Ο διαγωνισμός τραγουδιού της Eurovision είναι μία από τις μεγαλύτερες, αν όχι η μεγαλύτερη μουσική εκδήλωση που πραγματοποιείται κάθε χρόνο στην Ευρώπη. Καλλιτέχνες από όλη την Ευρώπη και τα τελευταία χρόνια κάποιες επιπλέον χώρες, όπως το Ισραήλ και η Αυστραλία, εκπροσωπούν τη χώρα τους με ένα τραγούδι και σε συνδυασμό με μια καθηλωτική σκηνική παρουσία στοχεύουν στην πρώτη θέση. Αν και ο θεσμός της Eurovision απέχει κατά κανόνα από τα πολιτικά, πολλές φορές αποκτά με έμμεσο ή άμεσο τρόπο πολιτικό χαρακτήρα και επηρεάζεται από συμφέροντα και διαφωνίες μεταξύ χωρών. Αυτά είναι 10 από τα πολλά στοιχεία που το αποδεικνύουν:
1
Ξεκινώντας από τα πρώτα χρόνια του διαγωνισμού, το 1969, η Αυστρία μποϊκοτάρισε τη διεξαγωγή του στη Μαδρίτη, διαμαρτυρόμενη για το δικτατορικό καθεστώς του Φράνκο.
2
Η Μαρίζα Κωχ εκπροσώπησε το 1974 την Ελλάδα με το τραγούδι «Παναγιά μου, Παναγιά μου» και την υπογραφή του Μάνου Χατζιδάκι, που δεν ήταν παρά ένα εμφανώς αποδοκιμαστικό μήνυμα για την τουρκική εισβολή στην Κύπρο.
3
Tο 2003 το Ηνωμένο Βασίλειο φαίνεται να πλήρωσε την επιλογή του να ακολουθήσει το παράδειγμα των ΗΠΑ στον πόλεμο του Ιράκ, τερματίζοντας τελευταίο με μηδέν βαθμούς. Πρόσφατα, επανέλαβε το ταπεινωτικό μηδέν στη βαθμολογία το 2021, μία χρονιά δηλαδή μετά το Brexit και την αποχώρησή του από την Ευρωπαϊκή Ένωση, με πολλούς να διερωτώνται: «έτυχε ή πέτυχε;».
4
Το 2009 η Γεωργία, μετά τις συγκρούσεις της με τη Ρωσία και την παράνομη ρωσική προσάρτηση της Νότιας Οσετίας και της Αμπχαζίας, θέλησε να συμμετάσχει στον διαγωνισμό με το τραγούδι «We Don’t Wanna Put In» –ένας τίτλος-λογοπαίγνιο με το επώνυμο του Ρώσου πολιτικού– που τελικά απορρίφθηκε από τους υπεύθυνους λόγω των ξεκάθαρων πολιτικών υπαινιγμών.
5
Την ίδια χρονιά, στα εισαγωγικά βίντεο που παρουσίαζαν τη συμμετοχή της Αρμενίας προβλήθηκε ένα μνημείο από την πόλη “Stepanakert”, η οποία ανήκει στο μη αναγνωρισμένο κράτος του “Nagorno-Karabakh” που βρίσκεται στο Αζερμπαϊτζάν, προκαλώντας μεγάλη ένταση ανάμεσα στις δύο χώρες. Μάλιστα, το BBC ανέφερε πως οι αστυνομικές αρχές του Αζερμπαϊτζάν ανέκριναν πολίτες που αποδείχτηκε πως είχαν ψηφίσει υπέρ της αρμενικής συμμετοχής, με αποκορύφωμα το γεγονός πως ένας άνδρας κατηγορήθηκε για μη πατριωτική συμπεριφορά και πιθανή απειλή κατά της εθνικής ασφάλειας.
6
Το 2013 η Τουρκία αποχώρησε από τον διαγωνισμό, με την κίνηση αυτή να θεωρείται πιθανό επακόλουθο του μειωμένου ενδιαφέροντός της να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση εκείνη την περίοδο. Αντίθετα, είχε κερδίσει τον διαγωνισμό 10 χρόνια πριν, όταν ήταν πιο κοντά από ποτέ στην ιδέα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
7
Το 2014 νικήτρια του διαγωνισμού αναδείχθηκε η Αυστρία με την Conchita Wurst, μια drag queen, και το περήφανο κινηματογραφικό τραγούδι της: «Rise Like a Phoenix». Η τραγουδίστρια εμφανίστηκε στη σκηνή με μια απαστράπτουσα τουαλέτα και παράλληλα πυκνά γένια, στέλνοντας ένα ηχηρό μήνυμα υπέρ της διαφορετικότητας και της κοινότητας διαφορετικού σεξουαλικού προσανατολισμού. Ωστόσο, δεν έλειψαν οι έντονες αντιδράσεις από κάποιες χώρες, όπως τη Ρωσία και την Ουγγαρία.
8
Το 2021 η Λευκορωσία πρότεινε να συμμετάσχει στον διαγωνισμό με το τραγούδι «Ya Nauchu Tebya» («Θα σε μάθω»), το οποίο κατηγορούσε ανοιχτά τις πολιτικές διαμαρτυρίες και τις διαδηλώσεις υπέρ της δημοκρατίας που γίνονταν στη χώρα, αλλά τελικά απορρίφθηκε.
9
Το 2016 η Ουκρανία κέρδισε τον μουσικό διαγωνισμό με το τραγούδι «1944», το οποίο αναφερόταν στους Τάταρους της Κριμαίας και τη βίαιη απομάκρυνσή τους από τον Στάλιν, αποτελώντας διαμαρτυρία για τη ρωσική εισβολή του 2014 στην Κριμαία. Το 2022, παράλληλα με την κήρυξη του πολέμου στην Ουκρανία από τη Ρωσία, η Ουκρανία κατέκτησε και πάλι τη νίκη με το “Stefania”, ενώ η Ρωσία αποκλείστηκε από τον διαγωνισμό.
10
Κάθε χρόνο, στην ανταλλαγή βαθμολογιών των επιτροπών, οι πολιτικοί σύμμαχοι τείνουν να αλληλοϋποστηρίζονται, με χαρακτηριστικά παραδείγματα τις σκανδιναβικές χώρες, τις πρώην γιουγκοσλαβικές χώρες και την Ελλάδα με την Κύπρο.
Ωστόσο, θα ήθελα να τονίσω πως αξίζει κανείς να παρακολουθήσει τη Eurovision -αν και συχνά επισκιάζεται από το πολιτικό προσκήνιο, το οποίο μπορεί να έχει μέχρι και καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση των αποτελεσμάτων- καθώς δεν παύει ποτέ να είναι μια μεγάλη γιορτή ένωσης κι αλληλεπίδρασης των ευρωπαϊκών χωρών που αναδεικνύει νέους καλλιτέχνες και καλεί όλους τους ανθρώπους της ευρωπαϊκής κοινότητας να τραγουδήσουν μαζί, με μία φωνή! Ραντεβού στη Liverpool για τη Eurovision 2023!