1.2 ระบบสืบพันธุของเพศหญิง
โครงสร้างที่เกี่ยวข้องกับอวัยวะเพศและการสืบพันธุ์ของเพศหญิงประกอบด้วยหลายส่วนด้วยกัน ในที่นี้จะกล่าวถึงเฉพาะส่วนที่สําคัญเท่านั้น
(1.) ต่อมรังไข (Ovary)
(2.) ท่อรังไข (Pallopain Tubes)
(3.) มดลูก (Uterus)
(4.) ช่องคลอด (Vagina)
(5.) คลิสตอริส (Clitoris)
(6.) ต่อมน้ำเมือก (Bartholin Gland)
(7.) ฝีเย็บ (Perineum)
(8.) เต้านม (Breast)
1.2.1 ความรู้เกี่ยวกับผลของการบรรลุวุฒิภาวะทางเพศหญิง
เมื่อเพศหญิงเจริญเติบโตเป็นสาว ไม่เฉพาะแต่จะมีลักษณะของความเป็นหญิง ด้วยการมีเต้านมเจริญเติบโต และมีลักษณะเปลี่ยนแปลงอื่น ๆ เกิดขึ้นเท่านั้น การบรรลุวุฒิภาวะของเพศหญิงขึ้นอยู่กับการมีประจําเดือนครั้งแรก และมีประจําเดือนทุก ๆ เดือน โดยเฉลี่ยจะเกิดขึ้นทุก ๆ 28 หรือ 30 วัน และการมีประจําเดือนแต่ละเดือนอาจจะแบ่งออกได้เป็นระยะดังนี้
1. ระยะทําลาย (Destructive Phase)
2. ระยะฟอลลิคูลา (Follicular Phase)
3. ระยะลูเทียล (Luteal Phase)
1.2.2 สุขปฏิบัติเกี่ยวกับอวัยวะสืบพันธุของเพศหญิง
1. อาบน้ำชําระร่างกายให้สะอาดอยู่เสมอ
2. หลังจากถ่ายอุจจาระ ปัสสาวะควรทําความสะอาดแล้วเช็ดให้แห้ง
3. ควรสวมเสื้อผ้าที่สะอาด โดยเฉพาะอย่างยิ่งกางเกงในต้องสะอาด ไม่คับไม่หลวมเกินไปและควร
เปลี่ยนทุกวัน
4. รักนวลสงวนตัว ไม่ควรมีเพศสัมพันธ์ก่อนแต่งงาน
5. ไม่ควรใช้ยากระตุ้นหรือสารเคมีต่ออวัยวะเพศ
6. การใช้สวมเพื่อการขับถาย ควรคํานึงถึงความสะอาดและถูกสุขลักษณะ
7. ควรทํางานอดิเรก หรือออกกําลังกายเสมอเพื่อเบนความสนใจทางเพศ
8. ในยามที่มีประจําเดือนควรเตรียมผาอนามัยไวใหเพียงพอ และเปลี่ยนอยูเสมออยาปลอยไวนาน
9. ในชวงมีประจําเดือนไมควรออกกําลังกายที่ผาดโผนและรุนแรง ควรออกกําลังกายเพียงเบาๆ
10. ควรจดบันทึกการมีประจําเดือนไว ถาประจําเดือนมาชาหรือเร็วบางเล็กนอยถือวาปกติ ถาประจําเดือนมาชาหรือเร็วกวาปกติ 7-8 วันขึ้นไป ควรไปปรึกษาแพทย
11. ในชวงมีประจําเดือน ถามีอาการปวดทองควรใชกระเปาน้ำรอนมาวางที่ทองนอย เพื่อใหความอบอุน และอาจรับประทานยาแกปวดไดบาง
12. ถามีอาการผิดปกติทางรางกายในชวงมีประจําเดือน เชน ปวดทองมากหรือมีเลือดไหลออกมา ควรรีบไปปรึกษาแพทยทันที
13. ระวังอยาใหอวัยวะเพศกระทบกระแทกแรง ๆ
14. ถาหากมีการเปลี่ยนแปลงที่ผิดปกติของอวัยวะเพศ ควรไปปรึกษาแพทย
