Wijzen

“Toen nu Jezus geboren was te Bethlehem in Judea, in de dagen van koning Herodes, zie, wijzen uit het Oosten kwamen te Jeruzalem en vroegen: Waar is de Koning der Joden die geboren is? Want wij hebben zijn ster in het Oosten gezien en zijn gekomen om hem hulde te bewijzen” (Matth. 2:1)

In het vorige hoofdstuk werd over het geboorte-jaar van Jezus geschreven. Volgens Mattheüs werd Jezus 2 jaar voor de dood van Herodes, dus in 6 v.Chr. geboren. Wijzen uit het Oosten vroegen Herodes waar het Kind geboren was, want ze hadden zijn ster gezien en wilden het aanbidden. Het Kind moest in Bethlehem geboren zijn. De wijzen gingen naar Bethlehem en aanbaden het Kind. Door een engel in een droom gewaarschuwd ging Jozef met vrouw en kind naar Egypte, waar hij volgens de traditie 2 jaar bleef. Mattheüs noemt de twee jaar overigens niet expliciet. De wijzen gingen niet terug naar Herodes, maar direkt naar hun eigen land. Herodes liet in Bethlehem alle kinderen jonger dan twee jaar vermoorden. Zo schrijft Mattheüs in hoofdstuk 2.

De Wijzen uit het Oosten: dat zouden waarzeggers geweest moeten zijn. In die tijd waren er veel waarzeggers, en ze zeiden gewoonlijk dat ze uit het Oosten kwamen. Chaldeeën werden ze genoemd. In het oude Israël waren waarzeggers verboden (Deut. 18:9-22). We mogen wel aannemen, dat de toenmalige vrome Joden ze niet raadpleegden.

De Romeinen daarentegen waren zeer bijgelovig. Het begon met het proberen uit te vinden of de goden het eens waren met bepaalde plannen. Daarvoor hadden ze een speciaal college, de auguren. Overigens vraagt David op een vergelijkbare manier Gods mening, met de Urim en de Thummim (I Sam. 23:2, 4, 11-12)

De Romeinen deden het o.a. aan de hand van het gedrag van vogels, kippen bijvoorbeeld.

Als een kip aangeboden voedsel of drinken weigerde was dat een slecht voorteken.

Soms was dat slecht te verdragen voor een bevelhebber die stond te popelen om aan te vallen. Zo gooide consul Claudius Pulcher, commandant van de vloot, kippen die niet wilden drinken in zee, met de opmerking: “Nu zullen ze drinken”. Toen hij de slag verloor werd hij beschuldigd van godslastering.

En toen Augustus keizer werd, wisten veel mensen zich bijzondere gebeurtenissen uit zijn geboortejaar te herinneren, die al een glorieuze toekomst voorspeld hadden.

Maar soms werd een voorspelling vooraf gedaan, en kwam nog uit ook. Zo werd de moord op Julius Caesar op de dag nauwkeurig voorspeld.

Maar misschien had de voorspeller “voorkennis”.

In de tijd toen Jezus werd geboren waren er dus vele waarzeggers in Rome. Ze voorspelden de toekomst, op manieren vergelijkbaar met die van de huidige astrologie. Keizers waren vaak tegen de waarzeggerij. Dan werden ze verbannen uit Rome.

En als je in de tijd van Nero aan een waarzegger vroeg, hoe lang Nero nog te leven had, dan werd dat beschouwd als hoogverraad, en dat kon je het leven kosten.

De traditie heeft nog vele details over de wijzen uit het Oosten toegevoegd. Het zouden er drie (elk met zijn geschenk) zijn geweest, Caspar, Balthasar en Melchior hebben geheten, en ze werden koningen genoemd. Ze werden gezien als vertegenwoordigers van de drie toen bekende werelddelen.

Over het bezoek van de wijzen uit het Oosten aan Jeruzalem en Bethlehem is buiten de Bijbel om niets bekend. En ook niet over de kindermoord.

Een flink aantal jaren na de geboorte van Jezus is er wel een koningin uit het Oosten gekomen, uit Abilene. Dat lag in het huidige Irak. Ze heette Helena, had zich bekeerd tot het Jodendom, en bracht goud naar Judea voor de armen, omdat daar hongersnood was.

Er zijn veel afbeeldingen aan de Wijzen gewijd. Ook WikiCommons heeft er een rubriek aan gewijd. Daaraan zijn de volgende afbeeldingen ontleend.