แผนการจัดการเรียนรู้
(ส่วนหัวแผน)
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ........
รหัสวิชา ............. รายวิชา ................... ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ..... ภาคเรียนที่ ...... ปีการศึกษา ...................
หน่วยการเรียนรู้ .................................... เรื่อง ................................................... เวลา .................. ชั่วโมง
สอนวันที่ ........... เดือน........................... พ.ศ. .......................... ครูผู้สอน.............................................
(หัวข้อในแผน)
1. สาระสำคัญ (สิ่งที่ผู้เรียนควรรู้และเข้าใจจากการเรียนในบทเรียนนั้นๆ เขียนสรุปให้เห็นภาพรวมของสิ่งที่จะเรียนรู้อย่างชัดเจนและกระชับ เป็นแนวคิดเจตคติ ทักษะ หรือความรู้ที่ต้องการให้เกิดกับผู้เรียน)
2. มาตรฐานการเรียนรู้/ตัวชี้วัด (สำหรับรายวิชาพื้นฐานหรือ ผลการเรียนรู้สำหรับรายวิชาเพิ่มเติม)
3. สาระการเรียนรู้ (เนื้อหาการเรียนรู้)
4. สมรรถนะสำคัญ (เลือกเฉพาะที่ผู้เรียนจะได้รับพัฒนาในแผนฯ ไม่จำเป็นต้องทุกข้อ แต่ตลอดภาคเรียนขอให้ครบ)
1.ความสามารถในการสื่อสาร 2.ความสามารถในการคิด
3.ความสามารถในการแก้ปัญหา 4.ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต
5.ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี
5. คุณลักษณะอันพึงประสงค์ (เลือกเฉพาะที่ผู้เรียนจะได้รับพัฒนาในแผนฯ ไม่จำเป็นต้องทุกข้อแต่ตลอดภาคเรียน ขอให้ครบ)
1. รักชาติ ศาสน์ กษัตริย์ 2. ซื่อสัตย์สุจริต
3.มีวินัย 4. ใฝ่เรียนรู้
5. อยู่อย่างพอเพียง 6. มุ่งมั่นในการทำงาน
7. รักความเป็นไทย 8. มีจิตสาธารณะ
6. การอ่าน คิดวิเคราะห์ และเขียน (เลือกเฉพาะที่ผู้เรียนจะได้รับพัฒนาในแผนฯ ไม่จำเป็นต้อง
ทุกข้อ แต่ตลอดภาคเรียนขอให้ครบ)
1. การอ่านเพื่อศึกษาค้นคว้า 2. การอ่านเพื่อจับประเด็นสำคัญ
3. การอ่านเพื่อวิเคราะห์ 4. การอ่านเพื่อการประเมิน
5. การเขียนแสดงความคิดเห็น
7. การบูรณากับสาระฯอื่น (ถ้ามี เช่น การเชื่อมโยงหรือผสานเนื้อหาจาก กลุ่มสาระการเรียนรู้อื่น เข้ามาในแผนการสอน เพื่อให้ผู้เรียนเห็นความสัมพันธ์ของความรู้ในวิชาต่างๆ และนำไปใช้ได้จริงอย่างรอบด้าน เช่น บูรณาการคณิตศาสตร์กับวิทยาศาสตร์ บูรณาการภาษาไทยกับประวัติศาสตร์ บูรณาการศิลปะกับสุขศึกษา เป็นการเรียนรู้แบบองค์รวมที่เน้นการคิดวิเคราะห์และประยุกต์ใช้ความรู้ข้ามวิชา)
8. จุดประสงค์การเรียนรู้ (การเขียนให้สอดคล้องกับกิจกรรม สิ่งที่ผู้เรียนเกิด ความรู้ (K) ทักษะ (S) เจตคติ (A) เรียนจบ เขียนให้กระชับ ได้ใจความ ชัดเจน วัดผลได้ โดยใช้คำกริยาเชิงพฤติกรรมที่ชัดเจน เช่น อธิบาย… บอกได้ว่า…วิเคราะห์…เขียนได้…แสดงทักษะ…ปฏิบัติได้…
ตัวอย่าง อธิบายขั้นตอนการปลูกพืชผักสวนครัวได้ วิเคราะห์บทกลอนได้อย่างมีเหตุผล เขียนเรื่องเล่าได้ถูกต้องตามโครงสร้าง ปฏิบัติกิจกรรมตามขั้นตอนอย่างปลอดภัย
9. ภาระงาน/ชิ้นงาน
10. กิจกรรมการเรียนรู้ (อธิบายลำดับกระบวนการจัดการเรียนรู้ เน้นพัฒนาทักษะการคิด วิเคราะห์ แก้ปัญหา และการเรียนรู้ด้วยตนเอง ผ่านกระบวนการคิดอย่างมีระบบ วิธีการดำเนินกิจกรรมใช้กระบวนการเรียนรู้แบบผู้เรียนมีส่วนร่วม ดำเนินกิจกรรมผ่านขั้นตอน DO NOW – PURPOSE – WORK MODE – REFLECTIVE THINKING ใช้คำถามกระตุ้นคิด ใบงาน ผังความคิด เกม และการสะท้อนผลเน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง ใช้เทคนิคการสอน 10 วิธี เช่น การตั้งคำถาม ผังความคิด การระดมสมอง และการสะท้อนคิด เพื่อพัฒนาทักษะการคิด วิเคราะห์ และการเรียนรู้ร่วมกัน)
1. ขั้นนำ(DO NOW)
ก่อนเรียนฝึกสมาธิ ช่วยให้นักเรียนมีจิตใจสงบและจดจ่อในสิ่งที่เรียนได้ดียิ่งขึ้น (ฝึกสติ กระตุ้นความสนใจ เชื่อมโยงความรู้เดิม เช่น ใช้คำถาม เกมสั้นๆ หรือสื่อ ตัวอย่าง: ครูให้ดูภาพเหตุการณ์/คลิปสั้น แล้วตั้งคำถามกระตุ้นคิด)
****การนักเรียนฝึกสมาธิ 1 นาที "ทุกคนเตรียมพร้อม ได้เวลาเติมพลังให้กับชีวิต หนึ่งนาทีชีวีมีสุข โดยกำหนดลมหายใจเข้าออก หายใจเข้ารู้ หายใจออกรู้ เริ่มปฏิบัติ"
2. ขั้นวัตถุประสงค์(PURPOSE) (แจ้งจุดประสงค์การเรียนรู้ ทำให้ผู้เรียนเห็นเป้าหมายชัด ตัวอย่าง: “วันนี้เราจะเรียนรู้วิธีวิเคราะห์ข่าวอย่างมีวิจารณญาณ…”)
3. ขั้นจัดกิจกรรมการเรียนรู้(WORK MODE) (จัดกิจกรรมหลากหลาย ใช้ 10 เครื่องมือการสอน Thinking School หรือกิจรรมแบบกลุ่ม แบบเดี่ยว คิด เขียน ร่วมแลกเปลี่ยน ตัวอย่าง นักเรียนทำใบงาน นักเรียนวิเคราะห์เนื้อหา นักเรียนร่วมแลกเปลี่ยนในกลุ่ม ครูใช้คำถามเปิด กระตุ้นการคิดเชิงวิเคราะห์)
4. ขั้นสรุป สะท้อนคิด(REFLECTIVE THINKING) (ทบทวนความรู้ ถามย้อนกลับ สรุปสิ่งที่ได้เรียนรู้ ตัวอย่าง: นักเรียนเขียนสรุปความเข้าใจ หรือสะท้อนความคิดจากกิจกรรม ครูสรุปประเด็นสำคัญ เสริมความรู้เพิ่มเติม ใช้ประโยคสั้น กระชับ เช่น “กระตุ้นด้วยภาพข่าว – วิเคราะห์ร่วมกัน – สรุปด้วยผังความคิด”)
เขียนให้เห็นภาพกิจกรรมคราวๆ แต่ครบทุกขั้นตอน ยึดผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง และชัดเจนว่าสอดคล้องกับจุดประสงค์ใด
5. เครื่องมือ (เทคนิคการสอนเน้นการพัฒนาทักษะการคิด วิเคราะห์ แก้ปัญหาและการสะท้อนผลเน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง ใช้เครื่องมือ Thinking School 10 วิธีและอื่นๆ เช่น การตั้งคำถาม ผังความคิด การระดมสมอง และการสะท้อนคิด เพื่อพัฒนาทักษะการคิด วิเคราะห์ และการเรียนรู้ร่วมกัน)
11. การวัดและประเมินผล (รายการวัดผลใช้ การสังเกตพฤติกรรม การทำงานกลุ่ม การตอบคำถาม ใบงาน แบบฝึกหัด ผลงาน ชิ้นงาน หรือการนำเสนอ ประเมินผลโดยใช้ การประเมินก่อนเรียน–ระหว่างเรียน–หลังเรียน ทั้งด้านความรู้ ทักษะ และเจตคติ เครื่องมือที่ใช้ แบบสังเกต ใบงาน แบบประเมินผลงาน แบบประเมินตนเอง และแบบทดสอบสั้น และเกณฑ์การประเมิน)
12. สื่อการเรียนรู้และแหล่งการเรียนรู้ (ควรเน้นให้เห็นว่าใช้ อะไร เพื่ออะไรและ เกี่ยวข้องกับกิจกรรม ตัวอย่างสื่อการเรียนรู้ เช่น ใบงานที่ 1 วิเคราะห์ข่าว คลิปวิดีโอสั้นเกี่ยวกับสิ่งแวดล้อม PowerPoint สรุปเนื้อหาบทเรียน แบบฝึกหัดออนไลน์ผ่าน Google Form แหล่งการเรียนรู้ เช่น เว็บไซต์กระทรวงทรัพยากรฯ www.xxx.go.thห้องสมุดโรงเรียน หนังสือเรียนหลักสูตรแกนกลาง วิทยากรท้องถิ่น (ถ้ามี)
.
.
.
13. บันทึกหลังการสอน (บันทึกจากประสบการณ์สอนจริงตามหัวข้อที่กำหนด)
1. ผลการจัดการเรียนรู้ (ใช้ภาษาธรรมดา ไม่ทางการเกินไป เขียนจากสิ่งที่เกิดขึ้นจริง สะท้อนเพื่อปรับปรุง สั้นแต่ครบ: “เกิดอะไร – ดีอย่างไร – ปรับอะไรต่อ” ตัวอย่างการบันทึก สิ่งที่เกิดขึ้นจริงในการจัดการเรียนรู้ นักเรียนมีส่วนร่วมดี สนใจเนื้อหา ใช้ผังความคิดได้คล่อง แต่บางกลุ่มยังไม่กล้าแสดงความคิดเห็น กิจกรรม Do Now กระตุ้นการคิดได้ดี นักเรียนสนุกและเข้าใจเนื้อหาเร็วขึ้น)
.....................................................................................................................................................................................
2. ปัญหาอุปสรรค (ใช้เพื่อเป็นข้อมูลในการ “ปรับแผนการสอนครั้งต่อไป ตัวอย่างการบันทึก นักเรียนบางกลุ่มยังไม่เข้าใจคำสั่งกิจกรรม ต้องอธิบายซ้ำ เวลาไม่เพียงพอสำหรับกิจกรรมสะท้อนคิด อุปกรณ์ไม่พร้อม เช่น อินเทอร์เน็ตช้า ส่งผลต่อการทำแบบฝึกออนไลน์ ผู้เรียนบางคนขาดความกล้าในการแสดงความคิดเห็น” )
.....................................................................................................................................................................................
3. สาเหตุของปัญหาอุปสรรคที่พบ (ไม่ซ้ำกับตัวปัญหา กระชับ ชัดเจน ตรงประเด็นใช้ภาษาธรรมดา ไม่เป็นทางการเกินไป ตัวอย่างการบันทึก นวทางการเขียน (แบบสั้น กระชับ):
ผู้เรียนยังไม่คุ้นเคยกับรูปแบบกิจกรรมที่ใช้ คำชี้แจงของครูอาจไม่ชัดเจนเพียงพอ สื่อหรืออุปกรณ์มีข้อจำกัด เช่น อินเทอร์เน็ตช้า เวลาในการทำกิจกรรมมีจำกัด ผู้เรียนมีพื้นฐานความรู้แตกต่างกันมาก เขียนเฉพาะ “เหตุของปัญหา”)
.....................................................................................................................................................................................
4. แนวทางวิธีการแก้ไขหรือพัฒนา (ชี้ให้เห็นว่าสามารถนำไปปรับใช้ได้จริง เน้นสิ่งที่ครู “จะทำเพิ่มเติม/เปลี่ยนแปลง” เขียนเป็นประโยคเดียวหรือใช้หัวข้อก็ได้ ตัวอย่างการบันทึก ปรับคำชี้แจงให้ชัดเจน พร้อมยกตัวอย่างก่อนเริ่มกิจกรรม จัดเวลาเพิ่มในช่วงกิจกรรมกลุ่มหรือการสะท้อนคิด เตรียมสื่อสำรอง เช่น ใบงานออฟไลน์ กรณีอินเทอร์เน็ตมีปัญหา แบ่งกลุ่มตามระดับความเข้าใจ เพื่อให้เพื่อนช่วยกันเรียนรู้ ใช้คำถามนำ/ภาพช่วย เพื่อกระตุ้นผู้เรียนที่ไม่กล้าแสดงความคิดเห็น ควรเพิ่มเวลาให้กลุ่มที่ช้ากว่า และปรับคำถามให้เหมาะกับทุกระดับผู้เรียน
.....................................................................................................................................................................................
ลงชื่อ ................................................ผู้สอน
(................................................)