เรื่องที่ 4 อันตรายจากสึนามิลดได้...ถ้าใส่ใจการเตรียมพร้อม
4.1 การเตรียมความพร้อมก่อนเกิดสึนามิ
4.1.1 เมื่อได้รับฟังประกาศจากทางราชการเกี่ยวกับการเกิดแผ่นดินไหวบริเวณทะเลอันดามันให้เตรียมรับสถานการณ์ที่อาจจะเกิดคลื่นสึนามิตามมาได้โดยด่วน
4.1.2 สังเกตปรากฏการณ์ของชายฝั่งหากทะเลมีการลดของระดับน้ำลงมากหลังการเกิดแผ่นดินไหวให้สันนิษฐานว่าอาจเกิดคลื่นสึนามิตามมาได้ให้อพยพคนในครอบครัว สัตว์ เลี้ยง ให้อยู่ห่างจากชายฝั่งมากๆและอยู่ในที่ดอนหรือน้ำท่วมไม่ถึง
4.1.3 ติดตามการเสนอข่าวของทางราชการอย่างใกล้ชิดและต่อเนื่อง
4.1.4 หากที่พักอาศัยอยู่ใกล้ชายหาดควรจัดทำเขื่อน กำแพง ปลูกต้นไม้ วางวัสดุ ลดแรงปะทะของน้ำทะเล และก่อสร้างที่พักอาศัยให้มั่นคงแข็งแรงในบริเวณย่านที่มีความเสี่ยงภัยในเรื่องคลื่นสึนามิ
4.1.5 หลีกเลี่ยงการก่อสร้างใกล้ชายฝั่งในย่านที่มีความเสี่ยงสูง
4.1.6 วางแผนในการฝึกซ้อมรับภัยจากคลื่นสึนามิ เช่น กำหนดสถานที่ในการอพยพแหล่งสะสมน้ำสะอาด เป็นต้น
4.1.7 คลื่นสึนามิ ในบริเวณหนึ่งอาจมีขนาดเล็ก แต่อีกบริเวณหนึ่งอาจมีขนาดใหญ่ ดังนั้น เมื่อได้ยินข่าวการเกิดคลื่นสึนามิ ขนาดเล็กในสถานที่หนึ่งจงอย่าประมาทให้เตรียมพร้อมรับสถานการณ์
4.2 การปฏิบัติขณะเกิดสึนามิ
4.2.1 ในกรณีที่ได้รับการเตือนภัยว่าจะเกิดคลื่นสึนามิให้ตั้งสติให้ดีและปฏิบัติตามขั้นตอนที่ได้รับการอบรมมาควรเตรียมอาหารแห้ง น้ำดื่ม ยา เวชภัณฑ์ เอกสารสำคัญและเงินสด จำนวนหนึ่งติดตัวไปด้วยให้อพยพขึ้นไปยังที่เนินสูงน้ำท่วมไม่ถึ หรือใช้เส้นทางที่ทางราชการกำหนดไว้
4.2.2 เมื่อเห็นน้ำทะเลลดลงอย่างผิดปกติอย่าลงไปในชายหาดเพราะหากเกิดคลื่น เคลื่อนตัวเข้ามาจะไม่สามารถวิ่งหลบหนีคลื่นได้ทัน
4.2.3 ผู้ที่เดินเรืออยู่ในทะเลเมื่อได้ยินการเตือนภัยห้ามนำรือเข้ามาบริเวณชายฝั่งเป็นอันขาด ถ้าอยู่ในท่าเรือหรืออ่าวให้รีบนำเรือออกไปกลางทะเลห่างจากชายฝั่งเพราะคลื่นสึนามิที่อยู่ไกลชายฝั่งมากๆจะมีขนาดเล็ก
4.2.4 คลื่นสึนามิสามารถโถมเข้าหาชายฝั่งได้หลายระลอกแต่ละระลอกอาจทิ้งช่วง ประมาณ 20 นาทีควรรอสักระยะหรือจนกว่าจะได้รับการยืนยันว่าปลอดภัยแล้วผู้ที่อพยพขึ้นสู่ที่สูงจึงลงมาจากที่หลบภัยหรือเรือที่ลอยลำอยู่กลางทะเลจึงกลับเข้าฝั่ง
4.2.5 เมื่อรู้ว่ามีแผ่นดินไหวเกิดขึ้น ขณะที่อยู่ในทะเลหรือบริเวณชายฝั่งให้รีบออกจากบริเวณชายฝั่งไปยังบริเวณที่สูงหรือที่ดอนทันทีโดยไม่ต้องรอประกาศจากทางราชการเนื่องจากคลื่นสึนามีเคลื่อนที่ด้วยความเร็วสูง
4.2.6 คลื่นสึนามิอาจเกิดขึ้นได้หลายระลอกจากการเกิดแผ่นดินไหวครั้งเดียว
4.2.7 อย่าลงไปในชายหาดเพื่อดูคลื่นเพราะเมื่อเห็นคลื่นแล้วก็ใกล้เกินกว่าจะ หลบหนีทัน
4.3 การปฏิบัติหลังเกิดสึนามิ
4.3.1 สำรวจดูตนเองและคนที่ใกล้ชิดว่ามีใครได้รับบาดเจ็บหรือเป็นอันตรายหรือไม่ถ้ามีควรรีบปฐมพยาบาลและนำส่งโรงพยาบาลโดยด่วน
4.3.2 หลังจากคลื่นสึนามิพัดเข้าสู่ชายฝั่งเมื่อเหตุการณ์จะสงบลง สิ่งที่ควรระวัง คือ การเกิดแผ่นดินไหวเบาๆหรือที่เรียกว่า อาฟเตอร์ช็อก (after shock) ตามมา ซึ่งมักจะเกิดตามมาหลังจากเกิดแผ่นดินไหวประมาณครึ่งชั่วโมงถึง 2 วัน และหากเกิดอาฟเตอร์ช็อกขึ้นไม่ควรออกจากตัวอาคารบ้านเรือนไม่ควรยืนใกล้หน้าต่างประตูเพราะกระจกอาจจะแตกทำให้ได้รับอันตรายได้
4.3.3 สำรวจความเสียหายของอาคารบ้านเรือนสิ่งก่อสร้างต่างๆและรีบแจ้งให้ทางการทราบ
4.3.4 ติดตามฟังประกาศจากทางราชการหากให้มีการอพยพออกนอกพื้นที่ควรหยิบเอกสารสำคัญและทรัพย์สินมีค่าแล้วออกจากบริเวณดังกล่าวไปอยู่ในเขตปลอดภัยต่อไป