Proces

Op Witte Donderdag, na het vieren van het Laatste Avondmaal, wordt Jezus in de hof van Gethsemané gearresteerd, en voor Annas geleid.

Het verloop daarvan en de afloop behoren tot de kern van het Christelijk geloof, er zijn duizenden schilderijen van, en de Matthäus Passion brengt ook ongelovigen tot ontroering.

Maar er zijn een aantal aspecten aan het verhaal, waar zelden of nooit aandacht aan wordt besteed, en die wil ik voor het voetlicht brengen.

- Pilatus verhoort Jezus zelf. Dat was heel ongebruikelijk. Er zijn duizenden Joden aan het kruis geslagen, zonder dat daar een rechter aan te pas kwam. En Pilatus stond niet bekend om zijn rechtvaardigheid, integendeel, hij was corrupter en wreder dan de meeste van zijn collega-stadhouders.

Toch gaat hij Jezus verhoren.

- Het verhoor: In welke taal gebeurde dat? Pilatus sprak beslist geen Aramees. De voertaal in die tijd en in die buurt was Grieks. En dus moet Jezus Grieks hebben gekend, anders had hij niet met Pilatus kunnen praten.

En anders had Pilatus hem niet te woord willen of zelfs kunnen staan.

- De droom van de vrouw van Pilatus (Matt. 27:19)

Volgens de traditie heette ze Claudia Procula.

“Terwijl hij nu op de rechterstoel zat, zond zijn vrouw hem de boodschap: bemoei u toch niet met die rechtvaardige, want ik heb heden in een droom veel om Hem geleden”

Heel merkwaardig. De vrouw van Pilatus moet Jezus dus hebben gekend, in ieder geval van naam, want anders kan ze niet over Hem dromen. En aangezien ze veel om Hem had geleden, moet ze Hem vrij goed hebben gekend, of bewonderd, op een afstand misschien.

Maar iemand als de vrouw van de stadhouder stond veraf van de woelingen van het gewone Joodse leven.

Pilatus moet het over Jezus gehad hebben, aan de etenstafel of zo, en kennelijk heeft hij er zo over gepraat, dat zij over Hem kon gaan dromen.

- Pilatus probeerde Jezus vrij te laten. Dat lukte niet, omdat hij de Joodse leiders niet mee kon krijgen. Heel vreemd, want Pilatus stond bekend als een wreed en corrupt stadhouder, die er geen enkele probleem mee had, onschuldigen aan het kruis te laten spijkeren.

- De Joden zeggen dat zij het recht niet hebben, Jezus ter dood te brengen (Joh. 18:31)

De Romeinen hebben nooit een ander volk belet om iemand ter dood te brengen (als hij geen Romeins staatsburger was).

Je komt drie mogelijke verklaringen tegen:

- Een pesterijtje van Pilatus.

- Het Sanhedrin was illegaal bijeen: niet van te voren aangekondigd, en/of er waren niet voldoende leden om de uitspraak geldig te maken.

- De tekst is er later bijgeschreven.

Ieder kan kiezen wat hem of haar het meest logisch lijkt.

- Als Jezus gekruisigd zal worden, laat Pilatus de reden voor de kruisiging op een plankje zetten en later aan het kruis spijkeren.”Jezus de Nazoreeër, de Koning der Joden” kwam er op te staan (Joh. 19:19-22). En als de Joodse leiders protesteren, blijft hij er toch bij. Dacht hij dat Jezus werkelijk van plan was koning der Joden te worden? Als dat zo was, dan had hij Jezus juist zonder omslag moeten laten kruisigen, en niet zijn best moeten doen om hem vrij te krijgen, zoals de Evangeliën ons vertellen.

- Jezus sterft heel snel. Ik kom daar in het volgende stukje op terug.

- Als Jezus gestorven is, komt Jozef van Arimathea vragen om het lichaam van Jezus te mogen begraven. Dat was tegen de regels. Het lichaam van een gekruisigde moest aan het kruis blijven hangen tot het door vogels zover was opgegeten dat het er af viel.

Volgens de Thora moest het lichaam er wel af gehaald worden: (Deut. 21:22-23).

“Wanneer iemand een zonde begaat, waarop de doodstraf staat, en hij wordt ter dood gebracht en gij hangt hem aan een paal, dan zal zijn lijk gedurende de nacht niet aan de paal blijven, maar gij zult hem dezelfde dag nog begraven, want een gehangene is door God vervloekt, en gij zult het land dat de Here, uw God u als erfdeel geven zal, niet verontreinigen.”

Overigens lieten de betreffende commandanten zich vaak omkopen om het lichaam van een veroordeelde ter beschikking van de familie te stellen.

Dat kan ook in dit geval gebeurd zijn.

Eén en ander heeft geleid tot de meest spectaculaire theorieën.

Ik ben zelfs tegen gekomen, dat Jezus een buitenaards wezen was. De Hemelvaart was Zijn terugkeer naar een ruimteschip.

Basilides dacht dat Simon van Cyrene aan het kruis was geslagen.

Maar vooral het idee, dat Jezus niet dood was, komt je vaak tegen. Hij zou dan bedwelmd zijn, en dood lijken. Jozef van Arimathea zou dan in het complot zitten.

Soms zit ook Pilatus in het complot. Dat zou dan verklaren waarom hij Hem zo graag wilde vrijlaten.

Minder spectaculaire theorieën stellen, dat de verhalen zijn aangepast, om de Joden meer schuld te geven dan terecht is. Ik wijs hier nogmaals op het feit, dat Pilatus Jezus wil loslaten in strijd is met het idee, dat Pilatus denkt dat Jezus de Koning der Joden is.