- Cánh Chim Tìm Đàn (BTL)
- Thủa Ban Đầu (NTC)
- Những Dòng Lưu Bút Ngày Xanh (PTHH)
CÁNH CHIM TÌM ĐÀN
Tôi thi đậu vào lớp Đệ Thất trường TH Ngô Quyền Biên Hòa niên học 1964-1965. Tôi chọn Ban Pháp Văn nên được xếp vào lớp Đệ Thất 3. Còn nhớ những ngày đầu bước chân bỡ ngỡ vào lớp tôi lạc lõng xa lạ với tất cả các bạn. Dù những năm học cuối của bậc Tiểu Học tôi cũng từng là đứa chăm ngoan, nhanh nhẹn nhưng hòa mình vào môi trường mới tôi chỉ là một cá thể không có gì đặc biệt nên trong buổi họp lớp bầu trưởng lớp không bạn nào thèm nghĩ đến tôi, các bạn đã chọn Trần thị Mai. Hồi đó, Mai rất hiền có mái tóc dài lúc nào cũng thắt một bính vắt qua bên vai rất điệu. Tất niên năm đó Trường phát động phong trào thi đua trang hoàng lớp học tổ chức Tất niên. Có lẽ Mai quá hiền nên không năng động trong việc điều khiển sinh hoạt lớp. Bây giờ tôi mới hé lộ cho các bạn thấy năng lực của mình, tôi thuyết phục được các bạn cộng tác với tôi trang hoàng lớp học thật đẹp. Hồi đó, mà tôi đã có sáng kiến kết màn cửa lớp bằng những sợi hoa giấy ngộ nghĩnh Thầy Cô đều khen lớp Thất 3 là đẹp nhất. Sau lễ tất niên các bạn đã nhất trí xin cô Hòa là giáo sư hướng dẩn cho bầu lại tôi làm Trưởng lớp. Và từ đó suốt 4 năm liền: Thất, Lục, Ngũ, Tứ tôi vẫn giữ vững vai trò lớp trưởng của mình.
Trong lớp tôi thân với nhiều bạn nhưng thân nhất là Nguyễn thị Ngọc Lan, Hà Ngọc Lệ, Phạm thị Quí và Châu thị Huệ, nhóm bạn chúng tôi học rất giỏi mà hoạt động cũng rất tích cực, năm lớp Đệ Ngũ chúng tôi đã biết làm Báo Xuân quay roneo phân phát nôi bộ, lên lớp Đệ Tứ chúng tôi đã in được tờ Báo Xuân bìa màu offset và xin phép được giới thiệu với các trường bạn. Chúng tôi cả gan dám đem xuống Sài Gòn rao bán trong trường Gia Long và Petrus Ký. Có lẽ để khuyến khích các cô em nữ sinh tỉnh lẻ nên các anh chị cũng ủng hộ nhiệt tình lắm. Trong lớp tôi có một nhóm bạn chơi thân với nhau gồm 5 người tự xưng là nhóm Ngũ Quỷ từ hối học Đệ Ngũ đến khi lên Đệ Tứ thì nổi tiếng khắp trường. Đầu tiên là Nguyễn Thị Ba xinh đẹp, ngổ ngáo, kế đến Trần Thị Lưu ăn nói lưu loát, Nguyễn Thu Xuân thì hát rất hay, Trần Lệ Dung thì bình thường, đặc biệt Nguyễn Thị Cúc thì có tài văn thơ. Nhờ Cúc làm Trường ban Biên Tập Báo Chí mà lớp tôi đạt thành tích 2 năm liền hoàn thành 2 tờ Báo Xuân xuất sắc. Đến bây giờ tôi vẫn còn nhớ rõ trong tâm trí mình hình ảnh Báo Xuân năm con Dê Đinh Mùi 1967 của lớp Đệ Tứ 3. Sau nầy nghe nói Cúc tiếp tục tham gia làng viết và có bút danh là Thy Lệ Trang.
Tôi rời trường Ngô Quyền sau khi học xong lớp Đệ Tứ, đó là mùa Hè năm 68, tôi thi vào trường Trung Học Nông Lâm Súc Bảo Lộc và học nội trú trên vùng cao nguyên lạnh lẽo suốt 3 năm liền. Ký ức của tôi về những người bạn thời thơ ấu vẫn lưu giữ trong quyển tập Lưu Bút Ngày Xanh mà tôi luôn mang theo hành trang vào đời, đến bây giờ giấy mực đã phai màu nhưng những tấm ảnh chân dung bạn tôi vẫn còn đậm nét. Thỉnh thoảng tôi vẫn mở ra xem để nhớ một Ngọc Lệ học giỏi nhất lớp, dù tôi có cố gắng thế nào vẫn chỉ đứng hạng 2 chứ không bao giờ qua được bạn. Thi xong Tú Tài 2, Lệ đi du học ở Thụy Sỹ, thời gian đầu vẫn thư từ thường xuyên cho tôi nhưng sau năm 75 thì bặt tin nghe nói hiện Lệ có gia đình và định cư ở Mỹ, một Ngọc Lan vui vẻ hoạt bát là cánh tay mặt của tôi trong các trò tinh nghich thời ấy. Tụi tôi rũ nhau thêu lên tà áo dài hình con dế và tự xưng mình là Băng Dế Mèn. Năm 76, Ngọc Lan gặp tôi lần cuối để đi định cư ở Mỹ và từ đó cũng không có tin tức gì. Quí cận thì như cánh tay trái của tôi. Quí hiền lành ít nói nhưng sau nầy khi lên lớp Đệ Tam thì Quí nổi bật trong vai trò Trưởng lớp mấy năm liền. Sau nầy nghe nói Quý học Sư Phạm Kỹ Thuật và làm cô giáo. Châu Huệ thì xinh đẹp, học giỏi có mái tóc dài rất mượt mà óng ả vậy mà lần đầu tiên gặp lại sau hơn 40 năm tôi sững sờ kinh ngạc khi nhìn bạn với mái tóc bạc trắng nhưng uốn dợn rất sang. Bạn tôi vẫn xinh đẹp như ngày nào nhưng giờ là đẹp lão, Huệ có cửa hàng bán thuốc Tây ở chợ Đồn Biên Hòa, nghe nói cuộc sống cũng hạnh phúc an nhàn.
Tôi tốt nghiệp lớp Kiểm Sự Thú Y về công tác ở Viện Vi Trùng Sài Gòn sau năm 75 đổi tên là Công Ty thuốc Thú Y TW 2. Đến năm 2007 thì nghỉ hưu. Từng ấy năm tôi vẫn sống ở Sài Gòn, thỉnh thoảng vẫn có về Biên Hòa vào các dịp giỗ, Tết nhưng về rồi đi ngay nên không có cơ hội gặp lại bạn bè. Tôi có hỏi thăm vài người quen về tin tức của bạn cũ và được biết mơ hồ vậy thôi. Cuộc sống những năm thập niên 80-90 rồi năm 2000 tôi vẫn loay hoay với những khó khăn vất vả đời thường. Chồng tôi đã có cuộc sống riêng ở Mỹ, đứa con gái duy nhất của tôi vừa trưởng thành chưa được bao lâu thì qua đời vì một cơn bệnh cấp tính. Đã có một thời gian tôi hụt hẫng… nhưng may mắn là tôi có một tập thể sinh hoạt rất náo nhiệt đó là Hội Cựu Học Sinh trường Nông Lâm Súc Bảo Lộc mà tôi gắn bó suốt mấy chục năm nay. Hằng năm, chúng tôi vẫn tổ chức họp mặt tại Sài Gòn vào ngày 1 tháng 1, tôi cũng có một may mắn hơn nữa là có cơ hội tham dự 3 kỳ Đại Hội Nông Lâm Súc tại Mỹ vào những năm 2005, 2007 và 2010. Tôi có nghe nói Hội Cựu Học Sinh trường TH Ngô Quyền mỗi năm cũng có tổ chức họp mặt. Tôi rất muốn tham dự để hy vọng tìm lại bạn bè nhưng tôi không quen biết ai lại nghĩ mình đã ra trường quá sớm sợ không ai nhớ mình nên cứ ngần ngại mãi… Cho đến cuối năm vừa rồi tình cờ như là duyên số, trong lúc tôi tâm sự ước vọng muốn tìm kiếm bạn học cũ lớp Đệ Tứ 3 Ngô Quyền thì con gái một người bạn học NLS của tôi nói có một cô giáo giống như tôi kể về bạn Quí Cận của tôi. Tôi liền xin số điện thoại và gọi ngay. Tôi xưng danh và hỏi thì đúng là bạn Quí của tôi. Mừng quá, tôi hỏi dịa chỉ của Quí và ngay hôm sau tôi tìm đến gặp bạn ở làng Đại Học Thủ Đức. Không diễn tả hết nỗi vui mừng của chúng tôi khi gặp nhau. Nhờ Quí tôi biết được tin của Châu thị Huệ. Tôi tìm về Biên Hòa hẹn gặp Huệ ở quán Cội Nguồn rồi tôi gọi cho Mai Hữu Huệ, nhỏ bạn ngày xưa xí xọn, lanh chanh bây giờ vẫn lanh chanh, xí xọn đáng yêu. Hữu Huệ cho tôi biết Nguyễn Thị Tâm đang ở Sài Gòn rất gần nhà tôi. Tôi tìm đến thăm Tâm được vài lần, chưa kịp hàn huyên tâm sự bao nhiêu thì Tâm đã ra đi vĩnh viễn vì cơn bệnh hiểm nghèo. Trong ngày tiễn đưa Tâm chúng tôi cảm nhận quỷ thời gian của mình không còn bao nhiêu lâu nữa. Nhu cầu tìm kiếm lại bạn bè càng thúc bách. Ngày Mùng 3 Tết có một cuộc gặp mặt nho nhỏ tại nhà Hồ Thị Bạch Tuyết. Chồng của Tuyết là anh Thông học trên tụi tôi 1 lớp. Vợ chồng tiếp đãi chúng tôi thật nồng hậu. Anh Thông gọi điện cho anh Nam học cùng lớp là chồng của Đinh Hồng Hạnh cho chúng tôi nói chuyện vói Hạnh dù lúc đó bên Pháp là 1, 2 giờ sáng.
Lần đó tôi được gặp Đinh Ngọc Hoa và Phạm thị Phương Lan và Tống Kim Mỹ. Sau đó tôi và Mai Hữu Huệ chạy qua Cù Lao thăm Ngô Ngọc Hương, Trần Bích Liên, Trần Thị Mai và Nguyễn Hữu Hạnh. Ngọc Hương bây giờ đã là Bà Ngoại nhưng nụ cười vẫn tươi như xưa. Bích Liên thì gầy ốm quá nghe nói bạn vẫn còn nhiều vất vả trong cuộc sống. Mai, cô bạn ngày xưa nhường chức Trưởng lớp cho tôi bây giờ vẫn mái tóc dài nhưng búi lên gọn gàng, Mai vẫn chưa lập gia đình và còn công tác ở đài Phát Thanh Đồng Nai. Thương nhất là Hữu Hạnh, nhớ ngày xưa Ba của Hạnh đi tu trong ngôi chùa nhỏ bên Tân Vạn, Hạnh thường dẫn tụi tôi về chùa, ngôi chùa nhỏ trên một ngọn đồi cao có ao sen rất đẹp. Hạnh thay đổi nhiều quá, tôi không nhận ra người phụ nữ buồn phiền trước mặt đã từng là bạn mình. Tôi liên lạc với Châu Thị Huệ ngỏ ý muốn họp mặt nhóm bạn lớp Đệ Tứ, Huệ rất sẳn lòng hợp tác. Nhà Huệ rất rộng thuận tiện cho việc họp bạn ở nhà. Và chúng tôi chọn ngày 26 tháng 6. Hôm đó chúng tôi tập trung được 13 người. Không riêng gì tôi ở xa, mà ngay cả các bạn ở cùng TP Biên Hòa vẫn còn nhiều bạn lâu lắm rồi chưa gặp lại. Thật là tay bắt mặt mừng, câu chuyện râm ran không dứt. Các bạn tôi nhiều người già đi theo quy luật của thời gian nhưng nét thân quen đã giúp tôi nhận ra bạn cũ. Như Nguyễn Thị Chẳn, Nguyễn thị Băng, Lê Kim Loan, Đặng Thanh Nhàn. Duy có một người tôi nhớ mãi không ra, đến lúc bạn chỉ vào tấm ảnh ngày xưa chúng tôi một nhóm chụp hình chung ở Cột cờ trong sân trường, tôi mới sửng sốt, thật không thể nào tưởng tương Ngô Thị Kim Ngọc của ngày xưa ốm nhom, cao nhòng có giọng cười dòn tan bây giờ lại khác lạ như vậy. Nghe nói Ngọc theo gia đình định cư ở Pháp lâu rồi, đã có cháu nôi ngoại, nhưng giờ chồng mất Ngọc dành thời gian về VN nhiều hơn để tìm lại cội nguồn. Trong lúc chúng tôi rối rít thăm hỏi nhau thì Mã Thị Ngọc Lan ở Mỹ gọi về cho Huỳnh Thị Lương Viên, rồi Trần Thị Diêu ở Úc cũng gọi. Niềm vui như òa vỡ, tuy còn nhiều bạn không đến được vì nhều lý do như Trần Thị Lưu bị mệt vì huyết áp cao, Hà Thị Hiếu phải đi dự đám đứa cháu, Ngọc Hương thì đưa cháu ngoại về quê… Tôi vẫn có tham vọng chụp hình đông đủ các bạn nên hẹn sẽ tìm đến nhà thăm riêng từng người. Tôi gặp Lưu mới biết tin của Cúc và Ba, Lưu cho tôi xem hình hôm các bạn về thăm quê hương. Nhỏ Ba vẫn trẻ đẹp, Cúc thì có mập hơn xưa, tôi cũng được xem hình của Hồng và nghe kể về Thanh Thu. Có nhiều bạn ngày xưa học lớp Đệ Tứ 1 nhưng khi lên lớp Đệ Tam thì học chung với Tứ 3, bây giờ chúng tôi không phân biệt 1 hay 3, chúng tôi giờ là một nhóm. Tuần rồi tôi về Tân Ba thăm người chị họ bị bệnh, nhân tiện tìm thăm Thanh Thu, cô bạn hiền lành hiếu khách, hôm sau tôi xuống Biên Hòa thăm Hiếu, tưởng chỉ gặp mình Hiếu thôi không ngờ Hiếu đã gọi thêm một số bạn ở gần đó. Nhà Hiếu cũng rất rộng nên bạn bè tập hợp thật thoải mái. Lần nầy chỉ thiếu có Châu Huệ và Quí, bù lại chúng tôi có thêm Chu, Lưu, Phương Lan, Hương… như vậy cũng là hạnh phúc lắm rồi.Tôi đã tổng hợp được danh sách các bạn có địa chỉ gần 30 người còn một số bạn nhớ tên nhưng chưa liên lạc được. Hy vọng qua bài viết nầy các bạn tôi sẽ tìm lại với nhau. Tôi được biết có trang Web của Hôi cựu hoc sinh Ngô Quyền, tôi cũng mới được biết hằng năm ở Cali có tổ chức Đại Hội Cựu Học Sinh Ngô Quyền toàn thế giới vào khoảng đầu tháng 7. Tôi ao ước có được thêm một lần đi Mỹ để tham dự. Nhưng trước nhất và chắc chắn là cuối năm nay, ngày 31 tháng 12 tôi sẽ về BH cùng các bạn lớp đệ Tứ của tôi tham dự Họp Mặt Cựu Học sinh Ngô Quyền tổ chức tại trường. Chúng tôi sẽ tìm thăm lại quý Thầy Cô, tìm thêm các bạn tôi và tìm lại kỷ niệm tuổi thơ. Một lần nữa xin cám ơn các bạn đã cho tôi cơ hội viết lên những dòng tâm sự nầy…
Bùi Thị Lợi (cựu Trưởng Lớp lớp Đệ Tứ 3 niên khóa 67-68)
THỦA BAN ĐẦU
Ngày đầu bước vào ngưỡng cửa Trung học của tôi không được đẹp và dễ thương như các nhà văn đã miêu tả.Tuy nhiên nó vẫn cho tôi nhiều kỹ niệm khó quên.
Sau gần một ngày chờ đợi trước cỗng trường để nghe đọc tên những thí sinh trúng tuyển vào đệ Thất trường THcông lập Ngô Quyền.Tôi trở về nhà với nỗi buồn vô tận.Thật uổng công tôi miệt mài đèn sách luyện thi-ở lớp luyện thi tôi được xếp hạng hai.,và uổng công tôi hy vọng tràn trề-trong ngày thi ,thày giám thị phòng thi đã đọc bài luận của tôi và khen khá lắm.Sợ tôi buồn vì thi rớt,ba tôi luôn an ủi,vổ về"-học tài thi phận con ạ".
Thủa nhỏ chưa biết ham chơi,tôi dẹp nổi buồn và xin vào trường tư thục Khiết Tâm.Đang học ở đây được gần hai tuần-Mai hữu Huệ-cô bạn nhỏ học cùng lớp nhất ở trường tiểu họcTân Thành chạy đến nhà tôi báo tin-"Tao thấy tên mày trong danh sách lớp Thất ba trường NQ-vô đi kẻo trể.Rồi Trần thị Châu cũng báo cho tôi hay kèm theo dặn dò:" nhớ gặp cô Giám thị Giàu.Thế là tôi chuẩn bị vào trường một mình bởi vì ba tôi bận đi làm xa.
Người chị bà con cấp tốc đặt may thưởng cho tôi ba chiếc áo dài:một chiếc gấm màu xanh và hai chiếc phin trắngLần đầu tiên mặc áo dài,tôi cảm thấy rất ngượng ngập-khó chịu.Tôi vốn nhỏ con ,ốm yếu lại không được xinh gái-chiếc áo dài lại rộng phùng phình làm tôi có cảm tưởng dị hơn.Trường lúc này không khí rất nhộn nhịp ,bận rộn Tôi phảichờ hơn nửa tiếng mới gặp được cô Giàu.Sau khi nghe tôi trình bày-cô ngước lên nhìn tôi với cặp kiếng trắng kéo xệ ngang lỗ mũi-"Danh sách ở lớp nào?.Chết thật -tôi chỉ nhớ loáng thoáng con số ba Huệ báo cho tôi.Ở KT tôi đang học lớp Thất A một.Nghĩ là trường nào cũng giống nhau ,tôi nhanh nhẩu trả lời:-"dạ lớp Thất A ba'.-'Ở đây không có lớp Thất A ba' Cô nhấn mạnh và vội vàng bỏ đi.Lật đật chạy theo cô suýt nửa tôi vấp ngã vì chiếc ống quần vừa rộng,vừa dài.Tôi đưa cô số ký danh và họ tên nhờ cô xem lại..Cô dò vào tập hồ sơ"-lớp Thất ba"Sau đó cô dẩn tôi lên dãy lầu thứ nhất....lớp cuối cùng.Lớp học lúc này chưa có giáo sư nên ồn ào như một bầy ong.Khuôn mặt người nào cũng hớn hở-tươi cười.Tôi nhìn thấy Huệ ở bàn đầu đang trò chuyện cùng các bạn mới.Cô Giàu dẩn tôi xuống bàn cuối cùng và bảo;"-đây là chổ ngồi của trò lớp Thất ba ban Pháp văn.Tôi buột miệng:-Thưa cô con xin học ban Anh văn."-Lớp Anh văn không còn chổ trống chỉ còn lớp Pháp văn thôi"Nói xong cô bỏ đi.Đang ngỡ ngàng thì một bàn tay kéo tôi ngồi xuống và đẩy tôi vào bên trong "-ngồi đi còn chọn lựa gì nửa".Nhiều giọng nói khác chen vào "-Tui cũng xin ban Anh văn nè,rốt cuộc cũng vào đây ""-Ban nào cũng được miển vào trường công là ngon rồi".Sau khi ổn định được chổ ngồi,tôiđược biết cô bạn to con kéo tôi ngồi xuống làTrần thị Lưu-nước da ngâm đen nhưng có duyên.Kế bên là Trần lệ Dung miệng mồm liếng thoắng,tóc cột đuôi ngựa trông có vẽ tinh nghịch hơn.Phan thị Hà ốm yếu như tôi có chiếc mũi xinh xinh và chiếc răng sún .Cô bạn ngồi bàn trên hay cúi xuống nhìn tôi cười có tên đẹp cũng như khuôn mặt đẹp là Nguyễn thu Xuân.
Từ nhà tôi đến trường NQ bằng xe lam phải đi hai chuyến:một chuyến từnhà đến chợ và một chuyến từ chợ ̣đến trường.Tôi quyết định đi học bằng xe đạp .Chưa bao giờ đạp xe đi xa nên tôi rất hoang mang ,lo sợThứ nhất là sợ đi qua vòng cua Công trường Sông Phố.Những tuần lễ đầu tôi phải ngừng xe ở trước trường Mỹ nghệ-dẩn xe đạp qua bên kia đường rồi mới dám chạy tiếp .Thứ hai là sợ vạt áo dài bị cuốn vào dây sên-dù tôi đã cẩn thận ràng vạt áo sau vào ba ga còn vạt trước cầm trong tay .Chiếc xe đạp của tôi loại "cà tàng" nên hay bị sút sên-do đó tay tôi thường dính dầu nhớt và ống quần thường bị sên "cạp" te tua .Trong nỗi khổ cũng có niềm vui nho nhỏ.Mỗi lần tan trường,bọn học trò nhỏ chúng tôi cho xe đạp thả dốc tự do-con dốc dài từ trườngNQ dẩn đến rạp hát B-hùng.Có bạn gan dạ còn buông cả hai tay như làm xiếc.Từ từ quen dần,tôi biết quẹo qua đường HĐV ngang chùa Tịnh độ để đến trường,tránh qua công trường Sông phố lúc nào cũng ồn ào ,náo nhiệt.Giờ ra chơi bọn tôi hay la cà đến các lớp đàn anh,đàn chị.Dưới mắt chúng tôi các anh chị ấy là thần tượng.Nhỏ Lưu lanh lợi nên biết nhiều...Anh X này làm trưởng lớp-Anh A có vợ một con -Chị B là con ông Z giàu có tiếng ở BH.Đến các bậc giáo sư nó cũng biềt nhiều điều mới lạ.Lưu chỉ tôi vợ chồng thày Nguyễn xuân Hoàng-nó thì thầm vào tai tôi "-mày biết không các chị lớp lớn tương tư thày còn các anh trồng cây si cô như điên"Nhỏ Lưu hay thổi phồng câu chuyện cho hấp dẩn nhưng điều này tôi tin là có thật.Bởi vì vợ chồng thày Hoàng rất đẹp..Một hôm vừa tan học,Lưu kéo tôi chạy xuống lầu"theo tao đến lớp...các anh chị làm liên hoan tiển thày Tôn thất Long đi Pháp.Chúng tôi là những vị khách không được mời chỉ đứng ngoài cửa sổ dòm ké Hôm đó tôi về nhà thật muộn-báo hại mẹ tôi phải ra ngoài ngõ đứng chờ.
Vốn yêu thích thơ văn từ nhỏ nên tôi hay tìm đọc báo chí của trường .Tôi đã đọc vỡ kịch Công chúa Huyền Trân của thày Quýnh và ao ước sẽ viết được vỡ kịch như thế trong tương lai.Lưu bảo tôi thày Quýnh đạo diển cho các anh chị lớp đệ nhất diển vỡ kịch đó ở rạp hát BHtrong dịp Tết .Tôi không được xem nên không biết lời nó đúng hay sai.Bấy giờ trước văn phòng trường có một bảng đen dùng để báo cáo những hoạt động của trường:từ học tập-văn nghệ-thể thao đến báo chí.Những bảng tin ngắn có kèm theo hình ảnh thật sống động.Thấy tôi dán mắt vào những tấm ảnh về buổi lễ trao giải thưởng văn chương của trường-giải thưởng được trao cho một người con gái có khuôn mặt đẹp và nụ cười rạng ngời,Lưu vội reo lên:"Tao biết chị nàycon ông trung úyCông,nhà có ba người con gái Dung,Ngôn,Hạnh.Sau đó tôi có gặp chị Dung vài lần ở cổng trường.Tôi lén nhìn chị và âm thầm ngưỡng mộ chị mà không ai hay.
Bây giờ dù đang sửa soạn bước vào ngưỡng cửa sáu mươi tôi vẫn nghe lòng mình trẻ lại mỗi khi nhớ về thủa ban đầu vào trường NQ.Hình ảnh con bé ốm yếu với chiếc xe đạp cũ-giọng cười ríu rít như như chim của một đàn tiên áo trắng-tiếng guốc khua vang trên thang lầu quen thuộc và con dốc dài thân thương thủa nào...Tất cả dường như còn quanh quẩn bên tôi.Và cho dù nhiều năm sau này trường NQ có nhiều người đẹp nỗi tiếng -tôi vẫn không bao giờ quên được nét đẹp của chị Dung...Ôi nét đẹp thật hồn nhiên-ngây thơ-man dại....
THY LỆ TRANG NGUYỄN THỊ CÚC
MASSACHUSETTS
NHỮNG DÒNG LƯU BÚT NGÀY XANH
Quê tôi ở Cù Lao Phố, một địa danh của xứ bưởi Biên Hòa. Sau khi học hết bậc tiểu học ở ngôi trường làng Hiệp Hòa, tôi dự kỳ thi tuyển vào đệ thất của trường Ngô Quyền và may mắn được trúng tuyển vào lớp đệ Thất 1 niên khóa 1964 -1965. Tôi vẫn còn nhớ như in ngày đầu tiên nhập học được Ba chở đến trường trên chiếc xe Vespa cũ kỹ. Ba chạy chậm và chỉ tôi cách đón xe Lam để bắt đầu ngày mai tự đi học một mình vì Ba phải trở về Saigon để đi làm. Lần đầu tiên mặc chiếc áo dài vải trắng, quần satin đen bóng, đầu đội nón lá, chân mang guốc, hai tà áo dài tha thướt, tôi nghe trong lòng một niềm vui và hãnh diện thật khó tả! Đó cũng là ngày đầu tiên của thời nữ sinh trung học đầy thơ mộng.
Trong số các bạn nữ sinh cùng chọn sinh ngữ Pháp văn ở lớp đệ Thất 1 có vài bạn cùng học chung bậc tiểu học nên tôi cảm thấy đỡ đơn độc. Một số bạn từ Chợ Đồn,Tân Vạn, Bửu Long, Phúc Hải, Hố Nai, Tam Hiệp... cũng được học ở đây. Đa số các bạn trong lớp là người ở ngay thành phố Biên Hòa nên đi học vừa gần nhà lại không bỡ ngỡ như chúng tôi từ làng quê ra tỉnh. Nhờ có bản đồ lớp và tuổi trẻ dễ thân thiện nên chúng tôi sớm biết mặt biết tên trong một thời gian ngắn. Theo tháng năm, chúng tôi lần lượt bước qua lớp đệ Lục 1, Ngũ 1 rồi đến Tứ 1, lớp cuối cùng của bậc trung học đệ nhất cấp.
Mùa hè năm 1968, sau Tết Mậu Thân, tình hình đất nước có nhiều chuyển biến và thay đổi. Đó cũng là năm cuối ngồi chung lớp suốt bốn năm dài vì sang năm tới sẽ học theo phân ban A, B, C tùy môn học được lựa chọn nên có thể phân tán ra nhiều lớp khác nhau. Thêm nữa, một số bạn vì hoàn cảnh gia đình, phải nghỉ học ở nhà không còn tiếp tục đến trường. Thế là không ai bảo ai, một số bạn tự làm quyển Lưu Bút Lưu Ảnh cho riêng mình để làm kỷ niệm của thời học sinh đầy hoa mộng, tôi cũng thực hiện một quyển Lưu Bút như vậy. Nhờ đó mà đến hôm nay, sau hơn 40 năm dài, tôi vẫn còn trong tay quyển Lưu Bút ghi lại kỷ niệm của những ngày xa xưa ấy. Quyển Lưu Bút thân thương đã theo tôi từ Biên Hòa về Saigon rồi từ Việt Nam sang Mỹ để nhắc nhớ bao kỷ niệm của những ngày xưa thân ái cũ…
Quyển Lưu Bút Ngày Xanh của tôi bây giờ đã cũ, màu giấy trắng năm xưa chuyển sang vàng nhạt, nét mực tím, mực xanh cũng đã phai màu. Những tấm ảnh trắng đen không còn sắc nét mà cũng nhạt phai theo năm tháng. Nhìn những hình ảnh thơ ngây, những nét chữ thân thương mà bạn tôi ngày ấy đã nắn nót viết để dành tặng riêng tôi, lòng tôi bồi hồi xúc động, tôi mơ màng thấy mình trở về với lớp học năm xưa và ngôi trường cũ… Hình ảnh và nét chữ còn đây mà bạn bè tôi đã trôi giạt ở nơi nào? Thôi thì xin ghi lại những dòng lưu bút của các bạn đã viết cho tôi với những lời lẽ mộc mạc đơn sơ nhưng đầy chân tình của những nữ sinh đang ở tuổi mộng mơ của một thời áo trắng.
Trần Thị Dung, cô bạn có khuôn mặt tròn trĩnh, viết văn hay: “Kỷ niệm là cuốn phim dĩ vãng của từng khuôn mặt đó, từng lời nói đó. Sống là phải chấp nhận sự chia ly, dang dở để buồn tiếc và nhớ thương hay gì chăng nữa thì kiếp học trò đâu ở mãi trong mình…”
Lê Thị Tiết, cô bạn học chung bậc tiểu học trường làng: “Rồi một ngày kia, một ngày không xa lắm, mình sẽ xa nhau và chừng ấy tất cả những kỷ niệm lại hiện về đủ đầy trong ký ức và nó sẽ làm cho mình nhớ tiếc, thèm thuồng vì kỷ niệm bao giờ cũng đẹp…”
Trần Thị Hiếu, cô bé nghiêm nghị, ít nói và hay mắc cỡ: “Kỷ niệm phải chăng là tiếng vang của tâm hồn, là dư âm ngày cũ, nơi đó hội họp đầy đủ những người thân yêu, những gì đáng ghi nhớ, vui buồn lẫn lộn nhưng nó không ở mãi với thời gian mà sẽ dần phai theo năm tháng…”
Trần Thị Thúy Nga, cô bạn lớp trưởng, lúc nào cũng cười: “Biết viết gì đây, nói gì đây, chỉ có tình bạn chân thật là quý và lưu lại cho nhau những gì mà mình gọi là kỷ niệm…”
Trần Thị Lan, cô bạn ngồi cạnh năm đệ Thất, ít nói nhưng rất dễ thương: “Lan chỉ có những dòng chữ viết vào đây để nói lên tình bạn chân thành của chúng ta vì ngày mai đây khi chia tay nhau, mỗi người mỗi nơi, biết có còn gặp nhau nữa hay không?...”
Nguyễn Mỹ Châu, cô bạn ngồi cạnh năm đệ Tứ, thân hình mảnh mai và rất vui vẻ, cởi mở: “Chúng ta đã cùng học tập bên nhau qua bốn năm dài đăng đẳng. Tuy thế đối với chúng ta thật là ngắn ngủi vì ngày nay…ngày mai…biết chúng ta có còn trọn vẹn bám ghế nhà trường không hay là hoàn cảnh, cuộc sống, chiến tranh…sẽ lôi chúng ta ra khỏi cái khung cảnh êm đềm và đẹp nhất của thời học sinh…”
Lê Thị Hạnh, cô bé học rất chăm chỉ và giỏi toán: “Không phải chỉ riêng đời học sinh chúng ta mà cả những gì trên cõi đời nầy đều phải chấp nhận một sự chia ly để rồi gieo vào lòng người một nỗi tiếc thương…hay là gì chăng nữa thì chúng ta vẫn phải cam chịu vì cuộc đời vẫn còn thay đổi thì không có gì là ở mãi bên ta…”
Nguyễn Thị Út, cô bạn có nhiều ý tưởng hay và nét chữ rất bay bướm: “Ngày mai đây chúng ta sẽ xa nhau, mỗi đứa đi mỗi ngả theo chiều hướng đắng cay hơn thỏa thích của cuộc đời. Dù biết rằng đời lắm chông gai đau khổ, chúng ta vẫn bám víu dùi đầu trong sự cạnh tranh để sống và để là một con người đáng sống…”
Mai Thị Kim Hoa, cô bé lanh nhất lớp và luôn nở nụ cười trên môi: “Mình bỗng dưng có ý nghĩ là níu thời gian dừng lại để chúng mình đừng bao giờ chia cách, để những gương mặt học trò còn đượm nét thơ ngây, không bận vướng những ưu tư trong đời sống…”
Võ Thị Liên Hoa, cô bé tóc dài cũng là ca sĩ của lớp, hát rất hay: “ Ước mong Hạnh sẽ giữ mãi những hình ảnh, những kỷ niệm của tuổi học trò thần tiên hôm nay…”
Lương Thị Tuyết Mai, cô bạn lúc nào cũng trông chững chạc như người lớn: “Bốn năm dài buồn vui đầy trang giấy, thế mà hôm nay, cầm trong tay quyển Lưu Bút nầy Mai không biết phải viết lên đây những gì để diễn tả cái tâm trang hiện tại của Mai. Sau nầy nếu có dịp lật đến trang giấy nầy, nhìn giòng chữ nầy Hạnh có nhớ đến người bạn cùng học chung suốt bốn năm dài không?...”
Đinh Thị Huệ, cô bé có đôi má lúc nào cũng ửng hồng duyên dáng: “Mình và Hạnh chỉ còn gần nhau từ bây giờ đến hè mà thôi. Sang năm học tới Hạnh đi ban B còn mình đi ban A, không còn ngồi chung lớp như từ trước đến giờ, buồn ghê Hạnh nhỉ?...”
Lê Diệp Liễu, cô bé dáng thấp và khuôn mặt bầu bĩnh dễ thương: “Nếu có xa nhau mà vẫn nhớ trong những nỗi buồn da diết thì những niềm thương còn lưu lại tận đáy lòng dù rằng hình ảnh đã nhòa trong ánh mắt…”
Vi Thị Bé, cô bạn ở Phúc Hải, có lối kể chuyện dí dỏm rất vui: “Chỉ còn đôi mươi ngày nữa là chúng ta xa nhau ba tháng hè dài đăng đẳng, ba tháng mái trường chìm trong im lặng, vắng vẻ bên những xác phượng tàn rơi và tiếng ve sầu não ruột. Không biết chúng ta có còn gặp nhau trên con đường học vấn nữa không hay là vì hoàn cảnh, cuộc sống hiện tại đầy chiến tranh khói lửa nầy, biết đâu nó sẽ gián đọan sự học hành của chúng ta, để rồi phải chập chững bước vào đời đầy cạm bẫy bằng đôi tay bé nhỏ…”
Nguyễn Thị Thu Cúc, cô bé biết làm thơ học trò: “Dù cho giông bão gió mưa. Cũng đừng quên bỏ bạn xưa năm nào. Đừng quên người bạn cố giao. Đã từng một thuở tranh nhau học hành...”
Lê Ngọc Mai, cô bé hay ngồi suy tư một mình: “Trời đã vào hạ từ lâu, nắng rực rỡ trên cây phượng mang đầy lá xanh nõn nà, hình như vòm trời cũng thay đổi với những đám mây trắng bồng bềnh. Tất cả đều thay đổi khi mùa hạ sang. Đó là hình ảnh quen thuộc của chúng ta với tuổi học trò đầy vô tư…”
Nguyễn Hưng Loan, cô bạn có vẻ trưởng thành và chính chắn nhất của lớp: “Trong một phút suy tư, hình ảnh của bốn năm về trước lại hiện đến. Thuở ấy , lần đầu tiên gặp nhau, chúng ta bỡ ngỡ vô cùng và ngơ ngác như những con chim lạc bầy, chỉ biết đưa mắt tìm kiếm những đứa bạn quen hầu đánh tan những nỗi lo sợ vô cớ của mình…”
Trần Thị Ngọc Yến, cô bạn vui vẻ và lúc nào cũng cười: “Nếu chúng ta có xa nhau thì Yến xin lưu lại những dòng lưu niệm nầy, tuy nó vô tri nhưng sẽ an ủi Hạnh phần nào trong những lúc buồn chán…”
Nguyễn Thị Huỳnh Hoa, cô bạn cao to mà nhỏ tuổi nhất, chữ viết rất đẹp: “Thấm thoát một năm qua mau, hồi nào mới bỡ ngỡ bước chân vào lớp, nay đã đến cuối năm, phượng đã nở, chúng ta lại sắp chia tay. Năm tới chúng ta sẽ không gặp mặt nhau đầy đủ như hiện tại. Một năm học ngắn ngủi nhưng cũng mang nhiều kỷ niệm khó quên…”
Lê Thị Kim Loan, cô bạn xứ Phan Thiết với mái tóc dài chấm ngang lưng: “ Trước lúc chia tay tạm biệt nhau, Loan mong rằng chúng ta sẽ còn gặp lại nhau trong năm học tới và sẽ dệt thêm nhiều kỷ niệm của đời học sinh đầy hoa mộng…”
Trần Thị Lan, cô bạn vui tính với nhiều câu chuyện vui thật hay: “ Gần gũi học tập suốt bốn niên học qua và chúng ta thân nhau nhất ở năm đệ Tứ nầy với nhiều kỷ niệm giữa Lan và Hạnh. Mong rằng những kỷ niệm ấy sẽ không bao giờ nhạt phai…”
Trần Thị Nguyên, cô bé hay cười và nhanh nhẩu của lớp: “Được Hạnh trao quyển Lưu Bút, mình rất vui nhưng lại thoáng buồn vì chúng ta sắp xa nhau mỗi năm khi hoa phượng nở trước sân trường báo hiệu mùa hè đến…”
Lê Thị Ngọc Châu, cô bạn rất hiền và ít nói, hay cười: “ Châu rất sung sướng khi được Hạnh trao quyển Lưu Bút nầy nhưng vì thời gian quá ngắn nên Châu không biết viết gì hơn là chúc Hạnh luôn vui vẻ và tiến mãi trên con đường học vấn…”
Mai Phương Mai, cô bạn đeo kính cận, học rất giỏi: “Mùa hè vẫn đến dù chúng ta không mong muốn. Cứ nghĩ đến những gì nối tiếp về sau khi buổi họp mặt cuối năm học đã tàn, khi những khuôn mặt tìm về với nhau hay những ánh mắt lẫn trốn để che giấu nỗi buồn thấm thía, Mai thấy nao nao trong lòng vì thời gian cứ cướp dần những ngày thân ái thơ dại của chúng ta để còn lại là niềm nhớ tiếc khôn nguôi…”
Ngô Thị Ngọc Hương, cô bạn thân nhất cùng chung bậc tiểu học ở trường làng: “Sau bao giây phút suy tư và đối diện vào trang giấy trắng tinh anh vẫn không sao nén được nỗi buồn ray rứt đang len lén đi nhẹ vào tâm hồn mình. Nhớ lại bao nhiêu là kỷ niệm vui buồn chia sớt cho nhau trong những ngày xa xưa thân ái trên con đường làng đầy quen thuộc dẫn đến trường mà hai đứa mình ngày hai lượt đều đi qua đó…”
Còn một vài bạn khác mà tôi vẫn còn nhớ tên: Hà Ngọc Lệ, Phạm Thị Thanh Thu, Huỳnh Thị Gấm, Nguyễn Thị Hưng, Trần Bích Liên, Lê Thị Lành, Huỳnh Lệ Chất…sao không thấy viết trong quyển lưu bút nầy? Hay là đã đến ngày cuối cùng của năm học nên tôi không đưa kịp đến các bạn ấy chăng? Dù thế nào đi nữa thì tên và hình ảnh của các bạn ngày ấy đã đi sâu vào ký ức tôi để tái hiện mỗi lần nhớ đến.
Những dòng lưu bút nầy được trích từ những trang Lưu Bút Ngày Xanh, có bạn viết 1, 2 trang giấy, có bạn viết 3, 4 trang giấy với đầy ắp những tâm tình mà giờ đây xem lại tôi thấy như mình đang cùng với các bạn ngồi học trong lớp hay vui đùa bên nhau ở sân trường. Mơ màng trong tâm trí tôi những tà áo dài trắng thướt tha bay trong gió như một đàn chim và trước mặt là bầu trời cao xanh rộng mở…
Bên cạnh đó tôi còn thấy thấp thoáng hình ảnh của các Thầy Cô kính mến, hàng ngày truyền đạt cho chúng tôi những kiến thức, hướng dẫn chúng tôi thành những con người đầy đủ trí đức cho cuộc sống tương lai. Sau nầy khi bước chân vào đời, qua những thăng trầm trong cuộc sống, tôi mới cảm nhận được công ơn của Thầy Cô, đã ban tặng cho chúng tôi những kiến thức hữu ích làm hành trang vào đời. Xin trân trọng gửi đến Thầy Cô lòng biết ơn sâu xa của chúng em, những học trò cũ dưới mái trường Ngô Quyền dấu yêu.
Đó là những dòng lưu bút của các bạn viết cho tôi hơn 40 năm về trước và chính tôi cũng đã viết đáp lại cho các bạn, có khi còn tặng kèm theo một tấm ảnh để bạn mình giữ làm kỷ niệm. Ước gì tôi được xem lại những dòng chữ năm xưa của mình trong quyển lưu bút nào đó mà bạn tôi còn giữ. Mong lắm thay!
Giờ đây các bạn của tôi mỗi người mỗi ngả của cuộc đời. Chắc hẳn có bạn đang sống trong cảnh giàu sang, gia đình yên ấm hạnh phúc và biết đâu cũng có bạn chịu một nỗi bất hạnh nào đó! Cầu mong cho tất cả chúng ta dù giàu hay nghèo, dù đang ở quê hương hay tản mác bốn phương trời, cũng có được một mái ấm gia đình để yêu thương và nương tựa trong tuổi hoàng hôn.
Ngày nay, với phương tiện thông tin hiện đại của thế kỷ 21, biết đâu các bạn sẽ đọc được bài viết nầy, nhớ lại năm xưa mình đã từng viết những lời lẽ như thế đó, dù đơn sơ nhưng chứa chan tình bạn. Và cũng biết đâu chúng ta liên lạc được hay có duyên hội ngộ mà gặp lại nhau sau mấy mươi năm dài dâu bể, người còn ở chốn quê nhà, kẻ sống tha phương nơi đất khách.
Tiếc thay tôi không còn giữ tấm hình nào có đủ mặt các bạn Tứ 1 chụp chung trước cồng trường Ngô Quyền làm kỷ niệm để có dịp nào đó chúng ta nhìn lại những khuôn mặt ngày xưa mà hồi tưởng lại đã có một thời cùng ngồi chung lớp, chung trường trong một khoảng đời học sinh hoa bướm đầy thơ mộng...Tôi có mấy dòng thơ tặng các cựu học sinh trường Ngô Quyền cùng tâm trạng tiếc nuối thời còn cắp sách dưới mái trường Ngô Quyền thân yêu và riêng tặng các bạn Tứ 1 của những ngày xa xưa thân ái để nhớ về một thời áo trắng.
Một Thời Áo Trắng
Nhớ quá đi thôi thời nữ sinh
Thấp thoáng đâu đây những ảnh hình
Thầy Cô, bạn hữu, ngôi trường cũ
Thân thương, nồng ấm biết bao tình.
Ra trường mỗi đứa một phương trời
Đàn chim tung cánh khắp muôn nơi
Tuổi trẻ, niềm tin, nhiều mơ ước
Cánh cửa tương lai mở rộng mời.
Lưu bút ngày xanh lật từng trang
Nét chữ thân quen dệt thành hàng
Kỷ niệm ngày xưa đầy lưu luyến
Một thời áo trắng nhớ mênh mang.
Bạn cũ giờ đây khắp muôn phương
Theo dấu thời gian tóc điểm sương
Ước gì gặp lại ôn chuyện cũ
Chia sẻ tâm tình còn vấn vương...
Hát Bình Phương