Hoofdstuk 03. Het doel van meditatie
Het leven is aangenaam of onaangenaam, afhankelijk van iemands basishouding ten opzichte van het leven. Zie hoe hetzelfde object de ene keer aangenaam wordt en de andere keer onaangenaam! Wat de ene keer met grote genegenheid wordt verwelkomd, wordt de andere keer hatelijk en er is niet eens het verlangen om het te zien. De toestand van de geest op dat moment is de oorzaak van deze toestand. Daarom is het noodzakelijk om de geest te trainen om altijd aangenaam te zijn.
Beheers het humeur van de geest
Het water van een rivier springt uit bergen, valt in valleien en stroomt door kloven; zijrivieren komen in verschillende stadia bij elkaar en de wateren worden troebel en onrein. Zo ook nemen snelheid en kracht toe en af in de vloed van menselijk leven. Deze ups en downs kunnen op elk moment in het leven plaatsvinden. Niemand kan aan hen ontsnappen. Ze kunnen zich aan het begin van het leven voordoen, aan het einde ervan, of misschien halverwege. Je moet jezelf er dus resoluut van overtuigen dat het leven noodzakelijkerwijs vol ups en downs is en dat je ze, in plaats van er bang voor en bezorgd over te zijn, moet verwelkomen als een aanvulling op je ervaring. Je moet je niet alleen zo voelen, maar je moet ook blij en gelukkig zijn, wat er ook gebeurt! Dan zullen alle problemen, wat hun aard ook is, licht en snel voorbijgaan. Hiervoor is het humeur van de geest essentieel.
Concentratie en doelgerichtheid zijn de sleutels
Iedere minuut, van binnenuit en van buitenaf, ontstaan er ingevingen en verleidingen die zich bij mensen ophopen. Je kunt ze niet allemaal tegelijkertijd behandelen, dus vestig je de aandacht alleen op de belangrijkste. Dit wordt concentratie (avadhana) genoemd. Concentratie is nodig om elk onderwerp goed te kunnen begrijpen. Het doelbewust richten van de aandacht op een onderwerp en het daarop fixeren is eenpuntigheid (ekagratha). Dit is ook een toestand van de geest. Concentratie en eenpuntigheid helpen om de inspanning te concentreren op een geselecteerde taak.
Concentratie is voor iedereen essentieel. Het is de basis van alle succesvolle inspanningen. Het is niet alleen nodig voor meditatie, maar zelfs voor wereldse zaken en het gewone leven. Wat de taak ook is waar men mee bezig is, het geconcentreerd uitvoeren ervan zal zowel zelfvertrouwen als zelfrespect ontwikkelen, want deze zijn het resultaat van de houding van de eigen geest. De geest kan op het slechte of op het goede leunen, en er moet geconcentreerde aandacht worden besteed om de geest alleen aan goede ingevingen gehecht te houden. Succes of mislukking bij de goede taak hangt af van éénpuntigheid.
Eénpuntigheid zal de kracht en vaardigheid vergroten. Maar het kan niet worden gewonnen zonder de wereldse verlangens te overwinnen die de geest afleiden. Deze eenpuntigheid, deze verovering van de geest, wordt verkregen door de beoefening van meditatie.
Verlang naar het juiste!
Er zijn twee soorten mensen: de een is erop uit zichzelf als zondaar te beschuldigen en de ander vleit zichzelf als groot. Beide typen maken zich zorgen over hun eigen mentale afwijkingen! Wat ze allebei nodig hebben is mentale bevrediging, en deze kan worden verkregen door meditatie. Door meditatie zal het begrip toenemen en zal de wijsheid groeien.
Hiervoor moet iemand interesse in en smaak voor meditatie ontwikkelen, dat wil zeggen een verlangen dat geen andere stap toelaat en dat geen enkel obstakel tolereert. Natuurlijk kan iemand ernaar verlangen muziek te horen en vreugde te ontlenen. Of bekijk de lichamen van naaste familieleden die zijn gestorven en ontleen daar verdriet aan! Verlangen kan dus aangename of zelfs onaangename gevolgen hebben! Verlangen moet de kracht hebben om tot inspanning te inspireren. In feite is verlangen slechts een sluimerende onderneming, en streven is verlangen in actie. Als het verlangen zwak is, neemt de inspanning af; als de een sterk is, is de ander ook actief.
Meditatie geeft concentratie en succes bij alle taken. Alleen al door meditatie hebben grote personages en wijzen (rishi’s) hun mentale activiteiten onder controle gehouden, hen op het zuivere (sathwische) pad geleid, zich te allen tijde gevestigd in contemplatie van de Heer, en zijn ze er uiteindelijk in geslaagd eenheid met de Godheid te bereiken. Eerst verlangen, dan de keuze van het doel, dan concentratie, en, door de discipline, de verovering van de geest – dat is het voorwerp van meditatie.
Men moet het verlangen naar materieel comfort en de gehechtheid aan zintuiglijke objecten opgeven. Je moet leiding geven aan de valse angsten, de absurde verlangens, het verdriet, de zorgen en de kunstmatige genoegens die de geest nu vullen. Dat wil zeggen: je moet onderscheid maken en jezelf trainen om te beseffen dat alles net zo illusoir is als de geest in de put! Iedereen heeft deze zelfstudie nodig. De zielige toestand van iedereen is te wijten aan de afwezigheid ervan. Meditatie is de remedie tegen deze gemoedstoestand.
Het doel bereiken door middel van meditatie
Door middel van meditatie is het mogelijk om het paradijs dat iemands imperium is in herinnering te brengen, waarbij de vergankelijke creaties van de geest als een droom en een waanidee terzijde worden geschoven. Door systematisch en rustig te mediteren. Meditatie kan effectief en rustgevend worden gemaakt. Zo is de weg naar de hoogste ervaring gelegd. Er ontstaat een nieuw begrip, helder en onverstoorbaar. Wanneer de hoogten van meditatie worden bereikt, wordt dit begrip zo sterk dat iemands lagere natuur wordt vernietigd en tot as verbrand! Dan blijft alleen “Jij” over! De hele creatie is een waanvoorstelling van je geest! Eén alleen IS waarheid (sathya), de Heer, Zijn-Bewustzijn-Gelukzaligheid (satchidananda), het hoogste Atma; de ENE is het Zelf (Sivoham).
De waarheid (sathya) is zo subtiel en zo rustgevend. Als het eenmaal is bereikt, is er geen meditatie meer en geen mediteerder; alles versmelt tot Eén. Dat is de vaste, verlichte ervaring. Terwijl hij zich daarin verheugt over pure kennis, zal de wijze (jnani) zich alleen bewust zijn van Atmische gelukzaligheid (Atma-anubhava). Dat is het doel, de vrucht van onsterfelijkheid. Met het bereiken van deze transcendente ervaring beëindigt de yogi de meditatie en beweegt zich onder mensen die schitteren van goddelijkheid! In de yogi vinden de Veda’s vervulling. De yogi wordt getransformeerd tot een puur wezen. Alleen meditatie heeft het vermogen om iemand de wisselvalligheden van tijd en ruimte te laten overstijgen en van hem altijd hetzelfde gelijkmoedige individu te maken, alsof hij zelf een andere Schepper is.
Als het individu (jivi) eenmaal op weg is naar het doel, zal het individu volledige tevredenheid uit zichzelf halen en in zichzelf de bron van gelukzaligheid ontdekken. De verlangens en ambities, waanvoorstellingen en onwaarheden, en dierlijke behoeften en capriolen waar het individu tot dan toe last van had, verdwijnen allemaal. Omdat het Atma alles gelijkmatig en gestaag doordringt, verliest het individu ook het ‘ik-zijn’ en raakt het ondergedompeld in zijn inherente goddelijke status. Zo iemand is de echte grote ziel (mahatma), een bevrijde ziel (jivan-muktha). Volheid is gelukzaligheid (ananda); gelukzaligheid is vrede (santhi).
Degenen die het pad van onderscheiding (vichara marga) niet opgeven, ontvangen de genade van de Heer en realiseren zich ook het Atma. Ze zullen altijd op zoek zijn naar de eeuwige waarheid die achter de droomachtige illusies van deze wereld ligt.
Beheers de zintuigen (jnanendriyas), die op hol slaan; dan zal de oorsprong van de ziekte vernietigd worden. Laat de geest waken over zijn gymnastiek; dam de waanzinnige vloed van gedachten, plannen en plannen in; dan zal er geen ruimte zijn voor zorgen en zorgen in de geest. Om de afdwalingen van uw gedachten te verminderen, herhaalt u de naam van de Heer; dat zal uw verdriet en problemen buiten houden. Zonder het uitwissen van de geest kan spirituele wijsheid (jnana) niet aanbreken. De volwaardige mens is iemand die hierin geslaagd is.
Een innerlijke visie verwerven
De spirituele aspirant moet eerst het geheim van het ‘naar binnen gerichte zicht’ leren, de ‘naar binnen gerichte visie’, en de aandacht van de buitenkant afleiden. Je hebt tot nu toe weinig gehoord over de innerlijke wereld, maar het goddelijke leven is niets anders dan deze methode van ‘innerlijk leven’. Net zoals de baby, nadat hij heeft leren kijken en begrijpen, thuis hier en daar probeert te waggelen, zo leert ook de spirituele aspirant in de innerlijke wereld te waggelen en deze te begrijpen. Een gezonde baby in de wieg zwaait vrolijk met zijn armen en benen en lispelt van vreugde terwijl hij naar de lamp aan de muur kijkt. Op dezelfde manier kijkt de spirituele aspirant, ook gezond van lichaam, geest en ziel, liggend in de wieg van het leven, naar de innerlijke wereld en klapt onophoudelijk in de handen van grote vreugde bij die innerlijke vreugde. Dit moet gedaan worden.
Bovendien moet elke gedachte, elk woord, elke daad voortkomen uit het volledige bewustzijn van kennis. Richt uw intelligentie erop om niet rond te dwalen, maar voortdurend in de innerlijke wereld te verblijven! Dit is de innerlijke zoektocht (antar vimarsha), en meditatie (dhyana) is het belangrijkste instrument dat hiervoor nodig is.
De spirituele aspirant kan de innerlijke zoektocht betreden via de poort van zelfonderzoek. Die poort biedt iedere aspirant die begiftigd is met nederigheid en toewijding welkom in de hoogste en heiligste status die mogelijk is in het leven.