Hoofdstuk 12. Wees geen slaaf van impulsen
Degenen die zich laten leiden door impulsen en instincten dwalen als dronkaards door de wereld, verstoken van onderscheid tussen goed en kwaad, waar en onwaar. De overweldigende invloed van deze dierlijke impulsen zorgt ervoor dat ze de verschrikkelijke gevolgen vergeten als ze eraan toegeven. Ze kennen geen schaamte of angst; in plaats daarvan genieten ze eenvoudigweg van de zoektocht naar wereldse genoegens, van de opeenstapeling van gemakken en van het pure genot van luxe. Voor degenen die in deze impulsen verzonken zijn, is het intellect een nutteloos, functieloos bezit. Door het voortdurend nastreven van zintuiglijke genoegens worden de impulsen verhard en verwonden ze de diepere en sterkere wortels.
Dat is de reden waarom in de Gita het advies wordt gegeven om de vrucht van je daden op te geven. De impulsen worden sterker omdat de vruchten altijd in gedachten worden gehouden bij het uitvoeren van acties. Dit maakt mensen trots en verwaand, en ze proberen hun trots in de gezichten van anderen te drukken. De impulsen maken hen tot slaaf, en onder hun invloed verlagen ze zich zelfs tot de laagste vorm van wangedrag om rijk te worden en het geld te verdienen dat nodig is om hen tevreden te stellen. Ze beginnen Mammon te aanbidden als hun God. Natuurlijk zijn rijkdommen essentieel, maar overtollige rijkdommen — rijkdommen die zorgen, angst en pijn veroorzaken — zijn helemaal niet wenselijk. Men moet niet proberen rijkdommen in die mate te verwerven.
Bovendien streven mensen er naar de lof van anderen te verdienen en te voorkomen dat anderen de credits krijgen. Ook dit moet worden geclassificeerd als een onzuivere impuls.
Het zoeken naar lof en het beschuldigen van anderen zijn impulsen
De wereld is een nest kraaien; Sommigen krasten lovend, sommigen krasten spottend. Maar je moet boven het bereik van lof en blaam staan. Maak licht van lof; behandel het als iets dat door anderen wordt uitgespuugd. Alleen dan kun je vrij zijn en echt geluk genieten. Over schuld: Zie hoe de wereld zelfs Rama, Krishna, Vishnu, Siva en (Sai) Baba niet heeft toegestaan te ontsnappen aan haar neiging om de schuld te geven! Mensen praten zelfs slecht over de goden en schrijven die volmaakte wezens kwade motieven en daden toe! Kan er van vuile mensen als deze enige overweging worden verwacht ten aanzien van louter “mensen”? Elk excuus is voor hen genoeg. Het wit haat het zwart; het zwart haat het wit. De Shaiviet maakt de Vaishnaviet aanstootgevend, en de Vaishnaviet verspreidt verhalen over de Shaiviet. Iedereen houdt van zijn eigen religie, zijn eigen geboorteplaats en zichzelf; men houdt van zijn eigen methoden van aanbidding, vormen en ceremonies. Deze liefde neemt de vorm aan van lof voor het eigen geloof en verwijten aan het geloof van de ander. Hoewel dit allemaal verband houdt met iemands relatie met God, worden en moeten dergelijke impulsen geclassificeerd worden onder onzuivere (malina) impulsen.
Dergelijke gemene houdingen, doordrenkt van onwetendheid, moeten worden verwijderd door herhaling van de naam en meditatie die het hart vullen met brede en universele Atmische wijsheid. Dan zullen de beperkte impulsen worden getransformeerd en omgezet in heilige impulsen en verdwijnen.
Het is inderdaad een wonder waarom mensen er niet in slagen alle moeite te doen om de onzuivere impulsen te verwijderen, want door hun pad te volgen krijgen ze alleen maar pijn, verdriet en pijn! Het misleidende effect van deze instincten en impulsen zorgt ervoor dat ze geloven en voelen dat ze op de juiste weg zijn naar het doel van geluk. Dat is de reden waarom ze terughoudend zijn om ze op te geven, en dat verklaart waarom ze er zo snel aan vasthouden. Als ze een paar goede boeken zouden lezen over het allerhoogste Atma, zouden de hersenen helderder kunnen worden. Ze konden op zijn minst de essentie van de geschriften (sastra's) begrijpen.
Louter lezen zonder oefening is onrein
Het aantal geschriften is ontelbaar. De tijd is te kort om ze allemaal te bestuderen, en de obstakels op het pad om ze te begrijpen zijn ook te talrijk. Wat voor nut heeft het om onnozele boeken of overweldigende geschriften te bestuderen, of om manieren van toewijding te leren kennen die niet in praktijk worden gebracht? Het is allemaal verspillende moeite. Ook het naast de praktijk besteden van de hele tijd aan studie verdient het veroordeeld te worden als een onzuivere impuls (malina vasana).
Luister! Bharadwaja bestudeerde de Veda's gedurende drie opeenvolgende levens. Toen hij voor de vierde keer werd geboren, begon hij opnieuw te lezen! Dus kwam Indra naar hem toe en leerde hem de allerhoogste kennis van Brahman (Brahma-vidya) en vertrouwde hem het geheim van bevrijding toe. Toen maakte Bharadwaja een einde aan zijn lezen en studeren en begon hij aan harde, geconcentreerde meditatie. Hij realiseerde het Atma.
Studeren is een zinloze oefening als de essentie niet wordt opgezogen en geoefend. De hebzucht om over allerlei onderwerpen en onderwerpen te lezen is op zichzelf geen erg gezonde impuls.
Neem Durvasa, de heilige, die de aanwezigheid van Siva bereikte met een karrenlading religieuze boeken. Narada vergeleek hem vervolgens met de spreekwoordelijke ezel, want te veel gehechtheid aan boeken is op zichzelf een ongewenste gewoonte:
Hoewel je de last draagt van een groot aantal boeken over alle takken van kennis, en hoewel je ze allemaal had kunnen lezen, bevatte de leer daarin kan helemaal niet worden begrepen zonder daadwerkelijke praktische ervaring. Louter trots op leren is op zichzelf een onzuivere impuls, de impuls van hebzucht.
Toen Durvasa zulke adviserende woorden hoorde, werd hij verlicht; hij gooide onmiddellijk alle bundels in de zee en stortte zich in diepe meditatie. Zie hoe de wijzen vinden dat meditatie van het allergrootste belang is voor het verkrijgen van volledige kennis!
Het is onmogelijk om de waarheid van het Atma te kennen door de studie van vele geschriften (sastra’s), door het verwerven van wetenschap, door het verscherpen van het intellect, of door het voeren van dialectische discussies. Met deze middelen kan dit niet worden gerealiseerd. Swethakethu, de zoon van Uddalaka, was een groot expert. Op een dag vroeg de vader aan de zoon: ‘Swethakethu, heb je de tekst begrepen waarvan het begrip het mogelijk maakte alle teksten te begrijpen?’ De zoon antwoordde dat hij zo’n tekst niet kende en deze ook niet had geleerd. Vervolgens leerde Uddalaka hem het ongeëvenaarde geschrift van kennis van Brahman (Brahma-vidya), dat iemand kennis geeft van de waarheid van het Atma.
Beheers de eigenzinnige geest door middel van meditatie
Daarom moet men eerst duidelijk de gewoonten en maniertjes van zijn geest en zijn neigingen en houdingen begrijpen. Alleen dan kan iemand het beheersen, er meesterschap over verwerven, en het geheugen, de wil en de verbeelding zuiveren en ontwikkelen.
Eigenzinnigheid is het natuurlijke kenmerk van de geest. Het is als de wind. Dat is de reden waarom Arjuna het als volgt aan Krishna beschreef:
Oh Krishna, de geest is erg eigenzinnig. Het beweegt heel snel. Het is heel krachtig. Het is heel moeilijk om het onder controle te krijgen.
Chanchalam hi manah Krishna Pramaathi balavath dhridham Thasyaaham nigraham Manye Vaayoriva sudhushkaram.
Krishna antwoordde: 'Arjuna, wat je zei is ongetwijfeld correct. Maar door ononderbroken aandacht en discipline, en door de praktijk van verzaking, is het mogelijk dit onder controle te houden. Beoefen daarom meditatie als een eerste stap.”
Impulsen en verlangens moeten worden onderdrukt om meesterschap over de geest te krijgen. Verlangens prikkelen de geest en zorgen ervoor dat deze naar de zintuigen snelt, zoals een hond achter zijn baas aan rent. Het individu (jiva), het arme ding, valt in de mazen van illusie (maya) die worden voortgebracht door de illusie-creërende zintuigen en de plezier-najagende geest! Om aan al deze pijn te ontsnappen, moet men zijn toevlucht nemen tot meditatie, bevrijd van de klauwen van verlangens en slavernij aan de zintuigen. Herhaal de naam en meditatie. Dan kun je ook je wil, geheugen en verbeeldingskracht op de juiste manier cultiveren en ontwikkelen. Zonder meditatie is het niet mogelijk de geest te beheersen en te beheersen. Alle andere methoden zijn net zo nutteloos als de poging om een wilde olifant in de bronst vast te binden door middel van een dun en klein draadje! Meditatie is essentieel om de geest onder te dompelen in het Atma.
Verlies de moed niet, maar ga door met de praktijk
Bevrijd jezelf daarom eerst van de gebondenheid aan verlangen. Sommige studenten en huisbewoners reserveren een paar wensen en verlangens voor hun persoonlijke bevrediging, terwijl ze de rest opgeven. Zelfs huisbewoners die zich bezighouden met concentratie (dharana) en dergelijke vinden het moeilijk bepaalde verlangens op te geven. Ze bewaren ze voor hun geheime bevrediging. Hun energie wordt dus verspild en ze boeken weinig vooruitgang in de spirituele discipline waarin ze zich bezighouden. Deze aspiranten glijden van de ladder af die ze zo moeizaam hebben beklommen. Om controle te krijgen over zulke onstandvastigheid is meditatie een grote hulp. Het is niet genoeg als één zintuig wordt overwonnen; alles moet beheerst worden, van alle kanten. Dit is natuurlijk een heel moeilijke taak; misschien heb je zin om de hele strijd op te geven. Maar verlies nooit de moed. Wees geduldig en volhardend, en het uiteindelijke succes zal voor jou zijn. Alleen moet je niet, zoals sommige spirituele aspiranten, afwijken van het pad van discipline zodra je het gevoel hebt dat je niet zoveel succes boekt als je had gehoopt. Dat is niet de weg naar de overwinning. Volhard, wees geduldig en behaal uiteindelijk de overwinning.