Η Ευρώπη Μέσα από τους Ύμνους των Χωρών της

Το Ευρωπαϊκό πρόγραμμα Erasmus+ KA3 “Teachers4Europe: Setting an Agora for Democratic Culture” (2018-2021) λειτούργησε για μαθητές του σχολείου μας, με συμμετοχή και παιδιών από το Πρότυπο Λύκειο Αναβρύτων, δίνοντας το έναυσμα να μελετήσουμε τις αξίες των 27 χωρών της Ε.Ε. μέσα από τους εθνικούς τους ύμνους.

ΑΥΣΤΡΙΑ

Οι στίχοι γράφτηκαν από την Πάουλα φον Πρεράντοβιτς το 1947 και η μουσική γράφτηκε το 1791 από τον Μότσαρτ ή τον Χόλτσερ. Πριν από το 1947, η Αυστρία είχε τον γερμανικό εθνικό ύμνο και αργότερα απέκτησε δικό της.

Στο άσμα προβάλλονται ο θαυμασμός της φύσης, ο σεβασμός στη θρησκεία, η αφοσίωση στην πατρίδα, η εργατικότητα και η ενότητα.

ΒΕΛΓΙΟ

Η συγγραφή του ύμνου πραγματοποιήθηκε την περίοδο της βέλγικης επανάστασης το 1830, όταν το Βέλγιο απέκτησε την ανεξαρτησία του. Τον ύμνο συνέγραψε ο Louis-Alexandre Dechet. Το 1860, διαμορφώθηκε και πάλι ο ύμνος αλλά αυτή τη φορά από τον τότε πρωθυπουργό του Βελγίου Τσαρλς Ρότζερ, ο οποίος άλλαξε τις «άγριες» λέξεις που απευθύνονταν στον Πρίγκιπα της Οράγγης.

Αναδεικνύεται η θυσία, η ανδρεία και η αγάπη για την πατρίδα, η ενότητα και η σημασία της δικαιοσύνης, της ελευθερίας και της αξίας του πολιτεύματος.

ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ

«Μίλα Ρόντινο», στα ελληνικά «Αγαπημένη πατρίδα», είναι ο εθνικός ύμνος της Βουλγαρίας. Είναι βασισμένος στη μουσική και τους στίχους του τραγουδιού «Περήφανη οροσειρά του Αίμου» του Τσβετάν Ραντοσλάβοφ, γραμμένου το 1885.

Αντίθετα με τους περισσότερους ευρωπαϊκούς εθνικούς ύμνους, δεν αναφέρεται στον πόλεμο και στην ελευθερία, αλλά εξυμνεί την ομορφιά της φύσης στη βουλγαρική επικράτεια.

ΓΑΛΛΙΑ

Η Μασσαλιώτιδα αποτελεί ένα εμβατήριο το οποίο γράφτηκε στην πόλη του Στρασβούργου στις 17 Απριλίου του 1792, τη νύχτα της κήρυξης του πολέμου μεταξύ της επαναστατημένης Γαλλίας και της Αυστρίας. Ο πόλεμος αυτός ονομάστηκε Πόλεμος του Πρώτου Συνασπισμού και ήταν η πρώτη μεγάλη απόπειρα των ευρωπαϊκών βασιλείων να καταπνίξουν την γαλλική επανάσταση. Τόσο η συγγραφή των στίχων όσο και η σύνθεση της μουσικής ανήκει στον Γάλλο αξιωματικό Ρουζέ ντε Λιλ.

Ο ύμνος λειτουργεί ως προσκλητήριο στον αγώνα για την ελευθερία της πατρίδας, στον οποίο οι πολίτες πρέπει να πολεμήσουν με όλη τους την ψυχή για την δόξα.

ΓΕΡΜΑΝΙΑ

Η μελωδία προέρχεται από έναν αυτοκρατορικό ύμνο του Χάυντν που παρουσιάστηκε το 1797. Οι στίχοι γράφτηκαν το 1841 από τον August Heinrich Hoffman von Fallersleben. Κατά την επεξεργασία των στίχων μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου αφαιρέθηκε η έννοια της υπεροχής της Γερμανίας και του γερμανικού λαού.

Έτσι ο ύμνος αναφέρεται στη σύμπραξη των Γερμανών πολιτών, οι οποίοι πνευματικά και σωματικά μάχονται με σκοπό την επίτευξη της ενότητας, της δικαιοσύνης και της ελευθερίας.

ΔΑΝΙΑ

Ο ύμνος πρωτοπαρουσιάστηκε στη Δανία το 1844 και υιοθετήθηκε από τη δανική κυβέρνηση την ίδια χρονιά. Εμπνέεται από το φιλελεύθερο κίνημα που εκδηλώθηκε αρχικά περίπου το 1770-1771 με τη δολοφονία του φιλελεύθερου Γερμανού μεταρρυθμιστή Johann Friedrich.

 Έχει ως σημείο αναφοράς τη μετάβαση από τη βασιλεία (που συμβολίζεται από τη βελανιδιά) στη δημοκρατία και την εξουσία του λαού (που συμβολίζονται από την οξιά).

Εκθειάζει τη φυσική ομορφιά της Δανίας, ενώ χαιρετίζει τον εργατικό της λαό με ένα αισιόδοξο μήνυμα.

ΕΛΛΑΔΑ - ΚΥΠΡΟΣ

Ο ποιητής Διονύσιος Σολωμός εμπνέεται από τις στρατιωτικές επιτυχίες των Ελλήνων εναντίον των Οθωμανών το 1823 κατά την Ελληνική Επανάσταση. Το ποίημα αποτελείται από 158 στροφές και αποτελεί το μεγαλύτερο σε έκταση ποίημα παγκοσμίως. Μελοποιήθηκε από τον Νικόλαο Μάντζαρο, ενώ καθιερώθηκαν οι δύο πρώτες στροφές ως Εθνικός Ύμνος το 1865.

Η Κύπρος υιοθέτησε τον ίδιο εθνικό ύμνο το 1866

Ο Ύμνος εις Ελευθερίαν εκφράζει τον ηρωισμό, τη γενναιότητα, το σθένος και την ανδρεία των Ελλήνων με στόχο την απελευθέρωσή τους.

ΕΣΘΟΝΙΑ

«Γενέτειρα γη μου, χαρά και απόλαυσή μου» είναι ο εθνικός ύμνος της Εσθονίας. Οι στίχοι γράφτηκαν από τον Johann Voldemar Jannsen και προσαρμόστηκαν το 1848 στη μουσική του Fredrik (Friedrich) Pacius, η οποία είναι επίσης η μουσική του φινλανδικού ύμνου.

Έχουμε έντονο το θρησκευτικό στοιχείο, με τον ύμνο να μοιάζει περισσότερο με προσευχή για την προστασία της μιας και μοναδικής πατρίδας, στην οποία με περηφάνια μεγάλωσαν.

ΙΡΛΑΝΔΙΑ

Γράφτηκε από τον Peadar Kearney γύρω στα 1910. Γνωστοποιήθηκε όταν τραγουδήθηκε στο GPO κατά την Εξέγερση του Πάσχα το 1916 και αφορούσε στην κήρυξη της ανεξαρτησίας της δημοκρατίας της Ιρλανδίας.

Ο ύμνος αναδεικνύει τον αγώνα των στρατιωτών για την ελευθερία από τους τυράννους.

ΙΣΠΑΝΙΑ

Ο εθνικός ύμνος της Ισπανίας είναι κατά πάσα πιθανότητα ο μοναδικός στον κόσμο χωρίς καθιερωμένους, επίσημους στίχους. Το 2007, έγινε μία τελευταία προσπάθεια ένταξης στίχων από την Ισπανική Ολυμπιακή Επιτροπή με αφορμή τη διεκδίκηση των Ολυμπιακών Αγώνων του 2016 από τη Μαδρίτη, αλλά οι στίχοι αποσύρθηκαν. Ωστόσο σήμερα ο λαός τραγουδά τον ύμνο που γράφτηκε από τον Φρανσίσκο Φράνκο.

Στον ύμνο προβάλλονται η ενότητα, η αγάπη για την πατρίδα, η ελευθερία, η δόξα, η ιστορία, η δικαιοσύνη, η ειρήνη και η δημοκρατία.

ΙΤΑΛΙΑ

Ο εθνικός ύμνος της Ιταλίας γράφτηκε στις 8 Σεπτεμβρίου του 1847 από έναν Γενοβέζο φοιτητή, τον Goredo Mameli, ενώ λίγο αργότερα μελοποιήθηκε από τον επίσης Γενοβέζο Michele Novaro.

Το «Τραγούδι των Ιταλών», όπως ονομάστηκε, αποτυπώνει το κλίμα πατριωτικής ζέσης της εποχής λόγω των αγώνων που βρίσκονταν σε εξέλιξη κατά του αυστριακού ζυγού. Γίνεται αναφορά στην αυτοθυσία και την αφοσίωση στην πατρίδα με την προσδοκία της νίκης.

ΚΡΟΑΤΙΑ

Οι αρχικοί στίχοι έχουν γραφτεί από τον Άντουν Μιχάνοβιτς (Antun Mihanović) και παρουσιάστηκαν αρχικά με τον τίτλο «Κροατική πατρίδα» (Horvatska domovina) το 1835. Μελοποιήθηκε από τον Γιοσίπ Ρουνιάνιν το 1846, ενώ η πρώτη του εκτέλεση ως εθνικού ύμνου πραγματοποιήθηκε το 1891.

Στο άσμα προβάλλονται τα ιδανικά ενός Ευρωπαίου πολίτη. Γίνεται κατανοητή η ανάγκη για τη δημιουργία ενός έθνους ισχυρού που θα του προσδίδεται κάθε είδους δόξα και τιμή. Διακρίνεται επίσης η αγάπη για τη φύση και η αυτοθυσία για την πατρίδα.

ΛΕΤΟΝΙΑ

Ο εθνικός ύμνος της χώρας επιλέχθηκε από τη Συνταγματική Συνέλευση της Δημοκρατίας της Λετονίας το 1920.

Κατά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, παρά το γεγονός ότι ο ύμνος ήταν ακόμα ανεπίσημος για τους στρατιώτες της Λετονίας, αποτελούσε το σύμβολο της ανεξαρτησίας που τόσο επιθυμούσαν. Σημαντικό στοιχείο για τους Λετονούς αποτελεί η χριστιανική θρησκεία και η αγάπη για τη φύση. Μέσα από τον ύμνο διαφαίνεται η σημασία που δίνεται στη γυναίκα και δηλώνεται η σπουδαιότητα του χορού και του τραγουδιού στη λετονική παράδοση.

ΛΙΘΟΥΑΝΙΑ

Ο δημιουργός του εθνικού ύμνου είναι ο Λιθουανός Βίνκας Κουντίρκα. Ο ύμνος είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με την απελευθέρωση της Λιθουανίας από τα ρωσικά δεσμά.

Αναφέρεται στην ανασυγκρότηση που ο δημιουργός ελπίζει να γίνει και η οποία, όπως λέει, πρέπει να ξεκινήσει με ενότητα. Προβάλλει την αγάπη για την αλήθεια, το φως και την πατρίδα.

ΛΟΥΞΕΜΒΟΥΡΓΟ

Ο ύμνος του Λουξεμβούργου γράφτηκε από τον ποιητή Μιτσέλ Λεντζ το 1859, για να τιμήσει την ανεξαρτησία που κέρδισε με βάση τις αποφάσεις της συνθήκης του Λονδίνου το 1839.

Δηλώνει την αυτοθυσία και την ανάγκη προστασίας της πατρίδας από τον ξένο ζυγό και την τυραννία.

ΜΑΛΤΑ

Το 1850, εν μέσω της αγγλικής κυριαρχίας στη χώρα, ο Γκαν Άντον Βασάλο δημιούργησε το τραγούδι που έναν αιώνα αργότερα θα γινόταν ο εθνικός ύμνος της Μάλτας. Τη μουσική συνέθεσε ο καθηγητής Ρόμπερτ Σάμουτ.

Ολόκληρος ο ύμνος αποτελεί επίκληση στον Θεό, με την οποία ο λαός Τον ευχαριστεί για την ομορφιά της χώρας και Του ζητά προστασία, ενότητα και ειρήνη.

ΟΛΛΑΝΔΙΑ

Ο ολλανδικός ύμνος συνιστά των παλαιότερο εθνικό ύμνο όντας γραμμένος μεταξύ των ετών 1569-1572, δηλαδή κατά τη διάρκεια της πρώτης φάσης του Ογδοηκονταετούς Πολέμου ή του Ολλανδικού Πολέμου της Ανεξαρτησίας.

Ο ύμνος εξιστορεί τη ζωή και τους λόγους για τους οποίους ο Γουλιέλμος μάχεται για την πατρίδα του. Ο πρίγκηπας της Οράγγης έχει έρθει αντιμέτωπος με ένα σημαντικό δίλημμα: την υπακοή στον βασιλιά της Ισπανίας ή την υποταγή στη θέληση του Θεού και την απελευθέρωση του λαού του από την καταπίεση και την τυραννία. Είναι πολύ έντονο το θεϊκό στοιχείο, η ανάγκη για γενναιότητα και η αγάπη για την πατρίδα και τον λαό.

ΟΥΓΓΑΡΙΑ

Ο εθνικός ύμνος της Ουγγαρίας υιοθετήθηκε το 1844. Οι στίχοι γράφτηκαν από τον Φέρεντς Κόλτσεϊ και η μουσική από τον Φέρεντς Έρκελ. Το 1849 συγκροτήθηκε ανεξάρτητο κράτος της Ουγγαρίας και αποσχίσθηκε από την Αυστριακή Αυτοκρατορία.

Αναφέρει τις έννοιες της μοίρας και τη σημασία της ελευθερίας, ενώ κάνει επίκληση στον θεό για την προστασία της χώρας.

ΠΟΛΩΝΙΑ

Οι στίχοι γράφτηκαν από τον ιδιαίτερα ενεργό, στο στρατιωτικό και πολιτικό παρασκήνιο της εποχής, ποιητή Józef Wybicki. Το ποίημα δημιουργήθηκε δύο χρόνια μετά τον τρίτο διαμελισμό της Πολωνίας, σε μια ιταλική πόλη το 1797.

Οι στίχοι του μαρτυρούν τη λαχτάρα του ποιητή για την επανένωση του πολωνικού έθνους. Προσκαλεί τον λαό να ενωθεί και να αγωνιστεί για τα ιδανικά της Πολωνίας και να πετύχει τη νίκη.

ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ

Το 1890, το Ηνωμένο Βασίλειο απαίτησε από την Πορτογαλία να εγκαταλείψει τις αποικίες της στην Αγκόλα και τη Μοζαμβίκη και η κυβέρνηση αναγκάστηκε να αποδεχτεί τους βρετανικούς όρους, παρά τη δημόσια κατακραυγή. Ορμώμενος από το κοινό αίσθημα, ο Ενρίκε Λόπες ντε Μεντόνσα έγραψε ένα ποίημα που ωθούσε τους συμπατριώτες του να «παλέψουν για την πατρίδα» και εξυμνούσε το παρελθόν της ως ναυτικής δύναμης.

Εδώ έχουμε αναφορά στο χρέος του λαού στην αθάνατη πατρίδα, στο στοιχείο της φύσης και στον αγώνα για τη νίκη.

ΡΟΥΜΑΝΙΑ

Ο ύμνος γράφτηκε και δημοσιεύτηκε κατά τη διάρκεια της Μολδαβικής Επανάστασης το 1848 από τον Αντρέι Μουρεσάνου.

Το άσμα αποτελεί ένα προσκλητήριο αφύπνισης και αγωνιστικότητας. Γίνεται αναφορά στον χριστιανικό στρατό και στη μάχη έως τον θάνατο.

ΣΛΟΒΑΚΙΑ

Ο Σλοβακικός Εθνικός Ύμνος γράφτηκε τον Ιανουάριο ή Φεβρουάριο του 1844 από τον εικοσιτριάχρονο Janko Matúška, ο οποίος ήταν Σλοβάκος ποιητής, ακτιβιστής και περιστασιακός συγγραφέας θεατρικών έργων. Ο ύμνος λειτούργησε ως μορφή αντίδρασης στην απόλυση ενός καθηγητή ο οποίος ήταν υπέρ του Πανσλαβισμού και της υιοθέτησης μιας απλούστερης μορφής της γλώσσας.

Γίνεται έντονη αναφορά στο φυσικό στοιχείο, στην έννοια της συναδέλφωσης, της οικογένειας την οποία αποτελεί το έθνος, στη δόξα, στην αυτοθυσία και στο θάρρος.

ΣΛΟΒΕΝΙΑ

Το «Zdravljica» είναι ένα ποίημα που γράφτηκε το 1844 από τον Σλοβένο ποιητή France Prešeren. Δημοσιεύτηκε μόλις το 1848, μετά την κατάργηση της λογοκρισίας στην αυτοκρατορία των Αψβούργων στο πλαίσιο της Άνοιξης των Εθνών.

Προάγει την ειρήνη, τον κόσμο χωρίς διαμάχες και την αδελφότητα.

ΣΟΥΗΔΙΑ

Σε αντίθεση με πολλούς άλλους ύμνους, το τραγούδι Du gamla, Du fria δεν έγινε ύμνος ως αποτέλεσμα κάποιας πολιτικής απόφασης, αλλά ριζώθηκε στη συνείδηση των Σουηδών ως εθνικός ύμνος σταδιακά και έγινε πολύ δημοφιλής μέχρι το τέλος του 19ου αιώνα. Πιο συγκεκριμένα, ο ύμνος χρησιμοποιείται ως εθνικός από το 1890.

Έχουμε αναφορά στην αρχαιότητα και στο ένδοξο παρελθόν. Αναδεικνύεται η έννοια της ελευθερίας και η άρρηκτη σύνδεσή της με τη φύση. Είναι έντονη η περηφάνια, η εθνική συνείδηση και η υπεράσπιση της πατρίδας.

ΤΣΕΧΙΑ

Γράφτηκε από τον συνθέτη Φραντίσεκ Σκρουπ και τον θεατρικό συγγραφέα Γιόσεφ Καγιετάν Τυλ ως τμήμα ενός κωμικού θεατρικού έργου, που παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στην Πράγα στις 21 Δεκεμβρίου 1834, κι έγινε αποδεκτό ως ένας ανεπίσημος ύμνος ενός έθνους μέσα στην Αυτοκρατορία των Αψβούργων.

Στον ύμνο είναι πολύ έντονη η παρουσία της φύσης, η απέραντη αγάπη για την πατρίδα ενώ παρουσιάζεται η χώρα ως σπίτι των πολιτών.

ΦΙΝΛΑΝΔΙΑ

Η μουσική συντέθηκε από τον Γερμανό Fredrik Pacius το 1848 και το ποίημα γράφτηκε στα σουηδικά από τον Φινλανδο-Σουηδό Johan Ludvig Runeberg. Στο ποίημα στηρίχθηκαν οι «Ιστορίες του Σημαιοφόρου Stål (Στωλ)», ένα αριστούργημα του ρομαντικού εθνικισμού που εκτιμήθηκε σε όλη τη Σκανδιναβία. Το 1917-1918, χρόνος ανεξαρτησίας της Φινλανδίας, αναγνωρίστηκε επίσημα ως εθνικός ύμνος του νεοσύστατου φινλανδικού κράτους.

Το άσμα εκθειάζει το μεγαλείο της φύσης της Φινλανδίας, το παρελθόν της και το ελπιδοφόρο μέλλον της.

ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΕΝΩΣΗ

Ο ύμνος της Ευρωπαϊκής Ένωσης προέρχεται από την Ενάτη Συμφωνία που συνέθεσε ο Beethoven το 1823. Το ποίημα «Ωδή στη Χαρά» εκφράζει την ιδεαλιστική άποψη του Σίλερ για τη συναδέλφωση όλων των λαών. Η μελωδία αναγνωρίστηκε επίσημα το 1985 από τους ηγέτες της ΕΕ. Σκοπός του είναι να παρουσιάσει, να τονίσει και να εξυμνήσει τις κοινές αξίες των κρατών μελών της ΕΕ.

Είναι έντονο το κάλεσμα για ενότητα, αγάπη και συναδέλφωση. Η φύση διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στο άσμα, ενώ υπάρχει και η παρουσία του θεϊκού στοιχείου.

ΣΥΝΟΨΙΖΟΝΤΑΣ

Κοινές στην πλειονότητα των εθνικών ύμνων υπήρξαν οι παρακάτω αξίες: η πίστη των λαών στη θρησκεία, η σύνδεση με τη φύση, η αγάπη προς την πατρίδα. Βλέπουμε το κάλεσμα των λαών για ενότητα και αρμονία μεταξύ των πολιτών. Συχνά λειτουργούν ως εγκώμιο στην ομορφιά και δοξάζουν το κράτος το οποίο τα έθνη πρέπει να υπερασπίζονται με αυτοθυσία και αυταπάρνηση. Τέλος, αποτυπώνεται ο διακαής πόθος των ανθρώπων για ανεξαρτησία αλλά και δημοκρατία και ελευθερία. Με άλλα λόγια, οι αξίες που απορρέουν από όλους τους εθνικούς ύμνους είναι αυτές που μας ενώνουν, μας θυμίζουν την ιστορία μας και προδιαγράφουν το μέλλον μας.

Η έρευνα πραγματοποιήθηκε από μαθητές του Πρότυπου Γενικού Λύκειο Βαρβακείου Σχολής αλλά και Αναβρύτων. Την εργασία παρουσίασαν οι μαθητές: Αναγνωστέλου Κωνσταντίνα, Ιορδανίδου Αριστέα, Κορδέλη Χριστίνα, Μπελεζίνης Αγαμέμνονας, Μπορμπόλης Ηλίας, Πάολα Ταχιράι. Υπεύθυνη καθηγήτρια ήταν η κυρία Αικατερίνη Μουστακάτου.