Άλκης Αλκαίος

«Ήταν λεβέντης. Δεν σε άφηνε καν να αντιληφθείς το πρόβλημά του, ούτε του άρεσε να συζητά για όσα είχε ζήσει στο παρελθόν. Πάντα μιλούσε για το μέλλον. Μπορεί να ήταν κλεισμένος σ’ ένα δωμάτιο, αλλά το δωμάτιο αυτό είχε παράθυρα σ’ όλον τον κόσμο»

– Μίλτος Πασχαλίδης, «Αγύριστο κεφάλι – ο Άλκης Αλκαίος που γνώρισα»

Ο Άλκης Αλκαίος, κατά κόσμο Βαγγέλης Λιάρος, ήταν Έλληνας ποιητής και στιχουργός. Τα ποιήματά του έγιναν γνωστά χάρη στη μελοποίησή τους από τον Θάνο Μικρούτσικο αρχικά, και στη συνέχεια και από άλλους μουσικούς και τραγουδιστές, όπως ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου, ο Σωκράτης Μάλαμας και ο Μίλτος Πασχαλίδης.

Βασική πηγή έμπνευσης για τα ποιήματά του αποτέλεσε η δικτατορία και τα βιώματά του κατά την διάρκειά της. Σύμφωνα με μαρτυρίες, είχε συμμετάσχει στην πρώτη απόπειρα δραπέτευσης του Αλέκου Παναγούλη, ο οποίος βρισκόταν στην φυλακή μετά από αποτυχημένη απόπειρα δολοφονίας του Γιώργου Παπαδόπουλου. Στη συνέχεια, συνελήφθη, βασανίστηκε άγρια και τα τραύματα τού δημιούργησαν σοβαρά νευρολογικά και κινητικά προβλήματα. Εξαιτίας αυτών, με το πέρασμα των χρόνων ήταν αναγκασμένος να περνάει τις μέρες του κλεισμένος στο σπίτι του, ξαπλωμένος στο κρεβάτι του. Όμως, το γεγονός αυτό δεν τον σταμάτησε από το να γράψει ποιήματα.

Το 1997 ο Θάνος Μικρούτσικος διάβασε το ποίημα του Αλκαίου «Ριζοσπάστης» και προχώρησε σε συνεργασία με τον ποιητή. Το 1978 ο δίσκος του «Τραγούδια για την λευτεριά» συμπεριελάμβανε και το ποίημα «Φλεβάρης 1848». Από τότε ο Μικρούτσικος έχει μελοποιήσει πολλά ποιήματα του Αλκαίου με αποκορύφωμα την κυκλοφορία του δίσκου «Εμπάργκο», όπου ο ποιητής υπογράφει όλους τους στίχους. Ο δίσκος περιέχει εξαιρετικά τραγούδια όπως «Το κακοήθες μελάνωμα» και «Πιρόγα». Το 1983, μάλιστα, βγαίνει η μόνη ποιητική συλλογή του: «Εμπάργκο – Ποιήματα».

Άλλη μια επιτυχία του Άλκη Αλκαίου ήταν το 1999, όταν κυκλοφόρησαν τα τραγούδια «Ρόζα» και «Πάντα γελαστοί». Επίσης, συνεργάστηκε με τον Μάριο Τόκα, με τον οποίο δημιουργούν τον δίσκο «Εντελβάις», που ερμηνεύει ο Δημήτρης Μητροπάνος. Στη συνέχεια συνεργάστηκε με πολλούς έντεχνους τραγουδιστές και μουσικούς. Με κάποιους από αυτούς είχε αναπτύξει και στενές σχέσεις φιλίας. Ο Μικρούτσικος έλεγε πως ο Αλκαίος ήταν ένας ποιητής που παρίστανε τον στιχουργό. Ο Μίλτος Πασχαλίδης έγραψε το βιβλίο «Αγύριστο κεφάλι – ο Άλκης Αλκαίος που γνώρισα», με το οποίο μοιράστηκε τις προσωπικές του εμπειρίες με τον ποιητή. Μάλιστα, το 2015 του αφιέρωσε και μια συναυλία του, τραγουδώντας μία μίξη από τα πιο γνωστά του τραγούδια.

Ο ποιητής Οδυσσέας Ιωάννου του αφιερώνει το ακόλουθο ποίημα –και στη συνέχεια τραγούδι με τίτλο «Μικρές Νοθείες»– ως μια μορφή βιογραφίας του:

Ποτέ του δεν κατάφερε να βγει σε μια λιακάδα 

και ζει με ό,τι περίσσεψε από ένα σκάρτο ποίημα

τα πρωινά σηκώνεται με μια βαριά ζαλάδα

και λέει πως τον ξύπνησε ένα μεγάλο κύμα 

Κρεμάει τις αφίσες του στα παράθυρά του 

κρύβει το φως μα κρύβει κι όλα τ' άλλα

γιατί το μόνο που λαχτάρησε ως λάφυρά του 

είναι μια θάλασσα να φτάνει ως τη σκάλα

Βάζει σημάδια με στυλό πάνω στον τοίχο του

μετράει το ύψος του που πόντο πόντο χάνει

μα κάθε βράδυ όταν βγαίνει απ' τον ύπνο του

στέκεται όρθιος και τρυπάει το ταβάνι

Είναι που ονειρεύεται πως φεύγει για ταξίδια

πως μπαίνει μέσα σε παλιές φωτογραφίες

ξέρει αν μπορούσε θα ‘κανε μία απ’ τα ίδια

αλλά τι νόημα έχει το όνειρο χωρίς μικρές νοθείες.