"Hiện tại nội cung thê tử quyến thuộc là Bồ Tát cung điện."

Nếu diễn giải câu kinh này theo ngôn ngữ hiện đại, ý nghĩa là: Bồ Tát hiện thân trong một gia đình bình thường. Trong nhà có vợ chồng, con cái, cha mẹ, anh em – ở thời cổ đại, thường là một gia đình lớn, tất cả sống chung với nhau. Ngày nay, dù mô hình gia đình nhỏ được khuyến khích, ý nghĩa câu kinh vẫn hoàn toàn trọn vẹn.

Bồ Tát thị hiện trong một gia đình để làm gì? Để hóa độ những chúng sinh trong gia đình đó.

Những chúng sinh trở thành người thân của bạn trong đời này là do có nhân duyên từ đời trước. Đức Phật thường dạy rằng nhân duyên rất phức tạp, nhưng tóm lại không ngoài bốn loại lớn:

1. Báo ân

2. Báo oán

3. Đòi nợ

4. Trả nợ

Không nằm trong bốn loại duyên này, họ sẽ không trở thành người thân của bạn. Những người đã thành người thân đều do bốn duyên này rất sâu đậm mà tạo thành.

• Người con hiếu thảo, cháu hiền là đến để báo ân.

• Người con phá gia chi tử, khiến gia đình ly tán là đến để báo oán, trả thù.

• Người đến đòi nợ, khi đòi xong sẽ rời đi.

• Người đến trả nợ, tùy theo số nợ lớn hay nhỏ, mà sự chu cấp cũng tương ứng. Người trả nợ lớn sẽ chăm lo đầy đủ; người trả nợ nhỏ thì chỉ lo lắng chút ít, thậm chí không có lòng kính trọng, bởi đó là nợ nần, không phải ân nghĩa.

Do đó, hiểu rằng bốn loại duyên này kết hợp thành một gia đình. Nay bạn đã giác ngộ, hãy coi họ là pháp quyến thuộc. Chuyển gia đình thế gian đầy phiền não thành pháp quyến thuộc, cùng tu tập và giúp nhau giác ngộ. Những ân oán, nợ nần từ trước sẽ dần tiêu trừ, gia đình bạn sẽ trở thành bạn đồng tu, cùng hỗ trợ nhau trên con đường giải thoát.

Độ người thân phải bắt đầu từ chính mình. Trong Tứ Nhiếp Pháp, phải dùng "đồng sự" – tức cùng làm, cùng tu, thì mới có thể hóa độ gia đình. Đây là bước đầu tiên trong hành trình Bồ Tát hóa độ chúng sinh. Nếu ngay cả người nhà mà bạn còn không độ được, làm sao có thể độ được người ngoài?

Thực tế, nhiều pháp sư và cư sĩ thường cảm thấy dễ độ người ngoài hơn người trong nhà. Tại sao? Vì người ngoài tiếp xúc với bạn ít, họ không thấy hết thói xấu của bạn. Còn người nhà sống chung mỗi ngày, họ biết rất rõ những thói hư tật xấu của bạn. Khi bạn nói gì, họ không tin, vì họ thấy lời nói và hành động của bạn không đồng nhất.

Nếu bạn thật sự sửa đổi hết những thói quen xấu của mình, người nhà sẽ cảm phục và nhận ra: "Quả nhiên khác xưa!" Như vậy, bạn đã độ họ rồi.

Do đó, độ người ngoài dễ, độ người nhà khó – lý do nằm ở đây. Khi tìm được nguyên nhân và giải quyết nó, việc hóa độ người thân sẽ không còn khó khăn. Người nhà có duyên sâu nặng với bạn, vì thế càng dễ cảm hóa hơn, cần được bạn quan tâm, yêu thương và ưu tiên độ trước.

Vì vậy, hãy nghiêm túc thực hành lời Phật dạy, sửa đổi hoàn toàn những lỗi lầm và tập khí của bản thân. Khi gia đình bạn kính trọng bạn, thì người ngoài sẽ càng không cần phải bàn tới – ảnh hưởng của bạn sẽ lớn lao và sâu sắc hơn nhiều.