้าหยุดพิมพ์เงิน ก็จะไม่มีเงินไปให้รัฐกู้

เมื่อไม่มีเงินให้รัฐกู้ ทุกอย่างก็ end game รัฐบาลล้มละลาย ไม่มีเงิน ไม่มีใครให้กู้อีก คืนเงินต้นก็คืนเจ้าหนี้ไม่ได้ จบด้วยการชักดาบ default หมดความน่าเชื่อถือ และกระทบเป็นลูกโซ่ไปทั้งโลก

หลายคนคิดว่า วิกฤติหนี้ภาครัฐหรือ Sovereign Debt Crisis ของชาติมหาอำนาจไม่มีวันเกิดขึ้น บางคนคิดว่า ดอลล่าร์ ไม่มีวันล่มสลาย รัฐบาลสหรัฐจะสามารถสร้างหนี้ไปได้เรื่อยๆ ตลอดกาล

โพสหน้าผมจะเล่าสมมติฐานของผมให้ฟังกันครับ ว่าการเกิดของเทคโนโลยีอย่าง Cryptoasset และ Cryptocurrency จะสั่นสะเทือนตลาดพันธบัตรของรัฐบาลและเร่งให้เกิดวิกฤติหนี้ภาครัฐได้อย่างไร..?

เริ่มยาวไปแระ ขอต่อโพสหน้านะ.. ^^”

อ่านต้นฉบับที่นี่...