Brontze Berantiarreko aldaketarik esanguratsuenetako bat populamenduaren berrantolaketa izan zen. Brontze Berantiarreko krisiaren ondoren (K.a. XIII–XII. mendeak), lautadetan kokatutako asentamendu askok utzi egin zituzten eta, horien ordez, garaiera ertaineko gailur nabarmenetan, muinoetan edo lepoetan kokatutako bizilekuak aukeratu ziren. Kokagune horiek defentsarako baldintza naturalak eta inguruko lurraldearen ikusgarritasun pribilegiatua eskaintzen zituzten. Hasieran babes gisa topografia bera nahikoa izan arren, denborarekin gotorleku artifizialak garatzen hasi ziren, hala nola harresiak edo lubakiak, horiek Burdin Aroko kastroen aitzindari zuzena izanik. Leku estrategiko horietarako joera honek gizarte-nestabilitate egoera bat eta lurraldearen segurtasuna zein kontrola bermatzeko beharra islatzen du.

Brontze Berantiarreko asentamenduek sedentarizazio handiagoa erakusten dute aurreko etapekin alderatuta. Neolitoko edo Brontze Aroko lehenengo garaietako bizileku sakabanatu eta gutxi planifikatuekiko kontrara, fase honetan biztanleria kontzentratzea eta espazioen antolakuntza kontzientea duen joera bat behatzen da. Hala ere, gune hauen morfologia nahiko sinplea izaten jarraitzen du: material igarokorretan egindako etxeak, arkitektura monumentalik gabekoak. Asentamenduen hedadura murriztua zen, oro har hektarea batekoak edo txikiagoak, horrek tamaina mugatuko komunitateen existentzia adieraziz, ziur aski familia-unitate edo klanetan antolatutakoak. 

Garai honetako hileta-munduak monumentu megalitikoen tradizioa jarraitu zen zenbait eremutan baina, aldi berean, progresiboki transformazio bat ikus daiteke, kutxatila-zelaien fenomenoa aurreikusiz. Horren arabera, hileta-erritualetan egon ziren transformazioak baita komunitatearen ikuspegi sinbolikoan eta aurrekoekin zuten harremanaren aldaketak islatzen dira.